Lễ hội miền Bắc 13

Hội thả diều ở Bá GiangHội thả diều làng Bá Giang ở xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, tỉnh Hà Tây diễn ra vào ngày rằm tháng ba âm lịch. Hội thả diều này gắn với "tiệc" ông Nguyễn Cả, một danh nhân của làng, nguyên là tướng giỏi của Đinh Tiên Hoàng. Sau khi giúp vua Đinh thu giang sơn về một mối, dựng nền độc lập, ông Nguyễn Cả từ quan, về quê dạy dân trồng trọt, mở mang cơ nghiệp. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lễ hội miền Bắc 13Hội thả diều ở Bá GiangHội thả diều làng Bá Giang ở xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng,tỉnh Hà Tây diễn ra vào ngày rằm tháng ba âm lịch. Hội thả diềunày gắn với tiệc ông Nguyễn Cả, một danh nhân của làng,nguyên là tướng giỏi của Đinh Tiên Hoàng.Sau khi giúp vua Đinh thu giang sơn về một mối, dựng nền độclập, ông Nguyễn Cả từ quan, về quê dạy dân trồng trọt, mởmang cơ nghiệp. Có truyền thuyết cho rằng, ông Nguyễn Cả vốnlà con của một Hầu Công (ông khỉ). Về cuối đời, ông sống cảnhđiền viên và bày những trò vui thanh cao, trong đó có chơi diềucùng đám trẻ mục đồng. Một hôm, trên gò đất ông hay cùng mọingười chơi diều, bỗng Hầu Công xuất hiện. Ông cúi đầu làm lễkính cẩn. Khi đó, hiện ra mây trắng sà xuống nâng hòn đá baylên. Mây trắng bọc hòn đá thoắt biến thành mây ngũ sắc. Vàvăng vẳng có giọng đọc thơ:Giáng sinh trần thế tại gò nàyNay lại về trời tựa áng mây...Tiếng thơ vừa dứt thì sấm chớp, mưa gió. Ông Nguyễn Cả cũnghóa lúc đó. Nhân dân tiếc thương lập miếu thờ ông Nguyễn Cả n_ở gò đất này. Hiện nay, miếu ông Cả còn đôi câu đối:Sinh tiền tích trứ Đinh triều soáiHóa hậu linh chiêu Bá ấp thần(Khi sống triều đình lừng tướng giỏiHóa rồi ấp Bá rạng thần thiêng)Ngày nay, miếu Bá Giang đã được Nhà nước xếp hạng di tích lịchsử - văn hóa. Cửa miếu nhìn ra cánh đồng rộng và con đê sôngHồng. Đây cũng là địa điểm hằng năm mở hội thả diều.Tháng ba mới là hội thi, nhưng từ tháng tám năm trước, tronglàng đã rục rịch làm diều. Người ta chọn tre, mua giấy, khoétsáo, chuốt dây... rất tỷ mỉ, công phu. Xưa kia, dây diều làm bằngtre bánh tẻ vót chuốt đều, nối dài, rồi cuộn lại ngâm vào nướcquả cây chuối hột và muối, rồi ninh sôi trong nồi ba mươi cả mộtngày, thành dây vừa dai vừa mềm. Làm sáo diều bằng cách dùngnan tre đan thành ống, dùng sơn ta đun mà gắn với miệng sáokhoét bằng gỗ vàng tâm. Chiếc sáo vừa nhẹ, lại có tiếng vừathanh, vừa ấm. Giấy dán diều bồi bằng giấy bản. Thời nay, dâydiều là dây ni-lông, diều càng nhẹ càng dễ bay cao.Mở màn hội thi thả diều là lễ rước bánh dày tưởng nhớ thầnnhân. Sau đó, cuộc thi diều bắt đầu. Một người khéo tay nhấtlàng được cử làm chiếc diều tượng trưng to nhất, dài 5m, rộng1,5m dán giấy hồng điều, trên