Lễ hội Thuỷ tổ Quan họ làng Viêm Xá, Bắc Ninh

Lễ hội đền Vua Bà là lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất của làng Viêm Xá (Hoà Long-Yên Phong). Hội đền Vua Bà cũng là hội Quan họ duy nhất trong vùng Quan họ, bởi đây là lễ hội Thuỷ tổ Quan họ. Mọi hoạt động trong lễ hội đều liên quan trực tiếp tới Quan họ. Điều dễ nhận thấy là vị thần được rước trọng trong ngày hội Viêm Xá chính là Đức Vua Bà- Thuỷ tổ Quan họ, trong khi vị thần được rước ở hội các nơi khác (dù cũng là làng Quan họ) vẫn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lễ hội Thuỷ tổ Quan họ làng Viêm Xá, Bắc Ninh Lễ hội Thuỷ tổ Quan họ làng Viêm Xá, Bắc NinhLễ hội đền Vua Bà là lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất của làngViêm Xá (Hoà Long-Yên Phong). Hội đền Vua Bà cũng là hộiQuan họ duy nhất trong vùng Quan họ, bởi đây là lễ hội Thuỷtổ Quan họ. Mọi hoạt động trong lễ hội đều liên quan trực tiếptới Quan họ. Điều dễ nhận thấy là vị thần được rước trọngtrong ngày hội Viêm Xá chính là Đức Vua Bà- Thuỷ tổ Quanhọ, trong khi vị thần được rước ở hội các nơi khác (dù cũng làlàng Quan họ) vẫn chỉ là các vị thần thành hoàng mà các địaphương tôn thờ. Tiếp tục phục vụ việc ghi hình làm tư liệu hồsơ trình UNESCO công nhận Văn hoá Quan họ là Di sản văn hoá thế giới, lễ hội đền VuaBà năm nay được tổ chức bài bản theo đúng nghi thức truyền thống.Hội đền Vua Bà được tổ chức vào các ngày mùng 6, 7 tháng hai âm lịch. Lịch dương làngày mùng 5, 6 tháng 3 năm 2006. Truyền rằng, ngày mùng 6 là ngày Đức Vua Bà đượctrời giáng xuống ấp Viêm Trang (làng Viêm Xá ngày nay). Bà là công chúa con gái vuaHùng Vương. Khi bà xấp xỉ tới tuần cập kê, có rất nhiều người đến cầu hôn. Vua cha liềntổ chức hội cướp cầu để chọn phò mã. song bà không ưng thuận lấy người thắng cuộc vàxin với vua cha cho đi chu du trong nước. Bà và các thị nữ vừa rời khỏi kinh thành thì cócơn giông mưa to, gió lớn ập đến, cuốn cả đoàn người lên trời, rồi lại giáng xuống ấpViêm Trang. Viêm Trang khi đó là vùng đất hoang dã, cây đước, lau sậy um tùm, rậmrạp. Bà cho khai phá đất hoang, bờ bãi, lập lên đồng ruộng, làng xóm, dựng vợ, gả chồngcho mọi người. Bà lại dạy người dân nơi đây cách làm ruộng, trồng dâu, nuôi tằm, trồngmía kéo mật. Bà sáng tác ra các bài ca và dạy nam thanh nữ tú hát. Sau khi Bà mất dânlàng lập đền thờ tôn vinh bà là Đức Vương Mẫu, Vua bà- Thủy tổ Quan họ, và là thànhhoàng của làng.Ngày chính hội là mùng 6, nhưng ngay từ chiều hôm mùng 5, dân làng đã tổ chức lễ mởcửa đền và lễ dâng hương, lễ cầu mưa rửa đền. Người làng Viêm Xá tin rằng lễ cầu mưarửa đền này rất hiệu nghiệm. Quả thực, đêm ngày mùng 5, rạng ngày mùng 6 chẳng mấynăm không có mưa. Sáng hôm sau khi đám rước Vua Bà khởi hành, cũng là lúc trờiquang mây tạnh. Lễ tế thần vào sáng mùng 6 bao giờ cũng có hát Quan họ ca ngợi côngĐứa Vua Bà, cầu Đức Vua Bà cho mưa thuận gió hoà để mùa màng bội thu. Hát thờ ởhội đền Vua Bà chỉ được sử dụng giọng La rằng (làng Viêm Xá gọi là giọng A rằng). Vềsau dân làng còn dựng và diễn sự tích Vua Bà ở ngoài trời, không diễn ở trong đền.Trong diễn t ích có cả những câu thuộc hệ thống giọng lẻ, giọng vặt mang nội dung giaoduyên nam nữ.Nguồn tin: Báo Bắc Ninh