Lễ hội đền Chúa xã Cổ Nhuế

Tham khảo tài liệu lễ hội đền chúa xã cổ nhuế, khoa học xã hội, lịch sử văn hoá phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lễ hội đền Chúa xã Cổ Nhuế Lễ hội đền Chúa xã Cổ NhuếThôn Viên, xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm (Hà Nội) cóchùa Anh Linh và đền Chúa là hai di tích kiến trúc vănhóa nghệ thuật gắn liền với sự kiện lịch sử đời Trầnchống giặc Nguyên Mông, đồng thời gắn với quá trìnhchiêu dân, lập ấp thành làng Việt Cổ ở xã Cổ Nhuế vớicông lao sự nghiệp của công chúa Túc Trinh.Anh Linh Tự do công chúa Túc Trinh bỏ tiền bạc ra xâydựng, ngày đêm chăm lo Phật đạo, giáo hóa chúng sinh,dạy dân cày cấy, lập làng Kẻ Noi (nay là xã Cổ Nhuế).Để tưởng nhớ công ơn của Bà, nhân dân xã Cổ Nhuế thờ Bà làm Hậu phật tại chùa AnhLinh và Thiên Phúc. Các đền, miếu trong thôn thờ Bà, lấy tên là Tối Linh Từ và tôn Bàlàm Thần Chủ.Tương truyền, sau chiến thắng quân Nguyên lần thứ nhất (năm Mậu Ngọ 1258), để pháttriển sản xuất làm cho dân ấm no, quốc gia hưng thịnh, Vua Trần đã xuống chiếu cho cácvương hầu, công chúa chiêu tập dân phiêu tán để khai khẩn đất hoang, mở rộng vùng venkinh thành Thăng Long. Theo chiếu chỉ, công chúa Túc Trinh, con gái Vua Trần ThánhTông (1240 -1290), đã rời cung điện ra vùng phía tây bắc kinh thành Thăng Long. Côngchúa bỏ tiền bạc phát chẩn, cấp vốn cho dân nghèo dựng nhà, vỡ đất cấy trồng làm ănsinh sống, thành làng, thành xóm. Sau khi lập làng Cổ Nhuế Viên, công chúa Túc Trinhđến làng An Nội, xã Liên Mạc, huyện Từ Liêm để làm tiếp việc ân đức.Sau này, ngày giỗ công chúa Túc Trinh được tổ chức ở cả hai làng An Hội và Cổ Nhuế.Đêm 30/7 âm lịch hàng năm, làm lễ mở cửa đền. Vào giờ Tý ngày mồng 1/8 âm lịchhàng năm, làm lễ mộc dục và cúng thức. Lễ mộc dục do một vị bô lão trong làng đảmnhiệm, trang phục chỉnh tề, đầu đội khăn xếp, quần trùng, áo dài, chân đi hài vân sảo, tấtcả đều màu đỏ. Vị bô lão thay mặt cho cả dân làng làm việc ân đức với Chúa nên hết sứctuân thủ các điều kiêng kỵ: ăn chay một tháng, không ngủ chung với phụ nữ... Nước làmlễ mộc dục phải là nước mưa tinh khiết nấu với ngũ vị hương. Người nấu nước ngũ vị làđàn bà và cũng phải tuân thủ các điều kiêng cữ như vị bô lão. Trước khi làm lễ, vị bô lãorửa tay gọi là quán tẩy, vẩy nước hoa vào người, xoa lên mặt, đầu và hai tay, gọi là tẩyuế.Sau khi mộc dục cho Chúa Bà, các đồ mã cũ đem đốt, dâng đồ mới. Y phục cũ của ChúaBà được người ta tranh nhau lấy phần đem về để ở bàn thờ tổ tiên với ý nghĩa: có phépmầu nhiệm của Chúa Bà, gia đình sẽ làm ăn hưng thịnh, tránh mọi điều xấu hoặc se thànhsợi buộc vào cổ tay, chân hay đeo ở cổ cho trẻ con đi đêm không sợ ma quỷ, đêm ngủkhông giật mình. Các bà già cũng lấy một miếng vải áo của Chúa Bà khâu ở vạt áo hoặcbuộc vào tràng hạt để cầu mong sau này chết được Chúa Bà giúp sức chầu về cảnh tâyphương cực lạc.Lễ mộc dục xong là đến lễ cúng thức, ông chủ tế đọc chúc văn, nội dung ca ngợi côngđức của công chúa Túc Trinh đối với dân làng Cổ Nhuế từ xưa tới nay, cầu xin hồng âncủa trời đất, phật, thánh, Chúa Bà ban phúc lành cho quốc thái, dân an.Sáng ngày mùng 1/8 âm lịch, cúng phật tại chùa Anh Linh, sau đó về đền Chúa làm lễkhai quang, yên vị xin Chúa cúng giỗ. Ngày giỗ Chúa gọi là cúng đối kỵ, có dâng lụccúng: hương, hoa, trà, quả, đăng, thực. Lễ cúng thực gồm có: Cơm tẻ nấu bằng gạo lật,muối vừng, trám đen muối, giá luộc, tương, canh đậu xanh; sau nghi lễ cúng thực dângchè kho, chè lam và kẹo lạc.Trong ngày giỗ Chúa, dân hai làng Cổ Nhuế và An Nội phải tuân thủ theo lệ: Không rướctượng Chúa đi viễn du, không đốt pháo từ ngày 25/7 - 2/8 âm lịch. Ngày giỗ Chúa toàndân làm cỗ chay, ăn chay. Những sản vật trong từng nhà sản xuất được đem dâng lễ tạiđền như: mít, dừa, lựu, chuối, na, cam, mía, khoai luộc... Ngoài ra, các gia đình, ngõ xómnằm trên trục đường xã Cổ Nhuế - Chèm đều sắm hoa quả, vàng, hương, đèn nến, oản,phẩm, đặt lên một chiếc bàn con kê ngoài rìa đường, dâng lên đức Chúa Bà, cầu xin Chúaban phúc cho gia đình, làng xóm khỏe mạnh, làm ăn hưng thịnh, vạn vật sinh sôi, nảy nở.Đêm ngày giỗ Chúa, tại đền có tổ chức hát chèo, diễn tuồng, múa lân, múa rồng, đọc vàbình thơ rất sôi nổi. Nguồn tin: Báo Cần Thơ ...