Mô hình kinh tế mới của Malaysia (NEM) và những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế

Bài viết giới thiệu những nội dung chủ yếu của Mô hình kinh tế mới của Malaysia trong giai đoạn 2011-2020 (NEM). Mục tiêu của mô hình này là đưa Malaysia trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2020. Nâng tỷ lệ tăng trưởng thực tế trung bình lên 6,5%/năm trong giai đoạn 2011-2020. GNP trên đầu người đạt 17.700USD vào năm 2020.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình kinh tế mới của Malaysia (NEM) và những bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế MÔ HÌNH KINH TẾ MỚI CỦA MALAYSIA (NEM) VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ Nguyễn Chín1 Tóm tắt: Bài viết giới thiệu những nội dung chủ yếu của Mô hình kinh tế mới của Malaysia trong giai đoạn 2011-2020 (NEM). Mục tiêu của mô hình này là đưa Malaysia trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2020. Nâng tỷ lệ tăng trưởng thực tế trung bình lên 6,5%/năm trong giai đoạn 2011-2020. GNP trên đầu người đạt 17.700USD vào năm 2020. Mặc dù nền kinh tế Malaysia đang ở giai đoạn phát triển cao hơn Việt Nam. Nhưng, những bài học kinh nghiệm về hạn chế, yếu kém của nền kinh tế cũng như phương pháp tiếp cận tăng trưởng mới cùng những sáng kiến chiến lược của NEM có nhiều điểm tương đồng và là những bài học quý báu cho Việt Nam trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng. 1. Giới thiệu Malaysia là một quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á, có diện tích là 329.847 km , dân số năm 2013 là 29.628.392 người. Sau hơn năm mươi năm kể từ ngày tuyên bố độc lập và ba thập kỷ áp dụng chính sách kinh tế mới - NEP, nền kinh tế Malaysia đã có tăng trưởng đáng kể. Malaysia đã thoát khỏi thu nhập thấp từ năm 1978 với tổng sản phẩm bình quân đầu người (GDP/người) là 1263USD. Đến năm 1980, tổng sản phẩm bình quân đầu người đạt 1802 USD/người – gần tương đương với Việt Nam hiện nay. Sau ba mươi năm, tổng sản phẩm bình quân đầu người của Malaysia đã tăng lên hơn 5 lần, năm 2013 đạt 10.513 USD/người. 2 Tuy nhiên, Malaysia vẫn còn là một nước thu nhập trung bình, nhóm nghèo vẫn tồn tại, bất bình đẳng thu nhập vẫn còn cao so với các nước phát triển. Tăng trưởng kinh tế có xu hướng giảm mạnh và có nguy cơ mắc trong bẫy thu nhập trung bình. Với mục tiêu gia nhập vào nhóm các quốc gia phát triển, có thu nhập cao vẫn là một thách thức lớn đối với Malaysia. Chính phủ Malaysia đã xây dựng và công bố mô hình kinh tế mới (NEM) cho giai đoạn 2010-2020, rút ngắn khoảng cách và kỳ vọng gia nhập vào nhóm các quốc gia phát triển. 1 ThS, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam NGUYỄN CHÍN 2. Tổng quan kinh tế của Malaysia Số liệu của Ngân hàng Thế giới cho thấy, quy mô nền kinh tế Malaysia năm 1960 là 2,4 tỷ USD, tổng sản phẩm bình quân đầu người chỉ xấp xỉ 300USD/người. Đến năm 2013 quy mô nền kinh tế là hơn 312 tỷ USD, là một nền kinh tế rất mở - xuất khẩu hàng, hóa dịch vụ bình quân 100% GDP. Các mặt hàng xuất khẩu chính là xuất khẩu thiết bị điện, điện tử và linh kiện, dầu mỏ và khí hóa lỏng tự nhiên, hóa chất, dầu cọ, gỗ và sản phẩm gỗ, cao su, dệt may. Tổng giá trị tài nguyên thiên nhiên chiếm hơn 10% GDP.