Liên quan giữa véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết dengue, sốt rét với biến đổi khí hậu tại tỉnh Gia Lai

Kết quả phân tích mối liên quan giữa véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết dengue và sốt rét với biến đổi khí hậu tại tỉnh Gia Lai cho thấy: Sự biến đổi về lượng mưa và nhiệt độ theo mùa là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới sự phát triển của véctơ sốt xuất huyết dengue. Bài viết trình bày việc phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí hậu tới véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết và sốt rét Gia Lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Liên quan giữa véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết dengue, sốt rét với biến đổi khí hậu tại tỉnh Gia Lai JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE 2017 LIÊN QUAN GIỮA VÉCTƠ TRUYỀN BỆNH SỐT SUẤT HUYẾT DENGUE, SỐT RÉT VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TẠI TỈNH GIA LAI Nguyễn Trọng Chính1, Nguyễn Văn Chuyên1, Nguyễn Văn Ba1, Nguyễn Bá Tùng2 TÓM TẮT: là yếu tố khiến vùng phân bố của muỗi truyền bệnh sốt xuất Kết quả phân tích mối liên quan giữa véctơ truyền bệnh huyết và sốt rét ngày càng mở rộng. Bệnh sốt xuất huyết và sốt xuất huyết dengue và sốt rét với biến đổi khí hậu tại tỉnh sốt rét là những bệnh lưu hành chủ yếu ở các khu vực nhiệt Gia Lai cho thấy: sự biến đổi về lượng mưa và nhiệt độ theo đới có nguy cơ lan rộng ra trên phạm vi toàn cầu [6],[7]. Dự mùa là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới sự phát triển báo đến năm 2080 số người mắc bệnh sốt rét sẽ tăng thêm của véctơ sốt xuất huyết dengue. Vào mùa mưa, các chỉ số 260-320 triệu người và sẽ có thêm 6 triệu người mắc bệnh về mật độ muỗi cái Aedes aegypti có xu hướng tăng cao sốt xuất huyết [5],[8]. Tổ chức Y tế thế giới đã xác định có hơn (r = 0,65). Đối với véctơ truyền bệnh sốt rét, sự biến đổi 14 dịch bệnh chính có liên quan đến BĐKH, bao gồm bệnh về nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng tới sự phát triển của muỗi sốt rét, dịch tả, viêm não mô cầu, sốt xuất huyết,... [7],[8]. Anopheles. Số lượng muỗi Anopheles có mối tương quan Việt Nam là một trong các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nghịch với nhiệt độ (r = -0,83) và tương quan thuận với độ nề của biến đổi khí hậu và là vùng lưu hành nhiều dịch bệnh ẩm và lượng mưa trung bình (r = 0,68 và r = 0,62). như sốt rét, sốt xuất huyết dengue (SXHD), tiêu chảy, viêm đường hô hấp cấp... Trong đó, bệnh SXHD và sốt rét là hai SUMMARY: bệnh thường có khả năng phát triển mạnh thành dịch [1],[2]. THE RELATION BETWEEN VECTOR BORN OF Tại Việt Nam, số mắc và chết do SXHD gia tăng kể từ năm DENGUE FEVER AND MALARIA TRANSFERRING 1994 trở lại đây, bệnh đã và đang trở thành vấn đề y tế VECTOR AND CLIMATE CHANGE IN GIA LAI nghiêm trọng. Tình hình diễn biến của dịch ngày càng lan PROVINCE rộng và phức tạp [1],[2]. Hơn nữa, SXHD không chỉ ảnh Result from analysis on the relationship between dengue hưởng lên sức khỏe cá nhân mà còn là vấn đề y tế công cộng hemorrhagic fever and malaria transferring vector and cần quan tâm, có ảnh hưởng tới kinh tế và xã hội. Hiện tại climate change in Gia Lai province has shown that: seasonal trên thế giới chưa có vắc xin phòng bệnh và cũng chưa có variations in rainfall and temperature are important factors thuốc điều trị đặc hiệu, do đó biện pháp ngăn ngừa hiệu quả which influence on the development of dengue fever vector. duy nhất chính là kiểm soát véctơ truyền bệnh [4]. In rainy seasons, statistics of Aedes aegypti female mosquito’s Mục nghiên cứu: Phân tích ảnh hưởng của biến đổi khí density tend to increase (r = 0,65). For malaria vector, the hậu tới véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết và sốt rét Gia Lai. change in temperature and humidity affect the growth of Anopheles mosquito. Anopheles mosquito population has a II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU negative correlation with temperature (r = -0,83) and a positive 2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu correlation with average humidity and rainfall (r = 0,68 and 0,62) * Đối tượng nghiên cứu: Véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết, sốt rét. I. ĐẶT VẤN ĐỀ * Địa điểm nghiên cứu Biến đổi khí hậu, đặc biệt là hiện tượng nóng lên toàn cầu - Nghiên cứu véctơ truyền bệnh sốt xuất huyết được tiến làm mở rộng những vùng có nhiệt độ trung bình trên 16oC hành tại 7 huyện có tỷ lệ mắc sốt xuất huyết cao nhất của tỉnh 1. Học viện Quân y. Tác giả chính: Nguyễn Văn Chuyên. ĐT: 0983.407.484 - Email: nguyenvanchuyenk40@gmail.com 2. Bộ Tư lệnh Công binh Ngày nhận bài: 07/02/2017 Ngày phản biện: 11/02/2017 Ngày duyệt đăng: 18/02/2017 SỐ 37 - Tháng 3+4/2017 Website: yhocco ...