Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Ngữ nghĩa của từ ngữ chỉ động vật trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh)

Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Ngữ nghĩa của từ ngữ chỉ động vật trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh) trình bày tổng quan về thành ngữ có thành tố động vật trong tiếng Việt và tiếng Anh, khảo sát ngữ nghĩa của từ ngữ chỉ động vật trong thành ngữ tiếng Việt, thành ngữ so sánh chứa thành tố động vật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ học: Ngữ nghĩa của từ ngữ chỉ động vật trong thành ngữ tiếng Việt (so sánh với thành ngữ tiếng Anh) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ BẢONGỮ NGHĨA CỦA TỪ NGỮ CHỈ ĐỘNG VẬT TRONG THÀNH NGỮ TIẾNG VIỆT(SO SÁNH VỚI THÀNH NGỮ TIẾNG ANH) LUẬN VĂN THẠC SỸ NGÔN NGỮ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. HOÀNG DŨNG TP. HCM - p2003 MÔÛ ÑAÀU0.1. Lyù do choïn ñeà taøi Moãi ngoân ngöõ, thoâng qua ngoân töø coù nhöõng caáu truùc taïo nghóa khaùc nhau. Nhöõng caáutruùc naøy theå hieän tö duy vaên hoaù daân toäc, taâm lyù, trí thoâng minh vaø söï taøi hoa cuûa ngöôøi baûnngöõ. Thaønh ngöõ laø moät trong nhöõng caáu truùc taïo nghóa aáy. Thaønh ngöõ khoâng chæ coù taùc duïnglaøm cho lôøi vaên hay, hình töôïng ñeïp maø coøn coù taùc duïng dieãn taû yù töôûng moät caùc h saâu saéc, teánhò, haøm suùc. Ñaëc bieät laø thaønh ngöõ coù thaønh toá chæ ñoäng vaät.0.2. Lòch söû vaán ñeà nghieân cöùu Do vò trí quan troïng trong kho töø vöïng cuûa moät ngoân ngöõ, thaønh ngöõ ñaõ thu huùt ñöôïc söïquan taâm cuûa giôùi nghieân cöùu. Thaønh ngöõ khoâng chæ laø ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ngoân ngöõhoïc maø coøn laø ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa caùc ngaønh khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên khaùc. Vieäc söû duïng thaønh toá chæ ñoäng vaät trong caùc keát caáu thaønh ngöõ theå hieän neùt ñoäc ñaùocuûa nhaân daân lao ñoäng, phaûn aùnh taâm lyù - vaên hoaù moät daân toäc, goùp phaàn taïo neân tính dò bieättrong caùch dieãn ñaït baèng ngoân töø, trong caùch nhìn, caùch nghó cuûa moãi daân toäc ñoái vôùi hieänthöïc khaùch quan. Cuøng chæ moät khaùi nieäm, moät hieän töôïng, moät traïng thaùi tình caûm nhöngmoãi daân toäc söû duïng nhöõng yeáu toá ñoäng vaät khaùc nhau ñeå dieãn ñaït. Nhöõng yeáu toá chæ ñoängvaät naøy theå hieän neùt ngöõ nghóa - vaên hoaù cuûa töøng daân toäc vaø thöôøng ñöôïc goïi laø thaønh toávaên hoaù. Thí duï, ñeå chæ chuyeän aên nhieàu, ngöôøi Vieät Nam duøng hình aûnh con coïp, con traâu,con roàng (aên nhö huøm ñoå ñoù, aên nhö traâu, aên nhö roàng cuoán…), ngöôøi Anh laïi duøng hình aûnhcon