Lúa trời ở Đồng Tháp Mười

“Ai ơi, về miệt Tháp Mười, Cá tôm sẵn bắt, lúa trời sẵn ăn”... Câu ca dao trên cho thấy thiên nhiên rất đỗi hào phóng ban phát cho vùng Đồng Tháp Mười nhiều sản vật và nguồn lợi tôm, cá khá dồi dào. Nơi đây, nguồn lợi thủy sản thì ai cũng biết, nhưng sản vật lúa trời thì chỉ có những người cao niên mới biết, còn thế hệ trẻ ngày nay thì rất ít người biết tới. Lúa trời đã được xếp vào loại nông sản quý hiếm cao cấp, tương truyền được vua Gia Long đưa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lúa trời ở Đồng Tháp MườiLúa trời ở Đồng Tháp Mười “Ai ơi, về miệt Tháp Mười, Cá tôm sẵn bắt, lúa trời sẵn ăn”... Câu ca dao trên cho thấy thiên nhiên rất đỗi hào phóng ban phát chovùng Đồng Tháp Mười nhiều sản vật và nguồn lợi tôm, cá khá dồi dào. Nơiđây, nguồn lợi thủy sản thì ai cũng biết, nhưng sản vật lúa trời thì chỉ cónhững người cao niên mới biết, còn thế hệ trẻ ngày nay thì rất ít người biết tới. Lúa trời đã được xếp vào loại nông sản quý hiếm cao cấp, tương truyền đượcvua Gia Long đưa vào cung đình dùng trong những ngày đại lễ, cúng tế và làm đặcsản tiếp đãi thượng khách. Quần thể lúa trời hiện còn được lưu giữ và bảo tồn được500 hecta tại Vườn quốc gia Tràm Chim tọa lạc trên địa bàn huyện Tam Nông, tỉnhĐồng Tháp. Theo Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức thì lúa trời còn gọilà “quỷ cốc”. Còn những cụ sống lâu năm ở vùng Đồng Tháp Mười cho biết lúatrời còn gọi là lúa ma, bởi lẽ loại lúa này không ai gieo sạ mà nó tự nhiên mọc trêncánh đồng mênh mông nước của vùng Đồng Tháp Mười xưa. Hàng năm, vàokhoảng tháng tư dương lịch, lúc trời bắt đầu sa mưa, hột lúa bắt đầu nảy mầm vàmọc cao lên chừng 5 tấc, thân lúa cứng, lá to bản. Từ tháng 8 đến tháng 12, cây lúavươn dài, ngoi lên khỏi mặt nước, trổ đòng, đơm bông, vô hạt chắc rồi chín từ hạtvào lúc nửa đêm khuya khoắt và rơi rụng vào lúc mặt trời vừa ló dạng. Bông lúa trời to, dài và thẳng hơn lúa thường, hạt lúa trên bông rất thưa. Vớiđặc tính trên, ngày xưa cư dân Đồng Tháp Mười thường đi gặt lúa trời vào lúc nửađêm tới hừng sáng là đầy xuồng chở về nhà... Khi thu hoạch lúa trời, ít nhất phảicó 3 người và thường được trang bị đầy đủ phương tiện và dụng cụ như: một chiếcxuồng ba lá có căng một tấm đệm ở giữa theo chiều dọc dài gần 2 m của chiếcxuồng, cao khoảng 1,5 m với hai cây đứng. Cây trước cao 2,5m và cây sau chỉ caobằng tấm đệm, được gọi là cây cần câu. Hai cần đập bằng tre dài khoảng 2,5 mnằm hai bên và dọc theo chiều dài tấm đệm. Một đầu buộc chặt vô cây cần câu,khoảng giữa cần đập được cột dây treo trên đầu cần câu. Khi đập lúa, người đứngtrước mũi chống xuồng đi vào đám lúa trời, người ngồi sau cầm hai cần đập, đậplúa vào tấm đệm cho rụng hột vào trong xuồng. Trên xuồng có ba người, mộtngười bơi, hai người kia cắt lúa. Mỗi bông lúa chỉ rụng một hoặc hai hạt trên xuồng, phải bỏ công vất vả, khổnhọc lắm vì từ nửa đêm đến sáng mới thu gặt lúa trời được đầy xuồng. Các đầu bếpở khu ẩm thực của địa danh du lịch sinh thái rừng tràm Gáo Giồng cho biết: “Saukhi đập lúa trời xong, đem về ngâm trong nước ba ngày rồi đem phơi cho rụngđuôi trước khi cho vào cối giã thành gạo giống như lúa thường, nhưng không giãgạo quá trắng. Gạo lúa trời dài hơn gạo thường và có hàm lượng dinh dưỡng cao.Khi nấu, đổ gạo và nước vào nồi đất, úp một lá sen vào nồi trước khi đậy vung, chỉđun bằng củi hoặc rơm để không làm giảm hương vị lúa trời. Cơm nấu bằng gạolúa trời có màu hồng nhạt và ngọt, thơm, dẻo ngon..., hương vị đặc trưng của miềnquê sông nước Tây Nam bộ. Một cách nấu khác là cơm gói lá sen hiện nay đượcnhiều nhà hàng, quán ăn đặc sản như ở khu du lịch sinh thái Gáo Giồng, huyện CaoLãnh, tỉnh Đồng Tháp giới thiệu với du khách đến tham quan nơi này. Trong quá trình nấu cơm bằng gạo lúa trời, không ít người tranh thủ chắtnước cơm ra, bỏ vào đó chút đường phèn hay ít mật ong để có một thức uống thơmngon thú vị. Lúa trời còn được sử dụng để chế biến bột dinh dưỡng chất lượng caodành cho trẻ em, làm bột tinh lọc đổ bánh xèo và các loại bánh thơm ngon bổdưỡng khác. Lúa trời là loại giống lúa quý hiếm đang được bảo tồn lưu trữ nguồn gen tạiVườn quốc gia Tràm Chim để làm nguồn lai tạo ra giống lúa mới, vừa có năng suấtcao vừa chịu phèn tốt, thích hợp với vùng U Minh, Đồng Tháp Mười và Tứ giácLong Xuyên.. ...