Một nghiên cứu về đọc hình vẽ biểu diễn đối tượng hình học trong không gian của học sinh lớp 11

Bài viết này trình bày vấn đề hình vẽ biểu diễn các đối tượng hình học trong không gian và các kết quả của một thực nghiệm trên việc đọc hình vẽ biểu diễn của B. Parzysz (1989).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một nghiên cứu về đọc hình vẽ biểu diễn đối tượng hình học trong không gian của học sinh lớp 11TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 32 (57) - Thaùng 9/2017 Một nghiên cứu về đọc hình vẽ biểu diễn đối tượng hình học trong không gian của học sinh lớp 11 A research on the reading of drawings of Geometric objects in space of class 11 students TS. Nguyễn Ái Quốc, Trường Đại học Sài Gòn Nguyen Ai Quoc, Ph.D., Saigon UniversityTóm tắtBài báo này trình bày vấn đề hình vẽ biểu diễn các đối tượng hình học trong không gian và các kết quảcủa một thực nghiệm trên việc đọc hình vẽ biểu diễn của B. Parzysz (1989). Từ các kết quả này, chúngtôi rút ra giả thuyết nghiên cứu về các diễn giải có thể mà học sinh có thể thực hiện khi đọc một hình vẽbiểu diễn và hình thành một số phỏng đoán trên các quy tắc diễn giải khác. Sau cùng tiến hành một thựcnghiệm để hợp thức hóa giả thuyết nghiên cứu và các phỏng đoán này.Từ khóa: hình vẽ biểu diễn, diễn giải, kiểu biểu diễn, quy tắc diễn giải.AbstractThis paper presents the problematics of the drawing of the geometrical objects in space and the resultsof an experiment on the reading of the drawing by B. Parzysz (1989). Based on these results, we willdevelop a hypothesis on the possible interpretations that students can use when reading a drawing andwe will speculate on other rules of interpretation. Finally, we carry out an experiment to validate thishypothesis and these conjectures.Keywords: drawing, interpretation, type of representation, rules of interpretation. 1. Đặt vấn đề hình vẽ biểu diễn các đối tượng hình học Ngay từ lớp 8 bậc trung học cơ sở, học trong không gian được yêu cầu thông quasinh bắt đầu tiếp cận hình học không gian phép chiếu song song:qua việc nghiên cứu một số khối đa diện “Để nghiên cứu hình học không gian,như hình lăng trụ đứng và hình chóp đều. người ta thường vẽ các hình không gianViệc nghiên cứu này chỉ thực hiện ở mức lên bảng, lên giấy. Ta gọi hình vẽ đó làđộ mô tả và không nghiên cứu các quan hệ hình biểu diễn của một hình không gian.”song song và vuông góc của các đối tượng [5, tr. 45]cơ bản trong hình học không gian như Biểu diễn một đối tượng hình học bằngđiểm, đường thẳng và mặt phẳng. hình vẽ biểu diễn thường dẫn đến mất một 1.1. Hình biểu diễn số thông tin bởi vì nhiều tính chất của đối Hình học không gian tiếp tục được tượng hình học có thể không được diễnnghiên cứu ở Hình học 11 và việc sử dụng dịch bằng một số mối quan hệ không gian 34 NGUYỄN ÁI QUỐCtrên trang giấy tập trừ khi sử dụng các mã phức tạp hơn…”.vẽ hình và các quy ước biểu diễn. 1.3. Phép chiếu song song Tương tự, các tính chất không gian của Do đó, trong dạy học hình học khônghình vẽ biểu diễn không thể luôn luôn thể gian, vấn đề hình vẽ biểu diễn được gắnhiện đầy đủ các tính chất hình học cần thiết liền với sự lựa chọn kiểu biểu diễn các đốicho bài toán và thậm chí trong một số tượng của hình học không gian:trường hợp có thể không thỏa đáng bởi vì “Thông thường muốn biểu diễn mộthình vẽ biểu diễn chỉ là sự thuyết minh vật hình không gian nào đó, người ta chiếuchất của một đối tượng hình học. hình đó lên một mặt phẳng chiếu bằng 1.2. Miền hoạt động – miền diễn giải phép chiếu xuyên tâm hay phép chiếu song Hình vẽ biểu diễn có thể được xem song. Đặc biệt cũng có khi người ta dùngnhư mô hình của một đối tượng hình học. phép chiếu vuông góc (là phép chiếu songChúng ta có thể gắn liền với mô hình này song đặc biệt)…Ở trường THPT, chươngmột miền hoạt động là tập hợp các tính trình chỉ hạn chế dùng hình biểu diễn quachất hình học được biểu diễn bởi một số phép chiếu song song.” [5, tr. 76]tính chất không gian của hình vẽ biểu diễn Như vậy, trong Hình học 11 ở Việtvà một miền diễn giải là tập hợp các tính Nam, kiểu biểu diễn được lựa chọn là phépchất không gian của hình vẽ biểu diễn chiếu song song. Trong các phép biểu diễnkhông thể diễn giải được liên quan đến các phẳng khác nhau của một đối tượng hìnhtính chất của đối tượng. học trong không gia ...