Lý Thuyết Dược Học: BA GẠC

Tham khảo tài liệu lý thuyết dược học: ba gạc, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý Thuyết Dược Học: BA GẠC BA GẠCTên khác:Ba Gạc lá to, Ba Gạc lá mọc v òng, La phu mộc, Lạc tọc (1 rễ - vì cây chỉ có 1rễ - Cao Bằng), San to ( Ba chạc - vì cây có 3 lá, chia 3 cà nh - Sapa).Tên khoa học:Rauwolfia Verticillata (Lour) Baill.Họ khoa học:Trúc đào (Apocynaceae).-Mô tả:Cây thấp, cao 1-1,5m, thân nhẵn, có nốt sần. Lá mọc vòng 3 lá m ột, có khi 4-5lá, hình mác, dài 6-11cm, rộng 1,5-3cm. Hoa hình ống, mầu trắng, phình ởhọng, mọc thành xim, tán ở kẽ lá. Quả đôi, hình trứng, khi chín mầu đỏ t ươi.Toàn cây có nhựa mủ.Mùa hoa:Tháng 4-6. Mùa quả: tháng 7-10.-Địa lý:Mọc hoang, có nhiều ở Cao bằng, Lạng sơn, Vĩnh phú.-Thu hái:Vào mùa thu, đông, đào rễ về, rửa sạc h đất, phơi hoặc sấy khô. Cần chú ý bảovệ lớp vỏ vì lớp vỏ chứa nhiều hoạt chất nhất.-Bộ phận dùng:Rễ và vỏ rễ.-Bào chế:Có thể dùng tươi, khô hoặc nấu thành cao.-Thành phần hóa học:Trong rễ và lá có Alcaloid (0,9-2,12% ở rễ, 0,72 - 1,69 ở lá) trong đó quantrọng nhất là 1 Alcaloid gọi là Rauwolfia A, công thức thô C25H28N2O2, c òncó Reserpin, Ajmalin, Ajmalixin và secpentin (theo NCTVVTV.Nam và Dư ợcLiệu).-Tác dụng dược lý:+ Đối với huyết áp: dùng nước sắc Ba Gạc nghi ên cứu trên thỏ và chó thấy cótác dụng giảm áp rõ với liều 0,5/kg thân thể súc vât (Bộ môn sinh lý đại học ydược Hà Nội 1960).+Đối với tim: trên tim ếch cô lập và tại chỗ thấy nước sắc Ba Gạc làm chậmnhịp tim(do Ajmalin).Trên hệ mạch ngoại biên của thỏ không thấy có tác dụng trên mạch máu ngoạibiên.+Trên ruột thỏ cô lập thấy liều nhẹ làm tăng nhu động ruột.+Trên hệ thần kinh trung ương thấy không làm giảm sốt.+Có tác dụng trấn tĩnh, gây ngủ (do Reserpin, Retxinamin).Theo ‘Tài Nguyên Cây Thu ốc Việt Nam’:*Reserpin được coi là Alcaloid quan trọng nhất, đại biểu cho d ược tính của BaGạc. Hai tác dụng d ược lý quan trọng của Reserpin đ ược xử dụng trong điều trịlà hạ huyết áp và an thần.Reserpin làm hạ huyết áp cả trên súc vật gây mê hoặc không gây m ê. Tác dụngnày xuất hiện chậm và kéo dài.cơ chế tác dụng hạ áp là do làm cạn dần kếhoạch dự trữ chất dẫn truyền trung gian Noradrenalin trong các dây thần kinhgiao cảm, được coi như hiện tượng cắt hệ thần kinh giao cảm bằng hóa chất.Reserpin không có tác dụng làm liệt hạch, có tác dụng làm chậm nhịp tim, làmdãn các mạch máu dưới da.* Đối với thần kinh trung ương, Reserpin có tác dụng ức chế, gây trấn tĩnh r õ,giông là các dẫn chất Phenothiazin* Đối với mắt, Reserpin có tác dụng thu nhỏ đồng tử 1 cách r õ rệt (là 1 trongnhững triệu chứng sớm nhất sau khi d ùng thuốc).Reserpin còn làm sa mi mắt, làm thư dãn mi mắt thứ 3 (Nictitating membrane)của mèo và chó.*Đối với hệ tiêu hóa: Reserpin làm tăng nhu động ruột và bài tiết phân.* Đối với thân nhiệt: sau khi dùng Reserpin, có sự rối loạn về điều hòa thânnhiệt.* Đối với hệ nội tiết: Reserpin có tác dụng kích thích vỏ tuyến th ượng thận giảiphóng các Corticoid. Có tác d ụng kháng lợi niệu yế u. Trên chuột cống cái,Reserpin làm ngừng chu kỳ động dục, ức chế sự phóng noãn. Trên chuột đực,ức chế sự phân tiết Androgen.* Độc tính của Reserpin:. Liều chịu đựng được bằng đường uống đối với súc vật: 10 -2000mg/kg.. LD50 bằng đường tiêm tĩnh mạch trên chuột cống trắng: 28 ± 1,6mg/kg, bằngđường uống trên chuột nhắt là 500mg/kg.-Chủ Trị: Các chế phẩm từ Ba Gạc đ ược dùng điều trị bệnh huyết áp cao và 1số bệnh tâm thần gồm Reserpin, Alcaloid toàn phần, cao và bột rễ.-Đơn thuốc kinh nghiệm:*Reserpin: viên nén 0,0001g, 0,00025g và 0,0005g. Thuốc tiêm 5mg/2ml.*Viên Rauviloid (2mg Alcaloid toàn ph ần của R.Serpentina), liều d ùng chobệnh huyết áp cao là 2-4mg/ngày.*Viên Raudixin (bôt rễ R.Serpentina) 50-100mong, liều dùng trung bình hàngngày là 200-400mg.-Kiêng kỵ:Không nên dùng Reserpin và các chế phẩm từ Ba Gạc trong các tr ường hợp dạdầy tá tràng bị loét, nhồi máu cơ tim, hen suyễn ... (Tài Nguyên Cây ThuốcViệt Nam). ...