ngöïa (eat like a horse). Coøn khi chæ chuyeän aên ít, ngöôøi Anh duøng hình aûnh con chim (eatlike a bird), ngöôøi Vieät laïi duøng hình aûnh con meøo (aên nhö meøo). Ngöôøi Vieät Nam duøng hìnhaûnh con traâu ñeå chæ tinh thaàn laøm vieäc khoâng bieát meät moûi (huøng huïc nhö traâu laên), coønngöôøi Anh laïi möôïn hình aûnh con ngöïa (work like a horse) v.v.. ÔÛ Vieät Nam, thaønh ngöõ tieáng Vieät ñöôïc nhieàu nhaø ngoân ngöõ hoïc quan taâm vaø ñaõ coùraát nhieàu coâng trình coù giaù trò veà thaønh ngöõ. Chaúng haïn Ranh giôùi giöõa thaønh ngöõ vaø tuïc ngöõ(Nguyeãn Vaên Meänh, 1972) [59]; Veà baûn chaát cuûa thaønh ngöõ so saùnh trong tieáng Vieät (HoaøngVaên Haønh, 1976)[19]; Thaønh ngöõ trong tieáng Vieät (Hoaøng Vaên Haønh, 1987) [17]; Bieán theåcuûa thaønh ngöõ, tuïc ngöõ (Vuõ Quang Haøo, 1993) [111]; Phöông phaùp tröôøng vaø vieäc nghieân cöùuthaønh ngöõ Anh – Vieät (Phan Vaên Queá, 1994) [87]; Ñaëc tröng vaên hoùa daân toäc nhìn töø thaønhngöõ, tuïc ngöõ (Nguyeãn Xuaân Hoøa, 1994) [63]; Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø ngöõ nghóa cuûa thaønh ngöõso saùnh tieáng Vieät (so saùnh vôùi thaønh ngöõ so saùnh tieáng Anh) (Laâm Baù Só, 2002) [27]; So saùnhcaáu truùc – chöùc naêng cuûa thaønh ngöõ vaø tuïc ngöõ tieáng Vieät (Hoaøng Dieäu Minh, 2002) [13]. Rieâng veà maûng thaønh ngöõ coù thaønh toá ñoäng vaät trong tieáng Vieät, Trònh Caåm Lan(1995) khi nghieân cöùu Ñaëc ñieåm caáu truùc – ngöõ nghóa vaø nhöõng giaù trò bieåu tröng cuûa thaønhngöõ tieáng Vieät treân cöù lieäu thaønh ngöõ coù thaønh toá caáu taïo laø teân goïi ñoäng vaät [102] coù ñeà caäpñeán thaønh ngöõ ñoäng vaät tieáng Vieät nhöng chöa ñi vaøo mieâu taû cuï theå caùc nghóa khaùc nhaucuûa moãi töø ngöõ chæ ñoäng vaät trong thaønh ngöõ. Nguyeãn Thuyù Khanh trong Ñaëc ñieåm tröôøng töøvöïng - ngöõ nghóa teân goïi ñoäng vaät (treân tö lieäu ñoái chieáu tieáng Vieät vôùi tieáng Nga) (luaän aùnphoù tieán só, 1996), ñaõ nghieân cöùu khaù saâu ngöõ nghóa teân goïi caùc ñoäng vaät trong tieáng Vieät vaøcoù ñeà caäp moät phaàn “yù nghóa bieåu tröng cuûa caùc thaønh ngöõ so saùnh coù teân goïi ñoäng vaät”[57]. Ngoaøi ra, coù moät soá baøi nghieân cöùu ñaêng treân caùc taïp chí chuyeân ngaønh nhö: Moät vaøi nhaän xeùt veà thaønh ngöõ so saùnh coù teân goïi ñoäng vaät tieáng Vieät (Nguyeãn Thuùy Khanh, Ngoân ngöõ, soá 3, 1994). Caùc con vaät vaø moät soá ñaëc tröng cuûa chuùng ñöôïc caûm nhaän töø goùc ñoä daân gian vaø khai thaùc ñeå ñöa vaøo kho taøng thaønh ngöõ tieáng Vieät (Phan Vaên Queá, Ngoân ngöõ, soá 4, 1995). Chuù chuoät trong kho thaønh ngöõ, tuïc ngöõ, ca dao tieáng Vieät (Phöông Trang, Ngoân ngöõ vaø ñôøi soáng, soá 1, 1996). ...