Lịch sử về Thánh địa Mỹ Sơn

Ngày xưa khi bà Huyện Thanh Quan đi qua nơi cung điện nhà Lê, thấy cảnh hoang phế bà đã động lòng làm bài thơ Thăng Long thành hoài cổ để bày tỏ nỗi luyến tiếc kinh thành một thời tráng lệ nay chỉ còn lại rêu phong. Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo Nền cũ lâu đài bóng tịch dương.Ngày nay nếu đi tìm những hình ảnh tương tự của dân tộc Chămpa thì phần đất phía Nam từ Quảng Nam vào Bình Thuận chúng ta thấy có nhiều. Thánh địa Mỹ Sơn được công nhận là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử về Thánh địa Mỹ Sơn Thánh địa Mỹ SơnNgày xưa khi bà Huyện Thanh Quan đi qua nơi cung điện nhà Lê, thấy cảnhhoang phế bà đã động lòng làm bài thơ Thăng Long thành hoài cổ để bày tỏ nỗiluyến tiếc kinh thành một thời tráng lệ nay chỉ còn lại rêu phong. :Lối xưa xe ngựa hồn thu thảoNền cũ lâu đài bóng tịch dương.Ngày nay nếu đi tìm những hình ảnh tương tự của dân tộc Chămpa thì phần đấtphía Nam từ Quảng Nam vào Bình Thuận chúng ta thấy có nhiều. Thánh địa MỹSơn được công nhận là di sản thế giới, là di tích tiêu biểu đậm nét văn hóa quyềnuy của người Chăm vào thời kỳ cuối cùng trước khi mất hẳn do công cuộc mởrộng bờ cõi của người Việt.Trước đây có một thời tôi làm việc ở Quang Nam, thường nghe nói đến Mỹ Sơn,quận Duy Xuyên, tuy không cách xa mấy nhưng lại thấy khó đi về. Thời chiếntranh, xôi đậu không rõ ràng, chẳng ai dại gì đi vào nơi rừng núi âm u, nguy hiểmtính mạng . Gần nhà mà xa cửa ngõ, là thế. Bây giờ cách một đại d ương đi về lạidễ. Không gian và thời gian đổi thay theo cuộc sống và tình người.Tour du lịch đi Mỹ Sơn không đắt, chỉ mấy chục nghìn đồng, nhưng không đượcthong thả theo công việc của mình, lại mất thì giờ chờ đợi. Từ Hội An lên Mỹ Sơnkhoảng 50km, tôi đi xe ôm.Sáng sớm, thành phố Hội An thật yên tĩnh, đường vắng tanh, gió mát như máylạnh. Đi bộ, hít thở cái không khí trong lành đầu ngày, vừa thể dục vừa ghi nhậnnhững hình ảnh, âm thanh, của phố cổ lúc còn say ngủ:Một hai chiếc xe đạp của dân lao động, một vài tốp học trò đến trường tập thể dục.Mấy chị công nhân môi trường với cây chổi tre dài, thong thả như đếm nhịp, tiếngxẹt xẹt nghe thật rõ. Cách quãng xa mới có một quán cà phê nhóm lò bên đường.Đây là giây phút phố phường thư giãn, hiền lành êm ả, tôi không thấy e ngại dù đivào chỗ tối không vắng người.Ra đến đầu đường Nguyễn Thái Học, gặp một anh xe chịu giá đi Mỹ Sơn 55nghìn. Không phải mặc cả, tôi ngồi lên xe vừa nói: Anh tranh thủ chạy nhưng chỗnào tôi vỗ vai thì chậm lại. Nơi nào cần dừng thì dừng, chỉ vài phút thôi. Anh xehứng chí phóng nhanh như đua, tôi run cầm cập, co người núp sau lưng xe, thỉnhthoảng hé mắt nhìn làng mạc trong sương mờ, tự nhiên