Luận văn Thạc sĩ Văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam: Văn hóa ứng xử trong thơ Nguyễn Khuyến và Trần Tế Xương

Luận văn bước đầu tìm hiểu hướng tiếp cận giúp khám phá hiểu biết sâu hơn trên phương diện văn hóa, đặc biệt là văn hóa ứng xử góp phần hiểu thêm quan niệm sống, nếp sống, lối hành động của con người trong xã hội qua thơ Nguyễn Khuyến và Trần Tế Xương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Văn hóa và ngôn ngữ Việt Nam: Văn hóa ứng xử trong thơ Nguyễn Khuyến và Trần Tế Xương 1 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Thị Hồng Châu VĂN HOÁ ỨNG XỬ TRONG THƠNGUYỄN KHUYẾN VÀ TRẦN TẾ XƯƠNGLUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HÓA VÀ NGÔN NGỮ VIỆT NAM Thành phố Hồ Chí Minh – 2018 2 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Thị Hồng Châu VĂN HOÁ ỨNG XỬ TRONG THƠNGUYỄN KHUYẾN VÀ TRẦN TẾ XƯƠNG Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Mã số: 60 22 01 21LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HÓA VÀ NGÔN NGỮ VIỆT NAM NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. LÊ THU YẾN Thành phố Hồ Chí Minh – 2018 3 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện luận văn, chúng tôi đã gặp không ít khó khăn vàđã nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ từ rất nhiều người. Với lòng biết ơn sâu sắc, chúng tôi xin kính gửi lời tri ân chân thành nhấtđến cô Lê Thu Yến, người đã truyền cảm hứng cho chúng tôi trong những nămhọc tại trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và cho đến tận bâygiờ. Cô là người đã chỉ bảo, góp ý và hướng dẫn một cách tận tình để chúng tôicó thể nhận thức và thực hiện được đề tài Văn hóa ứng xử trong thơ NguyễnKhuyến và Trần Tế Xương. Đồng thời, chúng tôi xin kính cảm ơn quý Thầy, Cô giáo đã truyền dạykiến thức và định hướng cho chúng tôi trong suốt những năm qua. Nhân đây,chúng tôi xin cảm ơn quý thầy, cô Khoa Ngữ Văn trường Đại học Sư phạmThành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng xin kính gửi lời cảm ơn đến các Cô, Chú làmviệc tại Thư viện trường Đại học Sư phạm; trường Đại học Khoa học Xã hội &Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh và những người bạn đã hỗ trợ, cung cấpnguồn tư liệu cho chúng tôi. Cuối cùng, xin cảm ơn tất cả những người đã quan tâm, chăm sóc, độngviên và thương yêu chúng tôi trong suốt thời gian sống, học tập và nghiên cứu,những người luôn đem tới cho chúng tôi sự bình an, niềm vui và hạnh phúc. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 12 tháng 03 năm 2018 Người thực hiện Lê Thị Hồng Châu 4 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướngdẫn của PGS.TS Lê Thu Yến. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trungthực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Người thực hiện Lê Thị Hồng Châu 5 MỤC LỤCLời cảm ơnLời cam đoanMục lụcDẪN NHẬP ........................................................................................................... 7Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG ................................................................. 191.1. Truyền thống văn hóa của người Việt ......................................................... 191.2. Sự hình thành và phát triển......................................................................... 20 1.2.1. Tín ngưỡng dân gian ........................................................................... 20 1.2.2. Văn hóa Việt trong sự tiếp biến các luồng tư tưởng, văn hóa khác ... 241.3. Các khái niệm .............................................................................................. 37 1.3.1.Văn hóa ............................................................................................... 38 1.3.2. Ứng xử ................................................................................................ 42 1.3.3. Văn hóa ứng xử .................................................................................. 431.4. Vài nét về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của Nguyễn Khuyến và Trần Tế Xương ............................................................................................ 441.4.1. Nguyễn Khuyến, trí thức nông thôn ......................................................... 441.4.2. Trần Tế Xương, nhà nho thành thị ........................................................... 49Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 55Chương 2. ỨNG XỬ ĐỐI VỚI BẢN THÂN VÀ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN ..................................................................................... 572.1. Ý thức về tài năng, nhân cách và trách nhiệm đối với đất nước ................. 57 2.1.1. Ý thức về tài năng và nhân cách ......................................................... 57 2.1.2. Ý thức về trách nhiệm đối với đất nước ............................................. 62 2.1.3.Ý thức về sự hưởng nhàn - hưởng lạc ................................................. 702.2.Ứng xử đối với môi trường tự nhiên ............................................................ 79 62.2.1.Thiên nhiên là đối tượng để thưởng thức và ngâm vịnh .......................... 802.2.2.Thiên nhiên là đối tượng để gửi gắm tâm tư ............................................ 86Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 97Chương 3. ỨNG XỬ ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG XÃ HỘI VÀ GIA ĐÌNH .................. 983.1. Ứng xử đối với môi trường xã hội ............................................................... 98 3.1.1. Thái độ đối với vua chúa, quan lại ...................................................... 98 3.1.2. Thái ...