LOẠN TÂM THẦN CẤP TÍNH (ACUTE PSYCHOSIS)

Loạn tâm thần (psychosis) là loạn năng trong khả năng tư duy và xử lý thông tin. Người bị loạn tâm thần không có khả năng nhận thức, ghi nhớ, xử lý, hồi tưởng, hoặc tác động lên thông tin, một cách mạch lạc, theo một phương cách được nhất trí chấp nhận. Có sự giảm khả năng chủ ý huy động, di chuyển, duy trì và hướng sự chú ý. Một đặc điểm quan trọng của trạng thái loạn tâm thần là bệnh nhân không thể xếp loại ưu tiên các kích thích. Khả năng tác động lên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LOẠN TÂM THẦN CẤP TÍNH (ACUTE PSYCHOSIS) LOẠN TÂM THẦN CẤP TÍNH (ACUTE PSYCHOSIS) 1/ LOẠN TÂM THẦN CẤP TÍNH LÀ GÌ ? Loạn tâm thần (psychosis) là loạn năng trong khả năng tư duy và xửlý thông tin. Người bị loạn tâm thần không có khả năng nhận thức, ghi nhớ,xử lý, hồi tưởng, hoặc tác động lên thông tin, một cách mạch lạc, theo mộtphương cách được nhất trí chấp nhận. Có sự giảm khả năng chủ ý huy động,di chuyển, duy trì và hướng sự chú ý. Một đặc điểm quan trọng của trạngthái loạn tâm thần là bệnh nhân không thể xếp loại ưu tiên các kích thích.Khả năng tác động lên hiện thực không thể tiên đoán được và bị giảm bởi vìbệnh nhân không thể phân biệt các kích thích nội tại với ngoại tại. 2/ SỰ KHÁC NHAU GIỮA LOẠN TÂM THẦN THỰC THỂ VÀCHỨC NĂNG ? LOẠN TÂM THẦN THỰC THỂ (ORGANIC PSYCHOSIS ) : chỉmột tình trạng tâm thần loạn năng có thể đảo ngược hoặc không đảo ngược,được nhận diện như là một rối loạn cơ thể học, sinh lý học, hoặc sinh hóahọc của não bộ. LOẠN TÂM THẦN CHỨC NĂNG ( FUNCTIONAL PSYCHOSIS) :chỉ một tình trạng tâm thần loạn năng, được nhận diện như là tâm thần phânliệt, một rối loạn cảm xúc quan trọng, hoặc những rối loạn tâm thần khác vớicác đặc điểm loạn tâm thần. 3/ KỂ CÁC LOẠI LOẠN TÂM THẦN ? Sự xếp loại của bệnh loạn tâm thần được tìm thấy trong Diagnosticand Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV). Loạn tâm thần đượcchia thành hai loại chức năng (functional) và thực thể (organic). Hầu hết cácloạn tâm thần cấp tính do nguyên nhân thực thể là do chứng sa sút trí tuệ(dementia), các tình trạng cai nghiện (withdrawal states), và ngộ độc(intoxications). Bệnh tâm thần phân liệt và các rối loạn xúc cảm (affectivedisorders) là những thành phần chủ yếu của loạn tâm thần chức năng. 4/ KỂ NHỮNG NGUYÊN NHÂN CỦA LOẠN TÂM THẦNTHỰC THỂ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN RƯỢU - Nghiện rượu mãn tính. - Thiếu thiamine (kiêng khem, thiếu dinh dưỡng, và nôn mửa) - Các tình trạng cai rượu (alcohol dependent withdrawal states) - Thiếu hệ thống hỗ trợ tâm lý-xã hội (psychosocial support system). - ngộ độc đặc ứng rượu (alcohol idiosyncratic intoxication) (ngộ độcbệnh lý). 5/ LÀM SAO PHẬN BIỆT LOẠN TÂM THẦN GÂY NÊN BỞIAMPHETAMINE VỚI CÁC DẠNG TÂM THẦN KHÁC ? Không có sự giận dữ, thái độ lẩn tránh, thiếu động cơ, tình cảm tẻ nhạt(flat affect), và sự biến mất của những triệu chứng loạn tâm thần lúc ngưngsử dụng chất ma túy gợi ý chẩn đoán loạn tâm thần gây nên bởiamphetamine (amphetamine-induced psychosis). 6/ CÓ MỘT LOẠN TÂM THẦN NGẮN HẠN,TỰ GIỚI HẠN,VÀ KHÔNG PHẢI DO NGUYÊN NHÂN THỰC THỂ KHÔNG ? Có. Vài người có thể trở nên loạn tâm thần cấp tính sau khi đã trải quamột kinh nghiệm vô cùng gây thương tổn. Nếu một loạn tâm thần như thếkéo dài dưới 4 tuần, thì được gọi là rối loạn loạn tâm thần ngắn hạn (briefpsychotic disorder). Những nguyên nhân gây nên chứng loạn tâm thần này làsự việc mất một người được yêu mến, những tình huống đe dọa đến tínhmạng như trận chiến đấu hay tai họa thiên nhiên, hay những nguyên nhângây căng thẳng đời sống khác. Các bệnh nhân có nhân cách hysteria, border -line, và ái kỷ (narcissistic) dễ bị rối loạn loạn tâm thần ngắn hạn, và vàinghiên cứu xác minh tính dễ bị thương tổn do di truyền (geneticvulnerability) của chứng loạn tâm thần này. Rối loạn cảm xúc, lú lẫn, vàhành vi và lời nói rất kỳ lạ là những triệu chứng thông thường của bệnh này. 7/ MỘT BỆNH NHÂN TRONG TÌNH TRẠNG LOẠN TẤMTHẦN BIỂU HIỆN NHƯ THỂ NÀO LÚC ĐẾN PHÒNG CẤP CỨU ? Những bệnh nhân trong tình trạng loạn tâm thần có thể hành động mộtcách kỳ lạ, ví dụ bộ điệu kiểu cách (mannerism), tư thế (posturing), ăn mặckỳ quặc, đáp ứng với các ảo giác (hallucination), có những niềm tin sai lạcvà hoang tưởng, và luôn luôn lẩn lộn thực tế của các biến cố. Họ thườngxung động (impulsive) và trong tình trạng nguy hiểm thường trực hành độngtheo những nhận thức bị bóp méo hay những ý nghĩ hoang t ưởng, đưa đếnnhững chấn thương hay tử vong không cố ý. Tính cách trong sáng của bảnthân và môi truờng luôn luôn bị mờ nhạt. Bệnh nhân không thể phân biệtnhững kích thích được cảm nhận.Tư duy bị rối loạn và rời rạc, như đượcchứng tỏ qua lời nói của bệnh nhân.Trí nhớ bị suy kém trong việc ghi nhận,tích trữ và hồi tưởng. Sự định hướng cũng có thể bị suy giảm, nhất là đối vớithời gian. Hành vi tâm thần-vận động có thể là giảm hoạt hay tăng hoạt vềcử động và lời nói. Các xúc cảm có thể biến thiên từ vô cảm (apathy) vàtrầm cảm đến sợ hải và giận dữ. 8/ TẠI SAO BỆNH NHÂN LOẠN TÂM THẦN ĐẾN PHÒNGCẤP CỨU ? Các bệnh nhân loạn tâm thần thường được mang đến phòng cấp cứubởi các người bà con hay bạn bè, bởi vì họ khong còn có thể kiểm soát hànhvi của bệnh nhân được nữa. Thường thường một bệnh nhân loạn tâm thầnđược mang đến bởi cảnh sát hay nhân viên xe cứu ...