cánh diều có đề bài thơ:Gió hát trăng thanh hồn non nướcSải cánh diều bay nhạc sáo ngânKhi thiêng tướng Cả lưu truyền thốngAnh hùng rạng rỡ sáng lòng dân.Mở đầu cuộc thi là lễ trình diều. Mọi người dự thi đều mang diềuđến trình trước cửa Miếu. Mỗi năm có dăm, sáu chục người dựthi, ngoài người Bá Giang, còn có người Hạ Mỗ, Tân Hội, LiênTrung... Diều dự thi có thể dài đến 3 m, nhỏ thì cũng dài tới 1 m.Trong gió nồm nam của buổi chiều quê, mấy chục cánh diều cùngbay lên. Dưới đồng, lúa đang thì con gái rì rào. Trên trời, tiếngsáo vi vút bay xa. Người ở trên bờ đê, ở trước sân đình, ở tronglàng đều có thể ngắm diều bay và nghe tiếng sáo hòa âm nhiềugiọng rất đa cảm. Thỉnh thoảng, có con diều đứt dây, bay về phíasông Hồng. Người xem hội hò reo huyên náo và cười vang rấtsảng khoái. Trẻ nhỏ trong làng đua nhau thả lên trời hàng trămdiều nhỏ có đuôi bay phấp phới. Như vậy, trên không gian cómấy tầng diều cao thấp bay chấp chới nhiều vẻ. Tiếng sáo càngcao lại càng vang xa, làng diều trông thật ngoạn mục.Hội diều diễn ra chừng hai tiếng đồng hồ thì một số diều bị đứtdây, tự loại khỏi cuộc thi. Số diều đạt đến tầng cao và bay đậugiữa trời đã giảm dần. Vào giai đoạn chung kết chỉ còn mươichiếc diều. Ban tổ chức hội thi tập trung ở đền Châu Trần, n_cạnh miếu Bá Giang. Những người ứng thí lùa dây diều vào buộcở hàng cột trước cửa đền Châu Trần. Các giải nhất, nhì, ba traocho những người có diều bay cao, không chao đảo và có tiếngsáo hay nhất. Sau khi người trúng giải đem phần thưởng vào lễtạ nhân thần, hội thi kết thúc.Vậy nhưng, những con diều vẫn còn bay đến tận đêm khuya.Làng Bá Giang trong đêm trăng với tiếng sáo diều thật thanhbình, thật thương mến...Hội thi gói bánh thờ làng GượmLễ hội mùa xuân của làng Gượm (tức làng Phú Đa, xã Cần Kiệm,Thạch Thất, Hà Tây) được mở vào ngày 11, 12 và 13 tháng Giênghàng năm. Ngày hội mở ra rất nhiều cuộc thi và các trò vui đầychất thượng võ như: Thi gà thờ, thi bánh chưng thờ, thi đấu vật,thi têm trầu cánh phượng...Riêng cuộc thi bánh chưng thờ khá phức tạp. Theo sự tích thànhhoàng thờ ở đình làng Phú Đa thì Nguyễn Kính là tướng của nhàMạc, ông có tài thao lược đã được vua Mạc phong tước Quậncông, thái úy Tây Kỳ Vương thượng Trụ Quốc; khi về hưu, ôngđược phong ấp ở làng Phú Đa. Khi Trịnh Tùng đem quân đánhnhà Mạc, trận chiến ác liệt ở Bún Thượng, tuy đã về hưu nhưngNguyễn Kính đã chiêu mộ quân sỹ để kéo lên giúp nhà Mạc chốnglại Trịnh Tùng. Trước khi ra quân, ông triệu tập nhân dân ở 2làng Phú Đa và Phú Lễ và tuyên bố rằng, nếu “đánh thắng thì chodân nhờ, còn nếu bại thì nhờ dân”. Ông gửi lại bà mẹ nhờ dânnuôi dưỡng. Hàng ngày, dân 2 làng thường gói bánh chưng vàlàm món rau cần nộm bún để biếu bà. Trận đánh ...