[6] 15 10 5 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 0 -5 -10 -15 GDP growth (annual %) of Mal aysi a GDP per capi ta growth (annual %) of Mal aysi a Hình 1. Tốc độ tăng trưởng GDP và GDP bình quân đầu người của Malaysia trong giai đoạn 1980-2013 Nguồn : Http://data.worldbank.org/country/malaysia Malaysia đã thoát khỏi thu nhập thấp từ năm 1978 với thu nhập bình quân đầu người là 1263USD. Từ năm 1980 đến năm 1995, kinh tế Malaysia đã tăng trung bình 7,2% ; trong đó năm 1985 bị tăng trưởng âm 1.1%, sau đó phục hồi và tăng trưởng cao hàng chục năm với tốc độ gần 10%. Trong giai đoạn từ 1996-2010, tăng trưởng trung bình 4.75%, trong đó 2 năm tăng trưởng âm (1998 âm 7.3%, 2009 âm 1.5%) do khủng hoảng. Sau 3 thập kỷ, quy mô GDP tăng gần 12 lần. Tỷ trọng nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế hiện nay của Malaysia là 10 %, Công nghiệp chiếm 41 % và dịch vụ thừa chiếm 49%.[5] GDP bình quân đầu người giá thực tế năm 1980 của Malaysia là 1802 USD – gần tương đương với Việt Nam hiện nay - đến năm 2013 là 10.513 USD. GDP,PPP per capita (current US$) of Malaysia 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 GDP per capita (current US$) of Malaysia Hình 2. GDP bình quân đầu người của Malaysia trong giai đoạn 1980-2013 Nguồn : http://data.worldbank.org/country/malaysia 6 MÔ HÌNH KINH TẾ MỚI CỦA MALAYSIA (NEM) VÀ NHỮNG BÀI HỌC... Kinh tế Malaysia đã có tăng trưởng đáng kể, tuy nhiên, Malaysia vẫn còn là một nước thu nhập trung bình, nhóm nghèo vẫn tồn tại, bất bình đẳng thu nhập vẫn còn cao so với các nước phát triển. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới, Malaysia economic monitor: Repositioning for growth (2009) đã nhận định: “Thách thức về trung hạn quan trọng nhất đối với kinh tế Malaysia là gia nhập vào nhóm các nước có thu nhập cao. Malaysia đã tăng trưởng vững chắc trong vài thập kỷ qua nhưng vẫn còn phụ thuộc vào mô hình kinh tế dựa vào tích lũy vốn là chủ yếu… Mặc dù đã đạt được nhiều thành công trong quá khứ nhưng khả năng tăng trưởng của Malaysia vẫn tụt hậu so với sự tăng trưởng của các nền kinh tế khác trong khu vực. Nền kinh tế dường như bị mắc vào bẫy thu nhập trung bình – không thể duy trì được tính cạnh tranh của một nhà sản xuất khối lượng lớn với chi phí thấp cũng như không thể nâng cấp chuỗi giá trị và tăng trưởng nhanh bằng cách thâm nhập vào các thị trường hàng hóa và dịch vụ mang tính tri thức và sáng tạo đang tăng trưởng mạnh.” [4 tr. 52-53] Theo đánh giá của Hội đồng cố vấn quốc gia Malaysia (NEAC): sự bất bình đẳng vẫn còn cao, thậm chí với việc giảm hệ số Gini còn 50% từ năm 1970. Hiện nay có khoảng gần 4% người dân Malaysia nói chung và hơn 7% người Malaysia ở nông thôn nói riêng đang sống dưới mức nghèo khổ. Khoảng cách giàu nghèo tăng lên: 40% hộ gia đình nghèo nhất ở Malaysia, có thu nhập trung bình chỉ bằng một phần bảy của những người giàu nhất, chiếm 20% dân số.[2][1] Những điểm ...