Làm gì khi nghi bị sỏi đường tiết niệu?

Sỏi tiết niệu là một bệnh thường gặp ở tuổi trung niên, nam giới mắc nhiều hơn nữ giới và là bệnh hay tái phát. Đặc điểm của sỏi đường tiết niệu là thường gây tắc hệ thống tiết niệu (tuy nhiên còn tùy thuộc vào vị trí, kích thước và tính chất của sỏi), gây nhiễm khuẩn và gây đau vùng thắt lưng (có thể đau âm ỉ hay đau dữ dội trong cơn cấp tính).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Làm gì khi nghi bị sỏi đường tiết niệu?Làm gì khi nghi bị sỏi đường tiết niệu?Sỏi tiết niệu là một bệnh thường gặp ở tuổi trung niên, nam giới mắc nhiềuhơn nữ giới và là bệnh hay tái phát. Đặc điểm của sỏi đường tiết niệu làthường gây tắc hệ thống tiết niệu (tuy nhiên còn tùy thuộc vào vị trí, kíchthước và tính chất của sỏi), gây nhiễm khuẩn và gây đau vùng thắt lưng (cóthể đau âm ỉ hay đau dữ dội trong cơn cấp tính). Vị trí của sỏi có thể ở thận(một hay hai bên), niệu quản (một hay hai bên) và bàng quang.Khi mắc bệnh sỏi tiết niệu có dấu hiệu gì? Đau: Đau vùng thắt lưng có khi âm ỉ suốt ngày, suốt tháng nhưng có khi cơn đau dữ dội mà thường gọi là cơn đau quặn thận (đau lăn lộn không thể ngồi, nằm yên được). Trong các cơn đau quặn thận thường sỏi tắc ở tổ chức thận (đài, bể thận...) hoặc sỏi đã di chuyển xuống niệuHình ảnh sỏi bàng quang trên quản. Cơn đau quặn thận rất điển hình từphim chụp Xquang. vùng thắt lưng và lan dọc theo đường đi của niệu quản đến vùng bẹn và vùng sinhdục.Đái buốt, đái rắt, đái són...: Nước tiểu trong các cơn đau thường đục, đỏ, cókhi có máu mà mắt thường có thể nhìn thấy được (gọi là đái máu đại thể),nhưng cũng có khi đái ra máu nhưng mắt thường không nhìn thấy được,phải xét nghiệm nước tiểu, soi kính hiển vi mới thấy có hồng cầu gọi là đáimáu vi thể.Sốt: Trước hoặc trong cơn đau có thể có sốt cao, rét run và nước tiểu đục dobị nhiễm khuẩn gây viêm đài thận và bể thận hoặc viêm bàng quang. Tuyvậy, cũng có những trường hợp sỏi tiết niệu có nhiễm khuẩn nhưng bệnhnhân không sốt mà chỉ thấy đái đục. Kèm theo sốt, rét run, có thể buồn nôn,nôn thực sự. Nếu có tổn thương tổ chức thận bệnh nhân có thể phù. Thườngphù ở mi mắt.Thăm khám thấy đau ở thắt lưng khá rõ, có thể thấy dấu hiệu chạm thận vàbập bềnh thận, điểm niệu quản có sỏi ấn vào đau.Khi nghi bị sỏi đường tiết niệu nên làm những xét nghiệm gì?Thông thường, một trường hợp nghi bị sỏi tiết niệu có thể tiến hành các xétnghiệm từ đơn giản đến hiện đại như chụp Xquang, siêu âm, đặc biệt là xétnghiệm nước tiểu.Chụp Xquang: Trong các thành phần của sỏi đường tiết niệu có loại sỏi cảnquang nhưng cũng có những loại sỏi không cản quang. Những loại sỏi cảnquang khi chụp thận không chuẩn bị có thể phát hiện được. Tuy vậy có hơn10% sỏi thuộc loại không cản quang nên khi chụp Xquang hệ thống tiết niệukhông chuẩn bị rất có thể không phát hiện thấy sỏi, vì vậy khi có các triệuchứng lâm sàng nghi là sỏi đường tiết niệu mà chụp Xquang hệ thống tiếtniệu không thấy sỏi thì chưa nên kết luận là không có sỏi tiết niệu. Để khắcphục tình trạng này, người ta khuyên nên chụp niệu đồ tĩnh mạch sẽ cho thấyhình ảnh sỏi tiết niệu và còn cho biết chức năng của 2 thận. Trong trườnghợp cần thiết nên chụp cắt lớp vi tính kết hợp để phát hiện các loại sỏi nhỏ.Siêu âm: Hiện nay siêu âm đang được ứng dụng khá rộng rãi giúp ích nhiềucho việc xác định sỏi đường tiết niệu. Ưu điểm của phương pháp này lànhanh cho biết được số lượng, kích thước và vị trí của sỏi, tình trạng đườngtiết niệu (đài bể thận, niệu quản giãn hay không, niêm mạc bàng quang cóphù nề hay không...).Xét nghiệm nước tiểu cho biết khá nhiều thông số liên quan đến sỏi đườngtiết niệu, ví dụ như sỏi thuộc loại sỏi gì (sỏi canxi oxalat hay canxi phốtphát, sỏi amoni – magie, sỏi axit uric...). Sỏi canxi hay gặp nhất, chiếm tỷ lệkhoảng từ 60 – 80%. Sỏi canxi có khả năng cản quang nên khi chụp Xquangcó thể trông thấy rõ. Sỏi amoni – magie phốt phát chiếm tỷ lệ từ 5-15%, kíchthước thường to và có hình dạng đặc biệt (hình san hô) và cũng có khả năngcản quang. Sỏi axit uric chiếm tỷ lệ khá dao động từ 1 – 20%, đặc biệt loạisỏi này không cản quang nên khi chụp Xquang không thể thấy được hìnhảnh của sỏi. Xét nghiệm nước tiểu cũng cho biết trong nước tiểu có hồngcầu, bạch cầu, trụ niệu hay trụ hạt? Trong những trường hợp cần thiết ngườita nuôi cấy nước tiểu để xác định có bị nhiễm khuẩn hay không và nếu có thìvi khuẩn gây bệnh thuộc loại nào và nhạy cảm với loại kháng sinh gì...Ngoài ra người ta còn phân tích nước tiểu để biết về chỉ số creatinin, độ pH,điện giải...Những bệnh gì dễ chẩn đoán nhầm với bệnh sỏi đường tiết niệu?- Trong các cơn đau quặn thận cần chẩn đoán phân biệt với bệnh tắc ruột, sỏiđường mật, sỏi tụy, viêm tụy cấp...- Nếu cơn đau về phía bên hố chậu phải (thường gặp trong sỏi niệu quảnphải khoảng 1/3 dưới chỗ niệu quản bị gấp khúc), có sốt nhẹ, nôn hoặc buồnnôn cần lưu ý đến bệnh ruột thừa. Đau vùng hố chậu phải còn có thể do viêmđại tràng, ở phụ nữ có thể là viêm phần phụ hoặc u nang buồng trứng, đặcbiệt trong u nang buồng trứng xoắn hoặc đã vỡ...Khi nghi bị sỏi đường ti ...