Mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam – thực trạng và một số khuyến nghị

Mô hình tăng trưởng của Việt Nam hiện nay đã có những “dấu hiệu” chuyển đổi theo hướng kết hợp giữa chiều rộng và chiều sâu; năng suất lao động và đóng góp của TFP vào kết quả tăng trưởng kinh tế đã được cải thiện, nền kinh tế đã có xu hướng tăng trưởng dựa vào tiêu dùng trong nước, cụ thể là tiêu dùng của khu vực tư nhân
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam – thực trạng và một số khuyến nghị INTERNATIONAL CONFERENCE FOR YOUNG RESEARCHERS IN ECONOMICS & BUSINESS 2019 ICYREB 2019 MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VIỆT NAM – THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ ECONOMIC GROWTH MODEL OF VIETNAM – CURRENT SITUATION AND RECOMMENDATIONS Ngô Quốc Dũng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân dungnq@neu.edu.vn TÓM TẮT Mô hình tăng trưởng của Việt Nam hiện nay đã có những “dấu hiệu” chuyển đổi theo hướng kết hợp giữa chiều rộng và chiều sâu; năng suất lao động và đóng góp của TFP vào kết quả tăng trưởng kinh tế đã được cải thiện, nền kinh tế đã có xu hướng tăng trưởng dựa vào tiêu dùng trong nước, cụ thể là tiêu dùng của khu vực tư nhân. Tuy nhiên, mô hình tăng trưởng vẫn mang nặng tính chất theo chiều rộng. Điều này được thể hiện ở 3 điểm: (i) vốn vẫn là yếu tố đóng góp trên 50% vào tăng trưởng kinh tế; (ii) tăng trưởng công nghiệp hiện tại vẫn chủ yếu dựa vào gia công và (iii) nền nông nghiệp với các sản phẩm có giá trị kinh tế thấp. Bài viết tập trung vào đánh giá thực trạng mô hình tăng trưởng của Việt Nam hiện nay, tìm ra các “điểm nghẽn” cũng như các nguyên nhân của nó. Và cuối cùng, bài viết cũng đề xuất nội dung mới của mô hình tăng trưởng kinh tế cũng như những khuyến nghị để thực hiện mô hình này trong giai đoạn tiếp theo. Từ khóa: Mô hình tăng trưởng, chất lượng tăng trưởng. ABSTRACT With the deepening economic integration, Vietnam has been receiving attention and investment from businesses around the world. The startup ecosystem is also gradually formed, aiming to become a startup nation with the center of this purpose being innovative startups. Researching the implementation of policies to support innovative startups is necessary at this time. In this article, the author clarified some concepts of the startup, policies to support innovative startups, the need to implement policies to support them and the practical basis for making policies. Finally, the author gave some recommendations on a number of policies to promote innovative startups in Vietnam today. Keywords: Building policies, innovative startups, Viet Nam.1. Giới thiệu Đề án Tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng caochất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013-2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệttheo quyết định số 339/QĐ-TTg năm 2013, sau 6 năm thực hiện Đề án, mô hình tăng trưởng kinh tế ViệtNam đã có những biểu hiện thay đổi theo hướng tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những bất cập trongkết quả và quá trình thực hiện Đề án. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khoá XII) đã nhận định về bấtcập này: “Cơ cấu lại nền kinh tế triển khai chậm, thiếu đồng bộ, chưa thật sự gắn với đổi mới mô hìnhtăng trưởng; chưa gắn kết chặt chẽ giữa tổng thể với các trọng tâm”. Riêng bất cập của mô hình tăngtrưởng, Nghị quyết 05 NQ/TƯ, đã nhận định: “nhìn chung mô hình tăng trưởng về cơ bản vẫn theo môhình cũ, chậm được đổi mới”. Những biểu hiện rõ nét được chỉ ra gồm tốc độ tăng trưởng kinh tế đang cóxu hướng chậm lại; chất lượng tăng trưởng thấp; Năng suất lao động (NSLĐ) và năng suất các nhân tốtổng hợp (TFP) còn thấp; kinh tế vĩ mô ổn định nhưng chưa vững chắc; bội chi ngân sách còn lớn; nợcông tăng nhanh; nợ Chính phủ đã vượt trần cho phép, áp lực trả nợ lớn. Những bất cập nói trên đã dẫn tới việc đổi mới mô hình tăng trưởng tiếp tục được đặt ra cho nhữngnăm tiếp theo với mức độ là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Nội dung của bài viết dưới đây sẽ làm rõ hơn cácnội dung về (i) nội hàm của mô hình tăng trưởng (mục 2); (ii) Thực trạng mô hình tăng trưởng kinh tế của 1302 INTERNATIONAL CONFERENCE FOR YOUNG RESEARCHERS IN ECONOMICS & BUSINESS 2019 ICYREB 2019Việt Nam theo một số khía cạnh cụ thể (mục 3) và (iii) Nội dung mô hình tăng trưởng đề xuất và giảipháp thực hiện chuyển đổi thành công mô hình tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn tới (mục 4).2. Nội hàm mô hình tăng trưởng Nghiên cứu mô hình tăng trưởng kinh tế bắt đầu xuất hiện từ thế kỷ 18 và đã trở thành công cụ hữuích, giúp các nhà kinh tế mô tả và lượng hoá tăng trưởng của nền kinh tế một cách rõ ràng hơn, cụ thểhơn. Cùng với sự phát triển của lịch sử kinh tế học, các mô hình tăng trưởng đã chiếm một vị trí quantrọng trong các nghiên cứu lý luận cũng như thực tiễn về tăng trưởng kinh tế ở mỗi quốc gia. Theo NgôThắng Lợi, Nguyễn Quỳnh Hoa (2017), “Mô hình tăng trưởng kinh tế thể hiện mục tiêu cần đạt tới củaquá trình tăng trưởng, phương thức thực hiện, tạo nên các động lực chính của tăng trưởng kinh tế và tácđộng của tăng trưởng đến các đối tượng chịu ảnh hư ...