Lý Thuyết Dược Học: BẠCH HOA XÀ

Tham khảo tài liệu lý thuyết dược học: bạch hoa xà, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý Thuyết Dược Học: BẠCH HOA XÀ BẠCH HOA XÀXuất xứ:Khai Bảo Bản Thảo.Tên khác:Kỳ Xà (Bản Thảo Cương Mục), Kiềm Xà, Khiển Tỷ Xà (Hòa Hán DượcKhảo), Ngũ Bộ Xà, Bách Bộ Xà, Kỳ Bán Xà (Dược Vật Học Đại Tự Điển),Ngân Hoàn Xà, Nhãn Kính Xà (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển), Rắn hổphì, Rắn hổ đất, Rắn hổ mang, Rắn mang bạnh (D ược Liệu Việt Nam).Tên khoa học:Naja Naja atra Cantor.Họ khoa học:Elapidae (Rắn Hổ).Mô tả:Là loài rắn độc dài 0,7m đến 2m khi tức giận thì cất đầu cao, thân phía trêndựng thẳng lên, cổ bạnh ra (vì thế mà có tên là rắn Mang bành hay Mang bạnh)và phun phì phì (miền bắc còn là rắn Hổ phì, rắn phì). Rắn hổ mang không chủđộng tấn công người, ban ngày thường lành như đất (miền nam gọi là rắn Hổđất). Rắn hổ mang non dữ hơn rắn hổ mang trưởng thành. Rắn hổ mang bơigiỏi, nhưng không sống dưới nước. Thường sống trong hang chuột, g ò đống,bờ ruộng, tổ mối, bờ đê hoặc dưới gốc cây, trong bụi tre ở v ườn tược làng xóm,Rắn hổ mang kiếm ăn ban đêm, thức ăn chính là thú nhỏ như ếch, cóc, thằnlằn, thích nhất là chuột, rắn Hổ mang còn ăn cả nòng nọc và nhái. Màu sắc thayđổi nhưng thường là màu nâu đen sẫm đều một màu. Trên cổ có một điểm totrắng hình mặt trăng, hoặc 2 điểm trắng to như hai mắt kính.Địa lý:Có nhiều ở nước ta.Phần dùng làm thuốc:Dùng thịt, mật, xác lột, xương, nọc độc.Mô tả dược liệu: Xác khô của Bạch hoa xà thường cuốn tròn, vùng bụng được mổ xẻ ruột lộ raxương sống và trong khoang bụng, và mặt lưng màu nâu nhạt phủ khít, phiếnvẩy có khối đốm dạng quả trám vuông màu xám trắng, đầu rắn thể hiện hìnhtam giác thường đã bị cắt bỏ đi, chất cứng bền, có m ùi tanh đặc biệt. Ngoài racòn có một loài là Kim tiền Bạch hoa xà, phần đầu hình trứng, mình có vânvàng màu trắng xám. Thuốc sống th ường dùng cán cây căng ra đường kínhkhoảng hơn 3cm, loại này khác với Ngũ Bộ xà.Biến chế:-Thịt rắn: Chặt bỏ đầu, đuôi chừng 10cm, lột da, bỏ sạch phủ tạng róc lấy thịtvằm nhỏ nấu ăn.-Rượu rắn: Nếu đủ 3 con thuộc 3 loài khác nhau thì càng hay, nếu không 1-2con cũng được.Có hai cách ngâm:- Ngâm tươi thì cho rắn sống vào bình, đổ cồn 40 độ đầy ngập ngâm 1 ngàyđêm để rắn chết và tiết ra chất độc, xong bỏ r ượu này đi, lấy rắn ra chặt bỏ đầuđuôi như làm thịt rắn ở trên, xong mổ ruột bỏ hết tạng phủ nh ưng lấy mật vàda, đổ ngập rượu 40 độ ngâm trong 100 ngày (càng lâu càng tốt nhưng phảiđậy kín để khỏi thối), có khi ng