Mạc Phú Hải (1541-1546)

Cuối đời Mạc Đăng Doanh, quan hệ với nhà Minh lại trở nên căng thẳng. Tình hình ở phía nam cũng nguy cấp: Quân đội Lê trung hưng sau 7 năm chiêu binh luyện mã đủ sức về đánh chiếm Nghệ An và hai năm sau năm Quý Mão (1543) đã kiểm soát được cả Tây Đô (Thanh Hóa). Mạc Đăng Dung phải trở lại Đông Kinh đưa cháu nội là Mạc Phúc Hải lên nối ngôi năm Tân Sửu. Vua Thế Tông nhà Minh và quân xâm lược đang ngấp nghé ở biên thùy phía bắc. Nguy cơ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mạc Phú Hải (1541-1546) Mạc Phú Hải (1541-1546)Niên hiệu: Quảng HòaCuối đời Mạc Đăng Doanh, quan hệ với nhà Minh lại trở nên căng thẳng. Tìnhhình ở phía nam cũng nguy cấp: Quân đội Lê trung hưng sau 7 năm chiêu binhluyện mã đủ sức về đánh chiếm Nghệ An và hai năm sau năm Quý Mão (1543) đãkiểm soát được cả Tây Đô (Thanh Hóa). Mạc Đăng Dung phải trở lại Đông Kinhđưa cháu nội là Mạc Phúc Hải lên nối ngôi năm Tân Sửu.Vua Thế Tông nhà Minh và quân xâm lược đang ngấp nghé ở biên thùy phía bắc.Nguy cơ một cuộc chiến tranh rất bất lợi cho nhà Mạc là có thật. Nhưng MạcĐăng Dung cũng biết được nội bộ triều Minh không nhất trí trong việc đánh AnNam. Qua viên tướng giữ Châu Liêm và Trương Nhạc, vua Mạc biết là có thểthoát ra khỏi cuộc chiến tranh bằng giải pháp hòa bình. Các tham chính nhà Minhđòi Mạc Đăng Dung phải đích thân đến cửa quân, nộp đất dựng mốc, bỏ đế hiệuđã tiếm xưng và theo chính sóc (1) và niên lịch của nhà Minh.Đó cũng là cái cớ để cho Cừu Loan và Mao Bá Ôn vốn ngại chinh chiến xuốngphương Nam bãi binh. Rút bài học từ cha con họ Hồ, Mạc Đăng Dung lúc này tuyđã nhường ngôi cho con tiếp sau là cháu, trở về sống cảnh điền viên ở Cổ Trai,vẫn phải chấp nhận yêu cầu trên: tự trói mình trước phủ quân Minh ở trấn NamQuan, trả lại 4 động, xin nội phụ... Ông già Mạc Đăng Dung mặc dù lòng khôngmuốn vẫn phải gắng sức cuối cùng chịu nỗi nhục (khổ nhục kế) để con cháu ôngtránh khỏi một cuộc chiến tranh khốc liệt mà chắc chắn là tốn rất nhiều năm xươngmáu của cả hai bên. Sau sự kiện quá sức đó, trở về Cổ Trai sống những ngày cònlại, chẳng bao lâu thì Mạc Dăng Dung mất, đó là một ngày thu tháng 8 năm TânSửu (1541). Như vậy Mạc Dăng Dung làm vua 3 năm, làm Thái thượng hoàng 12năm, thọ 59 tuổi. Ông có để lại di chúc: không làm đàn chay cúng Phật, khuyênPhúc Hải phải nhanh chóng về kinh sư để trấn an nhân tâm và xã tắc là trọng.Tháng 10 năm ấy Mao Bá Ôn về đến Yên Kinh tâu với vua Minh việc Mạc ĐăngDung đã tự trói mình dâng lễ hàng ở cửa ải, xin tuân theo chính sóc... Nếu xemMạc Đăng Dung là kẻ có tội đầu hàng mà chưa có thể khinh suất cho tước và đất,thì hãy mong tha tội cho cháu là Phúc Hải... Còn như Lê Ninh tuy tự xưng là concháu nhà Lê nhưng tung tích chưa rõ ràng... Thế là tháng 3 năm Nhâm Dần (1542)nhà Minh phong Mạc Đăng Dung làm An Nam đô thống sứ ty và cho một quả ấnbạc và cũng tháng 12 năm đó (1542) Mạc Phúc Hải lên trấn Nam Quan hội khámvà nhận lại lịch đại thống của nhà Minh, một đạo sắc phong nhà Minh lại phongcho Mạc Phúc Hải được tập tước của ông làm An Nam đô thống sứ ty.Trong khi đó, tại Nam triều, quân binh do Lê Trang Tông tự làm tướng đã kéo raYên Mô (Ninh Bình), Thái sư Hưng Quốc công Nguyễn Kim bị đánh thuốc độcchết đột ngột, quyền hành lọt vào tay con rể Nguyễn Kim là Trịnh Kiểm. Lựclượng phía Nam triều ngày càng được củng cố. Mạc Phúc Hải lại thường say mêhát xướng, thích chơi chọi gà, ít quan tâm đến triều chính, mọi mặt giảm sút. SongPhúc Hải làm vua không lâu. Ngày 8 tháng 5 năm Bính Ngọ (1546), Phúc Hảichết, ở ngôi 6 năm, về sau truy tôn là Hiến Tông Hiển hoàng đế(1)Chính sóc: Các ngày mùng 1 và rằm hàng tháng, ngày đăng quang của nhà vua