được sống lại cái cảm giácngày còn nhỏ, những ngày mà tuổi thơ không thấy giá rét, không thấy cực khổthiếu thốn, chỉ thấy cuộc đời thật vui, lúc nào cũng mong chóng đến giỗ chạp, Tếtnhất, hội hè.Trời mờ sáng xe chạy ngang làng đúc đồng Phước Kiều, đã thấy nhiều nhà mởcửa, nào tượng đồng, chiêng còng, lư hương chân đèn...mớ bày dưới đất, mớ treotrên vách, la liệt như hàng chợ trời. Muốn ghé vào xem nhưng sợ tục lệ mở hàngđầu ngày, chủ nhà đã mời mà từ chối là có chuyện. Thường ít ai hiểu cho sự bấttiện những món lôm côm lích kích, chẳng thể nào mang theo với máy móc! Tôi vỗnhẹ cho xe chậm lại, ngoái người bấm máy. Hình ảnh tư liệu, không phải lo lắm.Vào đến ngã ba quốc lộ1 rẽ lên Duy Xuyên, trời sáng hẳn. Từng tốp học sinh trongđồng phục lũ lượt bên đường, hoặc hàng ba hàng bảy đạp xe, thong dong đếntrường. Cảnh nữ sinh trong tà áo trắng tôi chụp đã nhiều ở trường Lý Tự Trọng(Võ Tánh) Nha Trang, Tr ưng Vương (Gia Long) Sài Gòn, Nguyễn Đình Chiểu(Mỹ Tho) thế mà mỗi khi nhìn thấy áo dài lại vẫn thích, không thể không chụp. Cólẽ khung cảnh khác nhau, ánh sáng không giống nhau, nên cảm xúc dễ khơi động.Huyện Duy Xuyên ngày nay có bộ mặt khác xa quận Duy Xuyên ngày trước, khuhành chính huyện nguy nga khang trang nằm ngay lộ, phố xá nhà tầng sáng sủa,buôn bán tấp nập. Với khách bàng quan, đây là dấu hiệu một đời sống sung túc,nhưng đấy là bộ mặt, lúc cởi áo, không biết mình mẩy ra sao!Phía trên huyện một đoạn có con sông, hai bờ tre soi bóng, tôi xuống xe, chụp ảnhdòng sông phải cần góc độ, cần tính toán, nhất là mặt trời đỏ ối đang lên từ từ. Rồirỉ rả, đường lên Mỹ Sơn, nhiều cảnh cũng hay, nhà thờ Trà Kiệu, ngôi giáo đườngtừ thế kỷ nay, không thay đổi, không sơn phết sửa sang theo hiện đại; Gợi chokhách du cả một quãng dài lịch sử. Hầâu như giáo đường nào cũng màu đá xanh,màu xám mốc: nhà thờ Phát Diệm, nhà thờ Phú Cam, nhà thờ lớn Hà Nội Khônghiểu sao Thánh Đường Sài Gòn lại màu chu đỏ.Đường vào Thánh Địa, qua một cổng chào, từ từ lên cao, và như đâm thẳng vàonúi xanh. Đến đầu ngọn đồi cuối đường, một khu nhà tranh thấp thoáng sau tàngcây xanh lá: Nhà nghỉ, quán ăn, giải khát, kiểu du lịch sinh thái. Trái với hình ảnhđối diện, đang có công trình xây dựng khá lớn. Công trình theo mô hình nhà máy,một dãy dài, không có nét riêng của địa phương. Bên cạnh có trạm bưu điện nhonhỏ mang một tí văn hóa Chăm.Còn sớm, tôi mời anh xe uống cà phê vừa nghỉ mệt. Quán chỉ một người lo các thứcho khách. Anh xe lợi dụng gọi thêm 4 điếu thuốc Con Mèo.- Cháu à, đang có công trình gì vậy?- Dạ, nhà vãng lai khách quốc tế, và nơi làm việc cho các đoàn nghiên cứu.- Hàng ngày khách đông không cháu?- Dạ cuối tuần đông hơn, nhưng đa số khách phươn ...