ười ta chôn cả bình rượu xuống đất. Lúc đầungâm thấy mùi thối xong sau lại thấy th ơm. Rượu có màu vàng hơi xanh. Nếumuốn tiết kiệm rượu ngâm, ban đầu thì làm thịt rắn sống bằng cách chặt bỏ đầuvà đuôi 10cm, mổ bụng bỏ hết tạng phủ chỉ lấy mật và da, đem rửa sạch bằngrượu ngâm gừng hay Quế chi rồi lau khô bằng giấy bản. Cho v ào bình ngâm đểngập rượu càng lâu càng t ốt (trên 3 tháng 10 ngày) nhưng t ốt nhất là trônxuống dưới đất (hạ khử thổ) cũng trên 3 tháng 10 ngày. Ngâm khô thì chặt bỏđầu và đuôi 10cm, mổ bụng bỏ hết phụ tạng chỉ lấy túi mật, lột da, rửa b àngrượu ngâm gừng hay quế chi rồi lau khô bằng giấy bản. Chặt khúc n ước vàng,ngâm rượu 1 tháng thì có thể uống. Nếu nướng vàng và đem sấy khô, tán bộtrồi đem xay ha giã nhỏ cho vào túi vải cho vào ngâm rượu thì chỉ 15-20 ngàythì dùng được, ngâm tươi hay khô chỉ ngâm rượu một lần dùng hết thì thôi hayngâm được đến đâu thì gạn uống hết đến đó rồi thêm rượu ngâm tiếp. Có thểchỉ gạn lấy nửa bình rồi ngâm lại, làm như thế nhiều lần.-Máu rắn: Khi chặt bỏ đầu rắn làm thịt, hứng ngay lấy máu rắn vào 1 cốc rượu,khuấy đều mà uống. Thường uống rượu huyết rắn nhắm thức ăn nấu n ướng vớithịt rắn.-Mật rắn: Mật rắn không đắng nh ư các loài động vật khác, nếm lúc đầu hơiđắng sau có vị ngọt như Cam thảo, không độc có tác dụng chống viêm rõ rệtnhư thấp khớp khi dùng đem cô cách thủy cho hơi đặc, lấy vỏ quít lâu năm rửasạch cạo bỏ lớp trắng ở trong, sấy nhẹ hoặc phơi khô. Dùng mật rán tẩm, sấynhẹ cho khô rồi lại tẩm, làm như vậy nhiều lần cuối c ùng tán bột dùng. Hoặclấy mật buộc cổ túi mật lại, tẩm r ượu phơi trong mát, m ột ngày đêm rồi lại tẩm,làm 3 lần trong 3 ngày, rồi treo lên cho tới khô. Khi dùng khoảng chừng 0,12gvào 30ml rượu 40 độ để chữa các chứng phong sưng đỏ.-Da rắn: Còn gọi là vỏ hay xác rắn, treo rắn lên dùng dao khía quanh c ổ, lột lấyda. Nhúng vào rượu rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô, rồi tán bột, hoặc đốt tồntính để trị các chứng bệnh ngoài da, thối tai, hủi cùi.-Mỡ rắn: Lấy mỡ rắn đựng vào chai để chữa bỏng lửa, chốc đầu hoặc nấu vớicác vị thuốc khác để bôi vào chỗ mụn cho chóng lên da non.-Nọc rắn: Rắn có hạch chứa nọc đ ộc ở hàm trên, sau hai con mắt. Khi cắn nọcđộc tiết ra, chảy vào một ống nhỏ, dẫn xuống răng nanh. Một con rắn hổ mangmỗi lần lấy nọc cho từ 30-100mg nọc khô, một năm có thể lấy 6 -10 lần. Muốnlấy để con rắn cắn vào miệng một ngăn hộp kính lồng (hộp Petri). Lấy tay xoabóp nhẹ vào hai tuyến nọc ở sau tai, nọc sẽ chảy vào ngăn hộp. Chú ý đừngbóp mạnh quá, nọc ...