Mối liên quan giữa sốt xuất huyết và biến đổi khí hậu tại Cần Thơ 2001‐2011

Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu xác định mối liên quan giữa khí hậu và sốt xuất huyết (SXH), chúng tôi khảo sát các mối quan hệ giữa biến số khí hậu và số bệnh nhân nhập viện ở Cần Thơ từ 2001 đến 2011. Mời các bạn cùng tham khảo đề tài qua bài viết này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối liên quan giữa sốt xuất huyết và biến đổi khí hậu tại Cần Thơ 2001‐2011YHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014NghiêncứuYhọcMỐILIÊNQUANGIỮASỐTXUẤTHUYẾTVÀBIẾNĐỔIKHÍHẬUTẠICẦNTHƠ2001‐2011NguyễnPhươngToại*,ĐặngvănChính**,AmyVittor***,NguyễnNgọcHuy****,HồHữuTính**TÓMTẮTĐặtvấnđề:Nhằmnỗlựcxácđịnhmốiliênquangiữakhíhậuvàsốtxuấthuyết(SXH),chúngtôikhảosátcácmốiquanhệgiữabiếnsốkhíhậuvàsốbệnhnhânnhậpviệnởCầnThơtừ2001đến2011.Phươngpháp:Sốliệunhậpviệnhàngthángvàcácchỉsốtrungbìnhnhiệtđộ,lượngmưa,độẩmđuợcthuthập2001‐2011.SửdụngphântíchhồiquyvàmôhìnhBox‐Jenkinstheochuỗithờigianvớicấutốtựhồiquy‐saiphânvàtrungbìnhtrượttheomùa(SARIMA)đểxácđịnhmốitươngquangiữasốcamắcvàyếutốthờitiết.Kếtquả:Chỉsốmắcmớitrongthờigiannghiêncứucóxuhướngtăngtheothờigiantừ2001‐2011.SốcamắcmớiSXHcómốiquanhệýnghĩavớiđộẩmvàlượngmưa.Tuynhiên,saukhihiệuchỉnhtheoyếutốmùa,môhìnhchỉsửdụngyếutốđộẩmvớiđộtrễcủachuỗicabệnhsaumộtthánglàphùhợpnhấtđểdựbáodịch.Kếtluậnvàkiếnnghị:XuhướngdịchSXHvẫncòntăngtừ2001–2011.Độẩmvàvàcácchuỗicabệnhvớiđộtrễmộtthánglàcácyếutốcóliênquanthốngkêvớisốcamắcmớitrongthờigiannghiêncứuvàlàchỉsốquantrọngđểdựđoándịch.Từkhóa:Sốtxuấthuyết,chỉsốmắcmới,lượngmưa,độẩm,độtrễ,môhìnhSARIMA.ABSTRACTASSOCIATIONBETWEENDENGUEHOSPITALIZATIONANDCLIMATEINCANTHO,VIETNAM,2001–2011NguyenPhuongToai,DangVanChinh,AmyVittor,NguyenNgocHuy,HoHuuTinh*YHocTP.HoChiMinh*Vol.18‐SupplementofNo6‐2014:443–450Background: Inanefforttobettercharacterizetherelationshipbetweenclimateanddengue,weexamineheretheassociationsbetweenweathervariablesanddenguehospitalizationsinCanThobetween2001and2011.Methods: Monthly data on hospitalized dengue cases and means of temperature, rainfall and humidity wererecorded from 2001 to 2011. We used the Box‐Jenkins approach to Seasonal Autoregressive Integrative MovingAverage(SARIMA)modelingoftimeseriestoassesstheassociationbetweendenguecasesandtheseweatherfactors.Result: Trend of DF incidence was increasing between 2001‐ 2011. There was significant relationshipbetween humidity, rainfall and the incidence of dengue case. After adjusting for seasonality, the incidence ofdenguefeverwassignificantlyassociatedwithhumiditywithalagofonemonth.Conclusions and suggestions: The trend of DF incidence was increasing. Humidity and rainfall wasasociatedtoincidence.Thesedatasuggestthathumidity(withaonemonthlag)isanimportantdeterminantofdenguehospitalizations.Keywords:Denguefever,incidence,rainfall,humidity,lag,SARIMAmodel.ĐẶTVẤNĐỀSốt xuất huyết (SXH) là bệnh truyền nhiễm*dovirusDenguegâyravàlâytruyềnbởimộtsốloài muỗi thuộc giống Aedes, chủ yếu là A.TrườngCaođẳngYtếCầnThơ **ViệnYtếcôngcộngTp.HCM***ViệnđạihọcPennsylvania,PhiladelphiaPA19104,USA****NghiênCứuChuyểnĐổiMôiTrườngvàXãHội(ISET)Tácgiảliênlạc:TS.NguyễnphươngToại ĐT:0939766866ChuyênĐềYTếCôngCộngEmail:phuongtoai@yahoo.com443NghiêncứuYhọcYHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014aegypti. Ước tính thế giới hàng năm có khoảng50‐100 triệu người mắc, trong đó có 500.000 canặngvới22.000catửvong.Mặcdùsốcanặngkhông nhiều, nhưng SXH có biến chứng nặngthườngrơivàonhómtrẻnhỏnêncóthểgâytửvong.Hiệnnayvẫnchưacóvắc‐xinphòngbệnh,nênviệcloạitrừmuỗivàphòngmuỗiđốtchínhlàcáchphòngbệnhchủyếu.lượngviệcchứngminhsựliênquangiữaBĐKHvàSXHlàrấtkhókhăn.NhấtlàởViệtNam,dohiệnnaycảnướcchưacóhệthốngtheodõidiễnbiếndịchbệnhvớimốiliênquanđếncácyếutốthờitiết.Cáckếhoạchkhốngchếdịchvẫnchưađánh giá tác động của BĐKH, chưa có cácchương trình thích ứng để phòng ngừa và ứngphóvớidịchbệnhSXHtrongbốicảnhBĐKH(2).SXHởViệtNamcókhuynhhướnggiatăngnhữngnămgầnđây.Cácsốliệuthốngkêquốcgiagầnđâychothấy,năm2008có96.451camắc,năm2009tănglên105.370cavànăm2010sốcađược ghi nhận trên cả nước là 128.831. Do đó,SXHởViệtNamđượcxếptrongnhóm10bệnhtruyềnnhiễmcónguycơtửvongcaonhất(15).Để xác định giả thiết “các hiện tượng dịchSXHxảyraởCầnThơcóbịtácđộngcủacácyếutốkhíhậubấtthườnghaykhông?”chúngtôiđãtiếnhànhkhảosátsựliênquangiữacácyếutốthờitiếtvớidịchSXH.Quađógiúpngànhytếhoạch định các chiến lược y tế thích hợp, chủđộnghơntrongcông ...