Men tiêu hóa - Dùng sao cho đúng?Lâu nay do thói quen, sự thiếu hiểu biết và sự

Men tiêu hóa - Dùng sao cho đúng?Lâu nay do thói quen, sự thiếu hiểu biết và sự mập mờ của các nhà sản xuất cùng với việc giải thích không đầy đủ của một số nhân viên y tế khiến cho không ít các bà mẹ lạm dụng men tiêu hóa, hễ thấy con lười ăn là tự ý mua về cho uống. Ít người biết rằng, men tiêu hóa và men vi sinh là hai chế phẩm khác hẳn nhau về bản chất, nhưng do thói quen, chúng hay được gọi dưới cái tên chung là men tiêu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Men tiêu hóa - Dùng sao cho đúng?Lâu nay do thói quen, sự thiếu hiểu biết và sự Men tiêu hóa - Dùng sao cho đúng?Lâu nay do thói quen, sự thiếu hiểu biết và sự mập mờcủa các nhà sản xuất cùng với việc giải thích không đầyđủ của một số nhân viên y tế khiến cho không ít các bàmẹ lạm dụng men tiêu hóa, hễ thấy con lười ăn là tự ýmua về cho uống. Ít người biết rằng, men tiêu hóa và menvi sinh là hai chế phẩm khác hẳn nhau về bản chất, nhưngdo thói quen, chúng hay được gọi dưới cái tên chung làmen tiêu hóa!Men tiêu hóa là gì?Men bản chất là những protein có tác dụng xúc tác mộtphản ứng hóa học, phản ứng này bản thân nó không tiếnhành hoặc tiến hành rất chậm nếu không có men.Men tiêu hóa (hay còn gọi là enzym) do cơ thể (chủ yếutừ ống và tuyến tiêu hóa) tiết ra để tiêu hóa thức ăn (cắtnhỏ thức ăn thành những phần tử nhỏ để được hấp thu vàomáu). Có một số men tiêu hóa quan trọng như:Men amylase của tuyến nước bọt có tác dụng phân giảitinh bột đã nấu chín.Acid clohydric (HCl) và các men pepsin, lipase của dạdày. Các sản phẩm này có tác dụng làm mềm thức ăn,phân cắt các sợi collagen, phân cắt chất đạm thành nhữngchuỗi polypeptid ngắn, tuy nhiên, men pepsin của dạ dàychỉ có tác dụng tiêu hóa được 10-20% chất đạm của thứcăn. Còn men lipase của dạ dày có tác dụng rất yếu, chỉtiêu hóa được dạng chất béo đã được nhũ tương hóa (chấtbéo của sữa, trứng).Các men của dịch tụy là quan trọng nhất bao gồm: menamylase có tác dụng tiêu hóa tinh bột mạnh hơn nhiều lầnso với men amylase của nước bọt; Men tiêu hóa chất đạmcủa tụy bao gồm: trypsin, chymotrypsin,carboxypolypeptidase, dưới tác dụng của chúng, chất đạmsẽ được phân giải thành các đoạn acid amin đơn giản hơn;Men tiêu hóa mỡ của tụy là các men lipase (sau khi mỡđược nhũ tương hóa nhờ muối mật), dưới tác dụng của nó,phần lớn mỡ của thức ăn sẽ được tiêu hóa.Gan bài tiết ra acid mật và muối mật, đóng vai trò quantrọng trong việc hòa tan các chất mỡ, tạo điều kiện chocác men lipase tiêu hóa mỡ hoạt động. Không nên lạm dụng men tiêu hóa.Điểm mặt các men vi sinhHệ vi sinh đóng một vai trò rất quan trọng ở đường tiêuhóa, đặc biệt là hệ tiêu hóa của trẻ. Một số vi sinh có íchcần thiết cho hệ tiêu hóa:- Lactobacillus sporogenes là một trong các vi sinh sảnxuất ra acid lactic, acid hoá đường ruột và ngăn ngừađược sự phát triển của các vi khuẩn gây thối rữa.- Bacillus subtilis là vi sinh sản xuất ra men amylase, xúctác cho phản ứng thuỷ phân các liên kết a - 1,4 glucosidcủa các polysaccharid như tinh bột, glycogen.- Men bia thuộc họ saccharomycetaceae, thường được chếdưới dạng khô nhằm tránh sự phân hủy các vitamin. Menbia khô có chứa các vitamin B1, PP, B2, B6, B5, biotin,acid folic, B12, acid aminobenzoic và isonitol. Đây lànguồn rất giàu vitamin và dưỡng chất, được dùng trongphòng và điều trị thiếu vitamin và suy dinh dưỡng.- Clostridium butyricum là vi sinh có tác dụng lên menbutyric. Chúng đồng hoá được nitơ trong các hợp chấtphức tạp như acid amin, peptid, protein... Ngoài ra, chúngcòn lên men được các loại đường, tinh bột, dextrin,pectin...Ngày nay, dựa vào sự phát triển của công nghiệp dược,người ta đã sản xuất ra các chế phẩm vi sinh (men vi sinh)cũng hỗ trợ tiêu hóa, còn gọi là probiotic, tùy thuộc vàotừng loại sản phẩm mà trong thành phần sẽ có một hoặcnhiều các vi khuẩn trên. Các bà mẹ thường lạm dụng loạimen vi sinh này.Một khái niệm khác cần biết nữa là prebiotic. Đây là chấtxơ dùng để tạo môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn cólợi phát triển. Trong sản phẩm thực phẩm công nghiệpthường có bổ sung cả hai thành phần probiotic vàprebiotic để tăng hiệu quả phòng ngừa và điều trị rối loạnvi khuẩn đường ruột.Những lưu ý khi dùng men tiêu hóa và men vi sinhViệc sử dụng loại men tiêu hoá nào, số lượng, liều lượngbao nhiêu, dùng vào khi nào... đều phải do thầy thuốc chỉđịnh và theo dõi sau khi thăm khám cụ thể.Cơ thể bình thường có sự phối hợp chặt chẽ giữa các mentiêu hóa từ miệng đến ruột non. Khi các tuyến tiêu hóa bịtổn thương hoặc giảm bài tiết (do tiêu chảy kéo dài, suydinh dưỡng nặng, u xơ nang tuyến tụy, viêm teo ruột kéodài, cắt ngắn ruột sau phẫu thuật...), cơ thể sẽ thiếu cácmen tiêu hóa. Trong những trường hợp này, bên cạnh việccung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng qua khẩu phần ăn,trẻ cần cung cấp thêm một số men tiêu hóa của tụy. Trừtrường hợp bị tổn thương tuyến tiêu hóa bẩm sinh, còn thìchỉ nên dùng men tiêu hóa từng đợt 1-2 tuần, không nêndùng kéo dài; nếu không sẽ làm các tuyến tiêu hóa bị ứcchế, giảm bài tiết và dẫn đến teo.Với những trẻ bình thường có biểu hiện chán ăn, cần tìmhiểu nguyên nhân để khắc phục. Với những trẻ này,không nên dùng men tiêu hóa dưới dạng thuốc vì ít có tácdụng. Trường hợp cần dùng phải tuân theo sự chỉ địnhcủa thầy thuốc.Đối với những men vi sinh, chỉ để dùng điều trị bệnh tiêuchảy cấp do virut và trường hợp bị thiếu hụt loại vi khuẩnđường ruột có lợi. Do đó, chủ yếu thuốc được áp dụngch ...