Miếu và hội quán của người Hoa ở Tp. HCM - lịch sử hình thành, phát triển và hiện trạng

Nghiên cứu lịch sử hình thành, phát triển và hiện trạng của miếu và hội quán Hoa ở Thành phố Hồ Chí Minh, đem lại nhiều tri thức về vùng đất Sài Gòn xưa đồng thời hiểu rõ hơn đời sống và truyền thống văn hóa của đồng bào Hoa ở thành phố trong bối cảnh hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Miếu và hội quán của người Hoa ở Tp. HCM - lịch sử hình thành, phát triển và hiện trạngTAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 21 (46) - Thaùng 10/2016 - Temples and Huiguans of the Hoa people in Ho Chi Minh City - Establishment, development and current state Dao Vinh Hop, M.A. Saigon UniversityTóm tắtMiếu và Hội quán là những thiết chế tí ỡng và xã hội quan tr t đ i sống cộ đồ i ad ó u v i Hoa ở Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Quá trình thành lập các miếuvà hội quán gắn liền với lịch sử đị ủa cộ đồ a t ê vù đất mới. Nghiên cứu lịchsử hình thành, phát triển và hiện tr ng của miếu và hội quán Hoa ở Thành phố Hồ C í M , đem l inhiều tri thức về vù đất x a đồng th i hiểu õ ơ đ i sống và truyền thố vă óa ủađồng bào Hoa ở thành phố trong bối cảnh hiện nay.AbstractHuiguans and temples are religious and social institutions that play an important role in the communitylife of oversea Chinese, including those living in Ho Chi Minh City, called the Hoa people. Huiguansand temples had been established during the settlement of oversea Chinese in their new land. Studyingthe establishment, development and the current state of Hoa temples and huiguans will enrich ourknowledge about the bygone Saigon and the life and traditions of the Hoa people in Ho Chi Minh Citytoday.Keywords: temple, huiguan, Hoa people in Ho Chi Minh City. 1. Một số vấn đề về tên gọi miếu và th thần thánh (hoặc những nhân vật đãhội quán của người Hoa đ c thần thánh hóa); một lo đền th nhỏ 1.1. Khái niệm “Miếu” [10, 632]. Tiếng Anh thì lấy từ phiên âm Hiện nay, trong các từ đ ển Hán Việt tiếng Hoa là miao hoặc g i chung làhoặc từ đ ển tiếng Việt hiệ đ đều có cho temple/shrine theo ng a l một ơ dbiết thông tin giả l c về miếu: đó l một cho việc th cúng thần thánh, chữ Hán á đ ện nằm t ớ u vua, l ơ để th “M ếu” v ết là 廟 hoặc 庙 (chữ “m ếu” 庙cha mẹ, ông bà quá cố, tổ tiên của nhà vua, này là cách viết t a ịnh Thànhl ơ t quỷ, thầ … [3, 180] ay l ơ thông chí và các bộ sử th i Nguyễn). 91 Trong tình hình hiện nay, những cuốn Anh hộ quá đ c g i là Huiguan theotừ đ ển trên thực sự a ú â b ệt phiên âm tiếng Hoa hay Guildhall theođ c rõ ràng thế l đì , đền, miếu… a l một ơ l m t ụ sở của á ngN t ê t ực tế, tên chữ (tên hiệu của hội. Theo tiế á , “ ộ quá ” đ c viếtcác miếu Hoa) ghi trên cổng tam quan, là 會館 hoặc 會舘 (cách viết y ũ lbiển ng ch ở mặt tiề á đ ện hay trên cách viết có trong tác phẩm “ a ịnh á đ i tự đều đ c g i là t ô í”) Khái niệm “ ộ quá ”“m ếu” ặ “ u ” “N ị Phủ Miếu, l ê qua đến vấ đề các bang, hội. ỞThiên Hậu Miếu/ Thiện Hậu cung/ Trừng Trung Quố ũ ở á ớ ôHán cung/ Quan Thánh miếu” (“Cu ” Nam Á, những bang, hộ y đ c tổ chức ũ í l một lo i miếu để th thánh t ê a ơ sở đó l ộ đồ ơ v ộinhân). Trong giới h c thuật hiện nay không của nhữ i có chung nghề nghiệpít tác giả dùng tên g i vốn có trong dân (chủ yếu l t ơ ba ) Ở cuối thế kỷgian về miếu, hội quán khi g i nhữ ơ XIX một số t ơ ba y uyển hóa y l “đề ” ay “ ùa”, ví ên thành các hãng, công ty.cứu Phan An g l “ ùa a” trong công Hộ quá a đ i ở Trung Quốc vào th itrình nghiên cứu của mì “C ùa a ở nhà Minh, khở đầu là những hội quán củathành phố Hồ C í M ” (xuất bả ăm á s tử đ t t k đô N ững ngôi nhà1990) [1, 9 - 13]. Litana, một h c h c giả u đ c dự lê á s tử cùng i Trung Quốc nghiên cứu khá nhiều quê có chỗ ă ở t quá t ì đ t , sauvề lịch sử i Hoa ở ô Nam Á, t đó ì t ức này lầ l t xuất hiện ở các ô t ì “B a hữ Hán trong hội quán l vự ô t ơ ủa t ơ â v i Hoa ở thành phố Hồ C í M ” ũ sau nữa là các hội quán của các tổ chứcg i nhữ ơ sở y l ùa: “ ùa Ô ”, nghề nghiệ k á N ội quán nổi bật“ ùa B ” [5, 52 - 58]. Các tác giả t ê đã nhất, có tính chất lâu dài nhất chính là cácg t e tê dâ ...