Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Sinh kế bền vững của người dân trong giai đoạn tái canh cà phê ở Tây Nguyên - Nghiên cứu tình huống tại tỉnh Đắk Lắk

Mục tiêu của đề tài là đánh giá hiện trạng, hoạt động sinh kế của các hộ gia đình trong diện quy hoạch tái canh, để từ đó đề xuất các chính sách nhằm hỗ trợ người dân thực hiện tái canh cây cà phê đạt được sinh kế bền vững trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Sinh kế bền vững của người dân trong giai đoạn tái canh cà phê ở Tây Nguyên - Nghiên cứu tình huống tại tỉnh Đắk Lắk BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT TRẦN THỊ CẨM NHUNGSINH KẾ BỀN VỮNG CỦA NGƯỜI DÂN TRONG GIAI ĐOẠN TÁI CANH CÀ PHÊ Ở TÂY NGUYÊN: NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI TỈNH ĐẮK LẮK LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG TP. Hồ Chí Minh – Năm 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY KINH TẾ FULBRIGHT TRẦN THỊ CẨM NHUNGSINH KẾ BỀN VỮNG CỦA NGƯỜI DÂN TRONG GIAI ĐOẠN TÁI CANH CÀ PHÊ Ở TÂY NGUYÊN: NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI TỈNH ĐẮK LẮK Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 60340402 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐINH CÔNG KHẢI TP. Hồ Chí Minh – Năm 2017 i LỜI CAM ĐOANTôi cam đoan rằng luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số liệusử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn đầy đủ và có độ chính xác cao nhất trongphạm vi hiểu biết của tôi. Luận văn này không nhất thiết phản ánh quan điểm của Chươngtrình Giảng dạy Kinh tế Fulbright hay Trường Đại học Kinh tế Tp.Hồ Chí Minh. Tp. HCM, tháng 08 năm 2017. Tác giả Trần Thị Cẩm Nhung ii LỜI CẢM ƠNĐầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn đến TS. Đinh Công Khải, người đã trực tiếp hướng dẫn vàkhích lệ tôi thực hiện đề tài này. Nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình với những kinh nghiệm quý báucủa Thầy, tôi đã hoàn thành luận văn kể cả trong điều kiện khó khăn nhất.Thứ hai, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Quý Thầy, Cô tại Chương trình Giảng dạy Kinhtế Fulbright đã trang bị cho tôi đầy đủ kiến thức thông qua các bài giảng vô cùng hữu íchvà thực tế tại Chương trình.Thứ ba, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Anh Trương Minh Hòa, Chị Phạm Hoàng Minh Ngọcvà các Anh/Chị tại Chương trình giảng dạy Kinh tế Fulbright đã hỗ trợ tôi về kỹ thuật cũngnhư các thủ tục hành chính trong quá trình thực hiện luận văn. Xin đặc biệt gửi lời cảm ơnđến Thầy Trần Thanh Thái đã vô cùng nhiệt tình hỗ trợ tôi về tin học, chỉ dẫn nhiều côngcụ hữu ích trong quá trình trình bày luận văn.Thứ tư, tôi xin gửi lời cảm ơn đến tất cả các anh/chị, bạn bè đồng khóa MPP8, đã hỗ trợđộng viên giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu.Thứ năm, tôi xin cảm ơn đến toàn thể các cán bộ khuyến nông tại các xã, phường đượcchọn để thực hiện khảo sát đã hỗ trợ giúp đỡ tôi trong quá trình tiếp xúc với các hộ dân.Cuối cùng, tôi xin cảm ơn Gia đình đã tạo điều kiện tốt nhất để giúp tôi có thể hoàn thànhkhóa học tập trung tại Chương trình. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 08 năm 2017. Tác giả Trần Thị Cẩm Nhung iii TÓM TẮTCây cà phê là cây trồng chủ lực về kinh tế của các tỉnh Tây Nguyên. Không chỉ chiếm gần90% diện tích trồng trọt của cả nước, cây cà phê còn đem lại nguồn thu nhập chính và giúpcải thiện đời sống người dân nơi đây. Theo thống kê chính thức từ Sở Nông nghiệp và Pháttriển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, đến năm 2020 sẽ có khoảng 15.71% diện tích cà phê sẽ bịgià cỗi, và giảm 1/3 năng suất so với thời kỳ kinh doanh, đòi hỏi phải được thay thế. Tuynhiên, tái canh là một quá trình kéo dài, gây gián đoạn nguồn thu nhập, và ảnh hưởng trầmtrọng đến sinh kế của các hộ dân, đặc biệt là các hộ độc canh cà phê. Giải quyết bài toánsinh kế cho người dân trong thời gian tái canh sẽ thúc đẩy quá trình tái canh diễn ra nhanhchóng và thuận lợi hơn; giúp tình hình kinh tế- xã hội tiếp tục tăng trưởng bền vững trongtương lai. Đồng thời, đây là một cơ hội tốt để ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vàchuyển đổi giống cây mới một cách đồng bộ để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩmvà khẳng định vị trí thương hiệu cà phê của tỉnh.Kết quả nghiên cứu bằng điều tra khảo sát thực tế dựa trên khung phân tích sinh kế nôngthôn bền vững của Bộ Phát triển Quốc tế Vương Quốc Anh (DFID, 2004) cho thấy sinh kếcủa các hộ dân tái canh cà phê của tỉnh Đắk Lắk phải đối mặt với nhiều bối cảnh dễ gâytổn thương, xuất phát từ dịch bệnh, nguồn nước khan hiếm, hạn hán kéo dài và tình trạngbiến đổi khí hậu diễn ra ngày càng phức tạp. Nguồn lao động tuy dồi dào nhưng kỹ nănglao động còn kém, trình độ học vấn thấp, chưa đầu tư đúng mực cho giáo dục. Đối tượng bịảnh hưởng nhiều nhất bởi quá trình tái canh là các hộ dân buộc phải luân canh cải tạo đất.Đã có nhiều chính sách giúp cải thiện sinh kế trong thời gian tái canh tận dụng sự hỗ trợ từcác doanh nghiệp và các cấp chính quyền, đoàn thể gồm chính sách giống, kỹ thuật và tíndụng ưu đãi nhưng thực tế vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Để đảm bảo nguồn sinh kế tronggiai đoạn tái canh, cần phải điều chỉnh chính sách nhằm giảm tính dễ tổn thương của cáchộ dân, đồng thời duy trì hoặc bổ sung thêm nguồn sinh kế thay thế mới hiệu quả hơn.Trên cơ sở tham vấn ý kiến của chính quyền và các chuyên gia trong các lĩnh vực chuyênmôn, tác giả đề xuất các chính sách sau: (i) chính sách tài chính: cần có chính sách tín dụngưu đãi riêng cho nhóm đối tượng buộc phải luân canh cải tạo đất trước khi tái canh vườn càphê; ...