Lịch sử chẩn đoán hình ảnh - Chương 3 Chẩn đoán hình ảnh hệ xương khớp

Mục tiêu học tập: trình bày vai trò của các kỹ thuật hình ảnh đối với hệ vận động xương khớp và mô mềm. Cấu trúc giải phẫu xương bình thường..
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử chẩn đoán hình ảnh - Chương 3 Chẩn đoán hình ảnh hệ xương khớp 10Ch ng 2 CH N OÁN HÌNH NH H X NG KH PI. Các k thu t hình nh x ng kh p và mô m m và gi i ph u X quang x ngkh pM c tiêu h c t p1. Phân tích vai trò c a các k thu t hình nh iv ih v n ng: x ng kh p và mô m m.2. C u trúc gi i ph u x ng bình th ng trên hình nh X quang.1. Các k thu t ch n oán hình nh x ng kh p mô m m1.1. X quang th ng quy (Conventional Radiography) Các k thu t ch p X quang th ng quy hay còn g i là quy c, h u nh kinh i n t h n100 n m nay ã ánh giá các t n th ng x ng m t cách hi u qu . T gãy x ng trong ch nth ng cho n các b nh lý nhi m trùng, ký sinh trùng, các lo i u x ng lành và ác tính, Xquang x ng ã có th ch n oán c nhi u tr ng h p. Do ó ch nh ch p X quangx ng là m t l a ch n hàng u.Trên nguyên t c ch p X quang theo các t th :- Ch p x ng t ng b ph n c th theo các m t ph ng không gian 3 chi u: th ng (Face),nghiêng (Profil), và theo tr c (Axial) i v i m t s x ng.- Ch p c t s ng t ng vùng: c - b n l ch m c , ng c, l ng, cùng c t.- Ch p X quang x ng phóng i tr c ti p m t vùng.- Ch p X quang x ng v i t th ng (Radiographie dynamique), g p t i a, du i t i a.- Ch p kh p có b m thu c c n quang (Arthrography). ánh giá c các t n th ng trongkh p.1.2. Siêu âm (Ultrasound - Echographie) Siêu âm là ch nh th hai cho h v n ng, là ch nh hàng u i v i mô m m. S d ngcác u dò t n s t 5 - 10MHz, v i phân gi i nông ta có th kh o sát mô m m, màngx ng r t hi u qu . H n ch là không xem c mô x ng.- Mode 2D: ánh giá các c u trúc t da, mô d i da bình th ng hay b t th ng, hình tháic a cân c , các khoang.- C u trúc c a màng x ng, d i màng x ng và m t ph n nông c a mô x ng (v x ng).Khi có t n th ng x ng, ta có th ánh giá thêm các c u trúc bên trong t n th ng.- kh p, siêu âm ch ánh giá b m t ti p c n v i cân c , ch bám t n c a các dây ch ng,bao ho t d ch.- Các mode Doppler, Power, Harmonic Tissue ánh giá thêm tình tr ng phân b m ch máu,t i máu c a mô góp ph n ch n oán b n ch t c a t n th ng.1.3. C t l p vi tính (CLVT - Computed Tomography Scanner) Thay vì ch có 4 m c b n trên X quang qui c, CLVT o c g n 4000 m xámg i là n v Hounsfield (HU), ây là m t ph ng pháp hình nh khá t i u cho h v n ng. 11- ánh giá c các c u trúc c a mô x ng chi ti t v hình thái, o c t tr ng góp ph n ánh giá b n ch t c a t n th ng x ng mà các k thu t khác không làm c.- ánh giá c u trúc c a kh p, ho c kh p có b m thu c c n quang (Arthroscaner).- Nh các thu t toán o t tr ng, CLVT còn o c khoáng x ng QCT (Quantitativecomputed tomography), phát hi n chính xác loãng x ng.- Khi có tiêm thu c c n quang t nh m ch, CLVT còn ánh giá c các t n th ng c a môm m, ánh giá tình tr ng xâm l n c a t n th ng t x ng, màng x ng ho c các t n th ngt n i khác di c n n. K thu t X quang c t l p vi tính m ch máu (CTA): Tiêm nhanh ch t c n quang và c t l pt c thì, d i s h tr x lý c a máy vi tính. Ta có th hi n th toàn b h m ch máu chi ph i,v i các máy CLVT a l p c t (Multislices CT) cho phép ch p và tái t o hình nh các m chmáu r t chi ti t, do ó CTA ã thay th các k thu t ch p m ch th ng quy trong ch n oáncác b nh lý có liên quan n m ch.1.4. Ch p nh p nháy (Scintigraphie) V i các ch t phóng x a vào c th , nh m t thi t b o l ng b c x , ghi l i hình nh,chúng ta th m dò s di chuy n và ch p bên ngoài cùng lúc s phân b v n t c ào th i.Tiêm ch t phóng x ho t ng (Radioactif) trong t nh m ch hay trong màng c ng tùy theo kthu t và thông tin c n tìm ki m ch t phóng x này s c nh trong t n th ng. u i m c ak thu t này là có th ánh giá thêm ph n ch c n ng c a các thu não, ti u não. Các k thu thi n i nh PET, SPECT ã b sung hoàn thi n cho ch n oán h v n ng.- SPECT (Single photon emission computed tomography): phát hi n loãng x ng r t nh ycao nh t là u xa c a x ng quay.- DER (Dual energy radiography): ó là ph ng pháp dùng X quang s hoá nh l ng,phát hi n loãng x ng.1.5. Ch p m ch máu (Angiography) Tiêm ch t c n quang Iode tan trong n c vào ng m ch, sau khi chích tr c ti p ho c giánti p qua Catheter (sonde). T ó ánh giá m ch phân b cho h x ng, mô m m bình th nghay b nh lý, góp ph n ch n oán u lành ho c u ác c a x ng, là n n t ng c a can thi p m ch.K thu t ch p ng m ch tr c và gián ti p d n d n thay th b i ch p m ch máu s hóa nhch p m ch CLVT (CTA), ch p m ch CHT (MRA).1.6. C ng h ng t (Magnetic Resonance Imaging - MRI) Khác v i ph ng pháp CLVT, t o nh c ng h ng t (CHT) liên quan t ...