Lớp Tảo silic - BACILLARIOPHYCEAE

Tảo silic là những tảo đơn bào, tập đoàn, sống phù du và sống bám; chúng có thể sống quang dưỡng, tự dưỡng và dị dưỡng. Vách tế bào cấu tạo bằng chất silic và cấu trúc dạng một chiếc hộp gồm hai nắp lồng vào nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lớp Tảo silic - BACILLARIOPHYCEAE Lớp Tảo silic - BACILLARIOPHYCEAETảo silic là những tảo đơn bào, tập đoàn, sống phù duvà sống bám; chúng có thểsống quang dưỡng, tự dưỡng và dị dưỡng. Vách tếbào cấu tạo bằng chất silic và cấu trúcdạng một chiếc hộp gồm hai nắp lồng vào nhau. Nắptrên (epitheca) gồm mặt vỏ trên vàdải bên trên; nắp dưới gồm dải bên dưới và mặt vỏdưới; dải bên dưới và dải bên trên kếthợp lại thành đai tế bào (girdle). Vì thế tế bào có mặtđai và mặt vỏ. Tế bào Tảo silic rấtđa dạng, chúng được xem là vật trang sức của thếgiới thuỷ sinh vật biển. Mặt vỏ tảomang những cấu trúc nhỏ sắp xếp theo các kiểu nhấtđịnh. Có thể phân Tảo silic làm hainhóm: i) Tảo silic Trung tâm với đặc điểm các cấutrúc vỏ đối xứng qua tâm vỏ; ii) Tảosilic Lông chim có cấu trúc vỏ xếp đối xứng qua trụcdọc tế bào .Ở Tảo silic Lông chim, vỏ tế bào một số loài có hệthống rãnh gồm đường nứtdọc ở giữa. Cấu trúc rãnh có thể đơn giản hoặc phứctạp.Ngoài ra, mặt vỏ tế bào còn có các lỗ thủng ở vách tếbào và có hai dạng: lỗđơn giản và lỗ cấu trúc phức tạp.Lục lạp chứa các sắc tố chlorophyll a, c1, c2, và sắctố carotenoid chủ đạofucoxanthin. Chính sắc tố này quyết định màu vàngnâu đặc trưng cho tảo. Sảnphẩm quang hợp là chrysolaminarin.- Sinh sảnTảo silic sinh sản dinh dưỡng bằng phân đôi tế bào.Trước khi phân chia, nộidung tế bào trương phồng lên đẩy tách hai nắp vỏ.Nhân phân chia và tiếp theo làphân chia nguyên sinh chất. Một túi ngưng kết silic(Lee và cs., 1989) được hìnhthành giữ vai trò như một khuôn để định hình hìnhdạng cho một vỏ mới.Mỗi tế bào con sẽ nhận một nắp của tế bào mẹ làmnắp trên còn nắp mới được hìnhthành là nắp dưới . Nắp tế bào mẹ chỉ có khả năng sửdụng cho tế bào con trong một sốlần. Chẳng hạn, ở Stephanopyxis, nắp tế bào mẹ chỉdược dùng lại cho 6 - 8 thế hệ.Vì các tế bào con chỉ nhận được một nắp của tế bàomẹ và tự tạo thêm nắpmới và nắp mới luôn là nắp dưới nên cứ mỗi lần phânchia, tế bào mẹ sẽ cho ra mộttế bào con bằng kích thước của mình và một tế bàocó kích thước nhỏ hơn.Do đặc điểm phân chia này mà sau nhiều lần sinhsản, quần thể tảo sẽ có mộtsố tảo có kích thước giảm dần. Khi giảm đến mộtkích thước tối thiểu - thường bằngkhoảng 1/3 kích thước nguyên bản - thì tảo Silic tiếnhành quá trình khôi phục kíchthước bằng hình thành bào tử sinh trưởng thông quasinh sản hữu tính.Vào thời kỳ điều kiện môi trường bất lợi như suy kiệtchất dinh dưỡng chẳnghạn, Tảo silic hình thành bào tử nghỉ.