Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, là thời kỳ phát triển mạnh mẽ của các nước Tư bản tiên tiến, đánh dấu bước chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn độc quyền. Cùng với đó là chính sách mở rộng xâm lược thuộc địa để có thêm thị trường và vơ vét nguyên liệu đưa về chính quốc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử lớp 10 Bài 35 Bài 35 CÁC NƯỚC ĐẾ QUỐC ANH, PHÁP, ĐỨC, MỸ VÀ SỰ BÀNH TRƯỚNG THUỘC ĐỊA I. MỤC TIÊU BÀI HỌC Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắmđược: 1. Kiến thức - Nắm được những nét khái quát về tình hình kinhtế, chính trị của các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ hồi cuốithế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX; những nét chung và đặcđiểm riêng. - Hiểu được đây là thời kỳ các nước đế quốc đẩymạnh việc xâm lược thuộc địa, phân chia lại thị trườngthế giới làm cho mâu thuẫn giữa các đế quốc với đếquốc và giữa đế quốc với thuộc địa ngày càng sâu sắc. 2. Tư tưởng, tình cảm, thái độ Giúp HS nâng cao nhận thức về bản chất của chủnghĩa đế quốc, ý thức cảnh giác cách mạng; đấu tranhchống các thế lực gây chiến, bảo vệ hoà bình. 3. Kỹ năng Rèn luyện kỹ năng phân tích sự kiện Lịch sử đểthấy được từng đặc điểm riêng của chủ nghĩa đế quốc. II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bảng thống kê biểu thị sự thay đổi về sản lượngcông nghiệp của các nước Anh, Pháp, Mỹ, Đức. - Sơ đồ thay đổi vị trí kinh tế các nước đế quốccuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. - Lược đồ các nước đế quốc đầu thế kỷ XX. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi 1: Nêu những thành tựu về khoa học kỹthuật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX? Câu hỏi 2: Sự ra đời và những đặc điểm cơ bảncủa chủ nghĩa Tư bản ở giai đoạn đế quốc chủ nghĩa? 2. Dẫn dắt vào bài mới Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, là thời kỳ pháttriển mạnh mẽ của các nước Tư bản tiên tiến, đánhdấu bước chuyển từ giai đoạn tự do cạnh tranh sanggiai đoạn độc quyền. Cùng với đó là chính sách mở rộngxâm lược thuộc địa để có thêm thị trường và vơ vétnguyên liệu đưa về chính quốc. Sự tranh chấp thuộc địađã làm cho mâu thuẫn giữa các nước đế quốc trở nênsâu sắc. Tình hình kinh tế, chính trị và chính sách đốingoại các nước Anh, Pháp, Đức, Mỹ như thế nào, chúngta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay để trả lờicâu hỏi nêu trên. 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp Các hoạt động của thầy Những kiến thức HS và trò cần nắm vững Tiết 1:A. ANH VÀ PHÁP CUỐI THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XXHoạt động 1: Cả lớp và cá Nước Anhnhân - Trước hết, Gv trình bày vàphân tich: Đầu thập niên 70của thế kỷ XIX, nền côngnghiệp Anh vẫn đứng đầu thếgiới. Sản lượng than của Anhgấp 3 lần Mỹ và Đức; sảnlượng gang gấp 4 lần Mỹ vàgần 5 lần Đức. Về xuất khẩukim loại sản lượng của 3nước Pháp, Đức Mỹ gộp lại * Tình hình kinh tế:không bằng Anh. - Từ cuối thập niên 70, - Tiếp đó GV nêu câu hỏi: Anh mất dần địa vị độcCuối thập niên 70 tình hình quyền công nghiệp, dokinh tế Anh ra sao? vậy mất luôn cả vai trò - HS đọc SGK trả lời câu lũng đoạn thị trường thếhỏi. giới, bị Mỹ và Đức vượt - GV nhận xét và chốt ý: Từ qua.cuối thập niên 70, Anh mấtdần địa vị độc quyền côngnghiệp, do vậy mất luôn cảvai trò lũng đoạn thị trường Các hoạt động của thầy Những kiến thức HS và trò cần nắm vữngthế giới, bị Mỹ và Đức vượtqua. - GV giới thiệu “bảng thốngkê biểu thị sự thay đổi về sảnlượng công nghiệp của cácnước Anh, Pháp, Đức, Mỹ”trong SGK. - Tuy vậy, Anh vẫn GV hỏi”: Nguyên nhân của chiếm ưu thế về tàisự giảm sút đó? chính, xuất cảng tư bản, - HS đọc SGK tự trả lời câu thương mại, hải quân vàhỏi. thuộc địa. - GV nhận xét và trình bày:Nguyên nhân là: + Máy móc thiết bị xuất hiệnsớm nên đã cũ và lạc hậu, việchiện đại hoá rất tốn kém. + Một sớ lớn tư bản chạysang thuộc địa, vì ở đây lợinhuận Tư bản đẻ ra nhiều hơnchính quốc. Mặt khác, cướpđoạt thuộc địa có lợi nhiềuhơn so với đầu tư cải tạo côngnghiệp. - GV nhấn mạnh: Tuy vai tròbá chủ thế giới về côngnghiệp bị giảm sút, song Anh Các hoạt động của thầy Những kiến thức HS và trò cần nắm vữngvẫn chiếm ưu thế về tài chính,xuất cảng tư bản, thương mại,hải quân và thuộc địa.Hoạt động 2: Nhóm - GV chia lớp thành cácnhóm và nêu câu hỏi: Quátrình tập trung sản xuất trongcông nghiệp diễn ra như thếnào? - HS làm việc theo nhóm đọc - Công nghiệp: QuáSGK cử đại diện trả lời câu trình tập trung tư bảnhỏi. diễn ra mạnh mẽ, nhiều - GV nhận xét và chốt ý: Đây tổ chức độc quyền ra đờilà thời kỳ quá trình tập trung tư chi phối toàn bộ đờibản diễn ra mạnh mẽ, nhiều sống kinh tế nước Anh.tổ chức độc quyền ra đời chiphối toàn bộ đời sống kinh tế - Nông nghiệp: Nướcnước Anh, 5 ngân hàng ở khu Anh lâm vào tình trạngXi-ti Luân Đôn nắm 70% số tư khủng hoảng trầm trọng.bản cả nước. Anh phải nhập khẩu - GV giới thiệu cho HS biết: lương thực.Nông nghiệp nước Anh lâmvào tình trạng khủng hoảngtrầm trọng. Nguyên nhân là dotư sản Anh không đầu tư vàosản xuất nông nghiệp mà chủ Các hoạt động của thầy Những kiến thức HS và trò cần nắm vữngyếu vào buôn bán lương thựcvà giá lương thực châu Âu vàMỹ rất rẽ.Hoạt động 3: Cả lớp và cánhân * Tình hình chính trị: - GV trình bày và phân tích: - Anh là nước theo thểAnh là nước theo thể chế chế chính trị quân chủchính trị quân chủ lập hiến với lập hiện với việc thựcviệc thực hiện chế độ Hai hiện chế độ hai ĐảngĐảng (Đảng Tự do và Đảng (Đảng tự do và ĐảngBảo thủ) thay nhau cầm Bảo thủ) thay nhau cầmquyền. Sự khác biệt giữa hai quyền, song đều bảo vệĐảng là không đáng kể, chủ quyền lợi của giai cấp tưyếu về biện pháp cụ thể song sản.đều thống nhất với nhau trongviệc bảo vệ lợi ích của giaicấp tư sản, đàn áp phong tràoquần chúng và đẩy mạnh xâmlược thuộc địa. - GV nêu câu hỏi: Cho biết - Đây là t ...