Mối quan hệ biện chứng tự nhiên xã hội phân tích vấn đề môi trường việt nam - 3

Càng truy gặng, càng lùi ngược về quá khứ, Diamond càng thấy các yêu tố môi trường là quan trọng. Cụ thể, Diamond phân biệt bốn cách khác nhau về môi trường: 1. Khác nhau thứ nhất giữa các đại lục là về các giống thảo mộc và động vật hoang dã mà con người có thể đem về nuôi trồng. Ông lý luận rằng khả năng nuôi trồng là quyết định khả năng có lương thực thặng dư, và chỉ khi lương thực có thặng dư thì xã hội mới "nuôi" được một thành phần "chuyên viên" giúp xã...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối quan hệ biện chứng tự nhiên xã hội phân tích vấn đề môi trường việt nam - 3Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com d ân châu Âu lại độc đ ịa đối với thổ dân châu Mỹ thay vì ngư ợc lại?). Càng truy gặng, càng lùi ngược về quá khứ, Diamond càng th ấy các yêu tố môi trường là quan trọng. Cụ thể, Diamond phân biệt bốn cách khác nhau về môi trường: Khác nhau thứ nhất giữa các đại lục là về các giống thảo mộc và động vật 1. hoang dã mà con người có thể đem về nuôi trồng. Ông lý luận rằng khả năng nuôi trồng là quyết định khả năng có lương thực thặng dư, và ch ỉ khi lương th ực có thặng dư thì xã hội mới nuôi được một thành phần chuyên viên giúp xã phát triển những lĩnh vực như công ngh ệ, văn hóa, v.v...Chính những phát triển n ày sẽ tạo cho xã hội liên hệ những ưu thế chính trị và quân sự so với láng giềng. Khác nhau th ứ hai là về những yếu tố ảnh hưởng đến sự chuyển dịch (cả người 2. lẫn vật) trong cùng một lục đ ịa. Những sự chuyển dịch này là dễ dàng nhất ở lục đ ịa Âu á, bởi vì hướng chính của lục đ ịa n ày là đ ông tây, tương đói ít ngăn trở môi sinh và đ ịa lý. Khác nhau th ứ ba là về những yếu tố ảnh h ưởng đến sự chuyển dịch giữa các 3. lục đ ịa. Vì những ngăn cản địa lý, nhiều lục đ ịa không nhận được những công nghệ h ay thú vật, thảo mộc từ các lục địa khác. Song, Diamond cũng nhìn nhận, sự biệt lập n ày lắm khi cũng có lợi vì nó khuyến khích phát triển những giống vật nuôi trồng tại đ ịa phương, cũng như các công ngh ệ bản địa. Cái khác nhau cuối cùng là về dân số và diện tích đ ất đ ai. Lục đ ịa càng rộng 4. càng đông dân thì càng có nhiều người phát minh. Hơn nữa, trong một lục đ ịa như vậy sẽ có nhiều xã hội tranh đua hơn, rồi chính sự tanh đua giữa các xã hội gần gũi 12Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com nhau đó sẽ gây áp lực phát minh và cải cách, bởi lẽ những quốc gia tụt hậu sẽ bị các quốc gia khác thống trị, thậm chí tiêu diệt. Một đoạn thích thú trong quyển sách là sự so sánh của Diamond về sự tiến bộ công n ghệ giữa Trung Quốc và Tây ph ương. Trung Quốc đ ã có những hạm đội viễn dương vào những năm đ ầu của thế kỷ XV nhưng sau đó không lâu thì lại giải thể hạm đội n ày, ch ấm dứt mọi hoạt động viễn du, vì lệnh triều đình (cụ thể là do sự tranh chấp quyền lực giữa các phe trong triều đình lúc ấy). ở châu Âu, trái lại, nh à thám hiểm Columbus đã tìm được tài trợ cho chuyến đ i của ông từ triều đình Tây Ban Nha sau khi b ị nhiều nơi khác từ chối. Theo Diamond, sự thống nhất của Trung quốc cho phép nước này canh tân trước phương Tây, song cũng chính sự thống nhất sớm của Trung quốc đã làm giảm đi khả năng đổi mới của nước này. Triều đình ra lệnh một cái là mọi hoạt động canh tân dừng lại ngay! ở châu âu thì khác: Một tiến bộ bị ngăn ch ặn ở nước này có thể được tiếp tục ở nước khác. các n ước châu Âu đủ gần gũi nhau đ ể chia sẻ những ý kiến mới, nhưng quyền hành lại không tập trung đ ến độ có thể hoàn toàn giết chết một ý mới... Có nhiều người có thể không thấy thực sự bị thuyết phục bởi trọng tâm ý kiến của ông (mà h ọ cho rằng) theo đó mọi việc đều là hậu quả tất nhiên của đ ịa lí, cộng với tình trạng dân số ngày càng cao. Nhiều người cho rằng Diamond coi nhẹ vai trò của trí tuệ và do đó không thấy hết được sự quan trọng của khoa học trong tiến trình lịch sử. Tuy nhiên trong lời bạt viết thêm khi cuốn sách này tái bản năm 2003, Diamond khẳng đ ịnh ông không hề xem nhẹ những yếu tố về con người, tư tư ởng hay văn hóa. Ông chỉ muốn nói rằng nhìn su ốt nhiều n ghìn năm lịch sử thì vai trò của môi trư ờng và địa lí thực có tính quyết đ ịnh. 13Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Vài nét về Jared Diamond: Jared Diamond (người Mỹ, sinh n ăm 1937) hiện là giáo sư đ ịa lí của trường Đại học California tại Los Angeles (UCLA). Tuy ông có b ằng tiến sĩ về sinh lí học, nhưng kiến thức của ông bao trùm h ầu như mọi ngành, từ kiến trúc, ngôn ngữ, khảo cổ, đến động vật học, y học. Ông cũng không phải là một học giả tháp ngà: ông đ ã đ i khắp châu lục, thậm chí sống nhiều n ăm ở những n ơi gần như tận c ...