- Phân loại:Lớp Tảo silic được chia thành 2 bộ: Centrales vàPennales.Bộ Centrales: tế bào đơn độc hoặc kết thành chuỗi,dạng hình hộp tròn, đĩa,bầu dục, nhiều cạnh hoặc dạng ống... Vân hoa trênmặt vỏ sắp xếp theo dạng đối4.3. Lớp Tảo silic - BACILLARIOPHYCEAETảo silic là những tảo đơn bào, tập đoàn, sống phù duvà sống bám; chúng có thểsống quang dưỡng, tự dưỡng và dị dưỡng. Vách tếbào cấu tạo bằng chất silic và cấu trúcdạng một chiếc hộp gồm hai nắp lồng vào nhau. Nắptrên (epitheca) gồm mặt vỏ trên vàdải bên trên; nắp dưới gồm dải bên dưới và mặt vỏdưới; dải bên dưới và dải bên trên kếthợp lại thành đai tế bào (girdle). Vì thế tế bào có mặtđai và mặt vỏ. Tế bào Tảo silic rấtđa dạng, chúng được xem là vật trang sức của thếgiới thuỷ sinh vật biển. Mặt vỏ tảomang những cấu trúc nhỏ sắp xếp theo các kiểu nhấtđịnh. Có thể phân Tảo silic làm hainhóm: i) Tảo silic Trung tâm với đặc điểm các cấutrúc vỏ đối xứng qua tâm vỏ; ii) Tảosilic Lông chim có cấu trúc vỏ xếp đối xứng qua trụcdọc tế bào .Ở Tảo silic Lông chim, vỏ tế bào một số loài có hệthống rãnh gồm đường nứtdọc ở giữa. Cấu trúc rãnh có thể đơn giản hoặc phứctạp.Ngoài ra, mặt vỏ tế bào còn có các lỗ thủng ở vách tếbào và có hai dạng: lỗđơn giản và lỗ cấu trúc phức tạp.Lục lạp chứa các sắc tố chlorophyll a, c1, c2, và sắctố carotenoid chủ đạofucoxanthin. Chính sắc tố này quyết định màu vàngnâu đặc trưng cho tảo. Sảnphẩm quang hợp là chrysolaminarin.- Sinh sảnTảo silic sinh sản dinh dưỡng bằng phân đôi tế bào.Trước khi phân chia, nộidung tế bào trương phồng lên đẩy tách hai nắp vỏ.Nhân phân chia và tiếp theo làphân chia nguyên sinh chất. Một túi ngưng kết silic(Lee và cs., 1989) được hìnhthành giữ vai trò như một khuôn để định hình hìnhdạng cho một vỏ mới.Mỗi tế bào con sẽ nhận một nắp của tế bào mẹ làmnắp trên còn nắp mới được hìnhthành là nắp dưới . Nắp tế bào mẹ chỉ có khả năng sửdụng cho tế bào con trong một sốlần. Chẳng hạn, ở Stephanopyxis, nắp tế bào mẹ chỉdược dùng lại cho 6 - 8 thế hệ.Vì các tế bào con chỉ nhận được một nắp của tế bàomẹ và tự tạo thêm nắpmới và nắp mới luôn là nắp dưới nên cứ mỗi lần phânchia, tế bào mẹ sẽ cho ra mộttế bào con bằng kích thước của mình và một tế bàocó kích thước nhỏ hơn.Do đặc điểm phân chia này mà sau nhiều lần sinhsản, quần thể tảo sẽ có mộtsố tảo có kích thước giảm dần. Khi giảm đến mộtkích thước tối thiểu - thường bằngkhoảng 1/3 kích thước nguyên bản - thì tảo Silic tiếnhành quá trình khôi phục kíchthước bằng hình thành bào tử sinh trưởng thông quasinh sản hữu tính.Vào thời kỳ điều kiện môi trường bất lợi như suy kiệtchất dinh dưỡng chẳnghạn, Tảo silic hình thành bào tử nghỉ.- Phân loại:Lớp Tảo silic được chia thành 2 bộ: Centrales vàPennales.Bộ Centrales: tế bào đơn độc hoặc kết thành chuỗi,dạng hình hộp tròn, đĩa,bầu dục, nhiều cạnh hoặc dạng ống... Vân hoa trênmặt vỏ sắp xếp theo dạng đối ...