Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Phân tích chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang

Đề tài hệ thống hóa những vấn đề lý luận về chuỗi giá trị và phân tích chuỗi giá trị; đánh giá thực trạng chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo, tìm ra những khó khăn, bất cập, những thuận lợi và thành công của chuỗi giá trị thanh long và nguyên nhân của thực trạng; đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học kinh tế: Phân tích chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo, tỉnh Tiền GiangPhần 1. MỞ ĐẦU1. Sự cần thiết của đề tàiTrong những năm qua, ngành nông nghiệp Việt Nam đã có những bướcuếtăng trưởng đáng kể và đã có những thay đổi quan trọng trong cơ cấu sản xuất, trởthành nhà sản xuất và xuất khẩu chính một số loại nông sản như gạo, cà phê, tiêu,tếHđiều, cao su, hạt tiêu. Quy mô thương mại nông, lâm, thủy sản ngày càng được mởrộng cả về thị trường và ngành hàng. Trái cây Việt Nam đang có một cơ hội rất lớn,với một thị trường nội địa hơn 80 triệu dân có đời sống ngày càng được cải thiện vàmột thị trường quốc tế có nhu cầu tiêu thụ trái cây nhiệt đới rất lớn bao gồm: dứa,inhchuối, nhãn, xoài, bưởi, thanh long, chôm chôm, sầu riêng,… Xuất khẩu rau quả đãtăng liên tục trong vài năm gần đây, năm 2012 Việt Nam xuất khẩu được 789 triệucKUSD.Cơ hội cho trái cây còn rất lớn vì một lý do đó là lý do sức khỏe, mọi ngườihọđược các bác sĩ khuyên ăn nhiều rau, trái hơn và ăn ít thịt, đường, bánh ngọt hơn.Tuy nhiên, cây ăn trái ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long hiện còn tồntại nhiều vấn đề cần được quan tâm như: Diện tích chuyên canh chưa cao, chấtĐạilượng không đồng đều, giá trị của sản phẩm trái cây không cao và thiếu ổn định, giátrị xuất khẩu trái cây rất thấp và thường xuất tiểu ngạch sang Trung Quốc nên rủi rorất cao. Sản phẩm trái cây từ quá trình sản xuất đến người tiêu dùng qua nhiều trungnggian, giá trị gia tăng của các khâu trong chuỗi giá trị trái cây không cao. Sự hợp tácgiữa các bên liên quan còn lỏng lẻo thiếu chức năng điều phối của sự kết hợp vàườchưa có một cơ chế rõ ràng cũng như độ tin cậy lẫn nhau. Do vậy, đời sống ngườisản xuất, kinh doanh trái cây rất bấp bênh; quy mô sản xuất cây ăn trái dần dần bịTrthu hẹp, tạo thêm áp lực cho vấn đề việc làm ở nông thôn và di cư ra thành phố.Nguyên nhân quan trọng dẫn đến các khó khăn nêu trên là do các bên liênquan chưa hiểu biết đầy đủ chuỗi giá trị của sản phẩm trái cây, hạn chế cơ hội hợptác để nâng cao chuỗi giá trị. Do vậy, cần phải tiến hành phân tích chuỗi giá trị sảnphẩm trái cây và thực hiện các hoạt động nhằm hỗ trợ xuất khẩu trái cây của Vùng,1tạo cơ hội hợp tác để nâng cao giá trị trong mỗi công đoạn, gia tăng khả năng và giátrị của trái cây xuất khẩu. Việc hỗ trợ xuất khẩu trái cây đồng bằng sông Cửu Longsẽ giúp giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, nâng cao giá trị nông sản hànghóa, nâng cao thu nhập của người nông dân và dân cư khu vực nông thôn, hạn chếuếcác tác động tiêu cực của quá trình hội nhập.Thanh long là cây trồng đặc sản có lợi thế cạnh tranh đứng thứ nhất trongtếH11 loại trái cây ở nước ta mà Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn đã xác địnhtrong hội nghị trái cây có lợi thế cạnh tranh tại thành phố Hồ Chí Minh. Nó đem lạihiệu quả kinh tế cao và nâng cao thu nhập đáng kể cho nông dân ở các vùng trồngthanh long. Đặc biệt thanh long ở tỉnh Tiền Giang trong thời gian qua đã góp phầninhrất lớn trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong nông nghiệp và chương trìnhtrong tỉnh.cKxóa đói giảm nghèo làm thay đổi bộ mặt nông thôn của các vùng trồng thanh longDo các sản phẩm trái cây của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long có chuỗihọgiá trị tương đối giống nhau, việc phân tích chuỗi giá trị của một loại trái cây điểnhình có thể giúp nhân rộng và áp dụng đối với các loại trái cây khác. Vì vậy, tôichọn đề tài “Phân tích chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang”, đểĐạigóp phần xây dựng một mô hình về nâng cao chuỗi giá trị của sản phẩm trái cây,sau đó nhân rộng mô hình này tại Tiền Giang và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Longkhác.ngVới hy vọng củng cố thêm kiến thức cho bản thân và mong muốn góp phầnnhỏ bé của mình vào việc xây dựng và thúc đẩy mối liên kết bền vững giữa các đốiườtượng trong chuỗi, nâng cao khả năng cạnh tranh cho mặt hàng thanh long Chợ GạoTrcủa tỉnh Tiền Giang.2. Mục tiêu nghiên cứu- Mục tiêu chung: phân tích chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo, tỉnh TiềnGiang.- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về chuỗi giá trị và phân tích chuỗi giátrị.2- Đánh giá thực trạng chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo. Tìm ra những khókhăn, bất cập, những thuận lợi và thành công của chuỗi giá trị thanh long và nguyênnhân của thực trạng.- Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện chuỗi giá trị thanh long Chợ Gạo3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứutếH3.1 Đối tượng nghiên cứuuếtrong thời gian tới.Chuỗi giá trị và các thành phần, tác nhân trong chuỗi và mối quan hệ củacác thành phần, tác nhân đó.3.2 Phạm vi nghiên cứuinh- Nội dung: Những nội dung cơ bản cấu thành chuỗi giá trị, đặc điểm, tínhchất, mối quan hệ và lợi ích các tác nhân trong chuỗi.cK- Không gian: vùng trồng thanh long huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.- Thời gian: từ năm 2010 đến năm 2012.4. Phương pháp nghiên cứuhọ4.1 Phương pháp thu thập dữ liệu- Dữ liệu thứ cấp: thu ...