Liệu pháp kháng Androgen trong điều trị bệnh trứng cá

Bài viết tìm hiểu vai trò của hormone trong cơ chế sinh bệnh của trứng cá; Liệu pháp hormone; nghiên cứu trên bệnh nhân trứng cá sau tuổi trưởng thành cho thấy 50% bệnh nhân có tiền sử gia đình bị bệnh trứng cá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Liệu pháp kháng Androgen trong điều trị bệnh trứng cá DIỄN ĐÀN LIỆU PHÁP KHÁNG ANDROGEN TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH TRỨNG CÁThs. Đặng Bích Diệp*, TS. Lê Hữu Doanh* Trứng cá (acne) là bệnh da thường gặp ở lứa quanh nang lông. Sự sản xuất chất bã nhờn có vaituổi thanh, thiếu niên tuổi từ 13 đến 25, đa số tập trò quan trọng trong sự hình thành mụn trứng cátrung ở tuổi từ 14 đến 19. Trong đó, có đến 10% và bị tác động bởi kích thích hormon và vi khuẩnbệnh nhân xuất hiện muộn ở độ tuổi 35-44 [1], P. acne.[2]. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh trứng cá, tuy Đơn vị nang lông - tuyến bã gồm 4 thànhnhiên yếu tố gen và giới tính là yếu tố quan trọng phần riêng biệt: nang lông, tuyến bã, chất bã nhờntrong sự xuất hiện bệnh. Nghiên cứu trên bệnh và hành lông. Số lượng, kích thước và sự hoạtnhân trứng cá sau tuổi trưởng thành cho thấy động của tuyến bã ảnh hưởng tới sự hình thành50% bệnh nhân có tiền sử gia đình bị bệnh trứng mụn. Trong khi số lượng tuyến bã ổn định thì kíchcá [3]. Hầu hết ở các lứa tuổi, trứng cá gặp ở nữ thước tuyến lại tăng dần theo tuổi [5]. Chất bã cógiới nhiều hơn nam giới [2]. Có tới 70-87% ngườitrưởng thành bị bệnh trứng cá với mức độ khác chứa acid béo là môi trường thuận lợi cho P. acnenhau. Bệnh thường xuất hiện ở mặt, lưng, ngực, – vi khuẩn cộng sinh trên da phát triển [6]. Cáctiến triển từng đợt, dai dẳng. Bệnh không nguy hormon androgens và estrogens có ảnh hưởng rõhiểm nhưng do vị trí tổn thương thường ở mặt rệt tới sinh bệnh học trứng cá. Vì vậy, hiểu rõ đượcnên gây trở ngại lớn về mặt thẩm mỹ, ảnh hưởng vai trò của các hormon này có ý nghĩa quan trọngtới tâm lý và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. trong lựa chọn liệu pháp hormon: androgens kích thích hình thành mụn trong khi estrogens hạn chế Các phương pháp điều trị thường sử dụng mụn trứng cá.bao gồm các thuốc bôi tại chỗ và uống. Tuy nhiên,81% nữ điều trị thất bại với phương pháp kháng 1.1. Androgenssinh đường toàn thân đơn thuần và 15-30% thất Androgens kích thích hình thành mụn do kíchbại với isotretionin [4]. Liệu pháp hormon có thể thích tuyến bã tăng sản xuất chất bã nhờn, giảm lỗđược bổ sung vào phương pháp điều trị ở một số dẫn ra trên bề mặt da góp phần làm bít tắc nangtrường hợp. lông tuyến bã, từ đó hình thành comedone [4].1. Vai trò của hormone trong cơ chế sinh bệnh Mối tương quan giữa sự gia tăng bình thường củacủa trứng cá nồng độ androgens trong máu và sự sản xuất chất Sinh bệnh học của trứng cá liên quan đến 4 bã nhờn ở lứa tuổi dậy thì và lứa tuổi đặc trưngcơ chế chính: 1). Tăng sản xuất chất bã nhờn do sự khởi phát trứng cá (cũng ở giai đoạn dậy thì) chokích thích tuyến bã bởi androgen; 2). Bất thường thấy vai trò quan trọng của androgens trong bệnhvề sừng hóa nang lông dẫn đến hình thành sinh bệnh trứng cá. Ngoài ra, vai trò của androgenscác nút sừng và comedone, 3). Tăng vi khuẩn cũng được thể hiện trong biểu hiện lâm sàng mụnPropionibacterium acne, 4). Viêm nang lông và trứng cá ở những trường hợp cường androgen. Số 18 (Tháng 01/2015) DA LIỄU HỌC 47DIỄN ĐÀN Tuyến thượng thận và tuyến sinh dục là (DHEAS) – hormon của tuyến thượng thận, thànhcơ quan chính sản xuất androgens. Tuy nhiên, testosteron và dihydrotestosteron (DHT). DHTandrogens có thể được sản xuất bởi tuyến bã của là androgen có tác dụng mạnh hơn testosteron,da. Sản xuất androgen tại các tuyến bã là kết quả có ái lực với androgen receptor cao hơn 5-10của một chuỗi các quá trình chuyển hóa enzym lần testosteron [4]. Isoenzym 5-alpha reductasetừ biến đổi dehydroepiandrosterone sulfate chuyển testosteron thành DHT tại tuyến bã. Sơ đồ 1: Chuyển hóa steroids Testosteron và DHT hoạt hóa khi được gắn testosterone. Ngoài khả năng kích thích tuyến bãvào thụ thể với androgen trên bề mặt tế bào, nơi tăng sản xuất chất bã nhờn, androgens còn gópvận chuyển các hormon vào trong nhân tế bào, từ phần hình thành mụn trứng cá do kích thích sừngđó khởi động quá trình sao chép của gene nhạy hóa cổ nang lông [8].cảm với androgen [4]. Ở da, các thụ thể androgen Mặc dù các nguyên nhân nội sinh hay ngoạiđược tìm thấy ở lớp đáy của tuyến bã và các tế bào sinh gây cường androgen có thể gây hoặc làmsừng ở lớp vỏ ngoài của chân nang lông [7], [8]. tăng tình trạng trứng cá, hầu hết bệnh nhân trứngTác động của DHT lên tuyến bã gấp 5 – 10 lần của cá có nồng độ androgen máu trong giới hạn bình 48 DA LIỄU HỌC Số 18 (Tháng 01/2015) DIỄN ĐÀNthường. Sự tăng nhạy cảm của tuyến bã đối với feedback âm tính, tăng globulin gắn với nội tiếtandrogens là một giả thuyết làm phát triển mụn tố sinh dục, hay do điều hòa gen liên quan đến sựở bệnh nhân cường androgen. Nồng độ androgen phát triển tuyến bã và sản xuất lipid [4].bình thường ở hầu hết phụ nữ được thực hiện trong ...