Một số đặc điểm của thảm thực vật thứ sinh tại huyện Yến Thế - Bắc Giang

Bài viết đề cập đến một số đặc điểm của thảm vật thứ sinh tại xã Canh nậu, huyện Yên Thế, để tìm hiểu quy luật diễn thế của thảm thực vật và chiều hướng tái sinh rừng. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc điểm của thảm thực vật thứ sinh tại huyện Yến Thế - Bắc GiangT¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008Khoa häc Sù sèngMét sè ®Æc ®IÓm cña th¶m thùc vËt thø sinh T¹i huyÖn yªn thÕ - b¾c giangLª Ngäc C«ng - Gi¸p ThÞ Hång Anh - Bïi ThÞ DËu (Tr−êng §H S− ph¹m- §H Th¸i Nguyªn)1. §Æt vÊn ®ÒB¾c Giang lµ tØnh thuéc vïng §«ng B¾c ViÖt Nam víi ®Þa h×nh miÒn nói vµ trung du.Theo sè liÖu kiÓm kª n¨m 2005, tæng sè diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn cña tØnh B¾c Giang lµ 382.331 ha,trong ®ã diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp lµ 129.164 ha, chiÕm 33,78%. Bao gåm rõng s¶n xuÊt (64.393ha), rõng phßng hé (49.953 ha), rõng ®Æc dông (14.818 ha). Ngoµi ra, cßn ®Êt ®åi nói ch−a ®−îcsö dông lµ 31.966 ha, chiÕm 8,36% diÖn tÝch tù nhiªn. §Æc biÖt t¹i huyÖn Yªn ThÕ, trong tængdiÖn tÝch 30.125 ha ®Êt tù nhiªn, diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp lµ 14.623 ha, nh−ng nh÷ng n¨m gÇn®©y, do ho¹t ®éng khai th¸c qu¸ møc ®M lµm cho diÖn tÝch th¶m thùc vËt thø sinh t¨ng lªn. Bµi b¸onµy t«i ®Ò cËp ®Õn mét sè ®Æc ®iÓm cña th¶m thùc vËt thø sinh t¹i xM Canh NËu, huyÖn Yªn ThÕ,tØnh B¾c Giang, ®Ó t×m hiÓu quy luËt diÔn thÕ cña th¶m thùc vËt vµ chiÒu h−íng t¸i sinh rõng.2. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu- §èi t−îng nghiªn cøu lµ mét sè kiÓu th¶m thùc vËt thø sinh nh−: Th¶m c©y bôi thÊp saun−¬ng rÉy, th¶m c©y bôi cao sau n−¬ng rÉy, rõng non.- Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p chñ yÕu lµ tuyÕn ®iÒu tra vµ « tiªu chuÈn. C¸c sè liÖu ®−îc xölÝ b»ng ph−¬ng ph¸p to¸n thèng kª sinh häc.3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn3.1. Thµnh phÇn loµi thùc vËt ë c¸c tr¹ng th¸i nghiªn cøu3.1.1. Th¶m c©y bôi thÊp sau n−¬ng rÉyB¶ng1: Sè hä, chi, loµi ë th¶m c©y bôi thÊp sau n−¬ng rÉyTT123NgµnhNgµnh Ngäc lan (Magnoliophyta)Líp 1 l¸ mÇm (Liliopsida)Líp 2 l¸ mÇm (Magnoliopsida)Ngµnh Th«ng (Pinophyta)Ngµnh D−¬ng xØ (Polypodiophyta)Tæng sèSè hä286221433HäTØ lÖ %84,918,266,63,012,1100Sè chi3911281444ChiTØ lÖ %88,62563,62,39,1100Sè loµi4213291548LoµiTØ lÖ %87,527,160,42,110,4100Th¶m c©y bôi thÊp sau n−¬ng rÉy míi ®−îc phôc håi tõ 2 - 3 n¨m. T¹i ®iÓm nµy, chóng t«i®M thèng kª ®−îc 48 loµi thuéc 44 chi cña 33 hä trong 3 ngµnh thùc vËt bËc cao cã m¹ch. Ngµnhcã sè loµi tËp trung nhiÒu nhÊt lµ ngµnh Ngäc lan (Magnoliophyta) víi 42 loµi, thuéc 39 chi cña 28hä. Trong ®ã, líp Hai l¸ mÇm (Magnoliopsida) cã 29 loµi, 28 chi, 22 hä; cßn líp Mét l¸ mÇm(Liliopsida) cã 13 loµi, 11 chi, 6 hä. Hä cã sè loµi nhiÒu nhÊt lµ Hßa th¶o (Poaceae) cã 6 loµi(chiÕm 12,5% tæng sè loµi). Th¶m c©y bôi thÊp sau n−¬ng rÉy cã thµnh phÇn thùc vËt chñ yÕu lµc¸c loµi c©y th©n cá, c©y bôi thÊp vµ d©y leo, mét sè Ýt loµi c©y gç tiªn phong −a s¸ng. Së dÜ cã sùph©n bè thµnh phÇn loµi nh− vËy lµ v× tr¹ng th¸i nµy ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh phôchåi tù nhiªn, thêi gian phôc håi míi 2- 3 n¨m nªn sù c¹nh tranh gi÷a c¸c loµi cßn thÊp vµ Ýt gayg¾t, v× vËy sè l−îng loµi ë ®©y kh¸ phong phó (b¶ng 1).1.2. Th¶m c©y bôi cao sau n−¬ng rÉy40T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008Khoa häc Sù sèngTh¶m c©y bôi cao sau n−¬ng rÉy cã thêi gian phôc håi tõ 5- 6 n¨m. Thµnh phÇn loµi 뮩y phong phó vµ ®a d¹ng nhÊt so víi th¶m c©y bôi thÊp sau n−¬ng rÉy vµ rõng non. Chóng t«i®M thèng kª ®−îc 81 loµi (chiÕm tØ lÖ 77,1%) thuéc 72 chi (chiÕm 81,8%) cña 48 hä (chiÕm90,6% tæng sè hä) trong 3 ngµnh thùc vËt bËc cao cã m¹ch. Nh÷ng hä cã sè loµi nhiÒu nhÊt (5loµi, chiÕm 4,8% tæng sè loµi) lµ: hä Cµ phª (Rubiaceae) vµ hä Hßa th¶o (Poaceae). Nh÷ng häcã 4 loµi lµ: hä ThÇu dÇu (Euphorbiaceae) vµ hä D©u t»m (Moraceae) Nh÷ng hä cã 3 loµi gåmcã: hä §µo lén hét (Anacardiaceae), hä Cóc (Asteraceae). Nh÷ng hä cã 2 loµi gåm: hä Cñ n©u(Dioscoreaceae), hä Gõng (Zingiberaceae) gåm cã: NghÖ rõng (Curcuma longa), Sa nh©n rõng(Amomum xanthioides); hä Tróc ®µo (Apocynaceae) cã c¸c loµi: Hä Thiªn lÝ (Asclepiadaceae),hä Long nMo (Lauraceae), hä B«ng (Malvaceae).Cßn l¹i 27 hä chØ cã mét loµi duy nhÊt. Tiªu biÓu: hä R¸y (Araceae), hä HuyÕt dô(Asteliaceae), hä Cãi (Cyperaceae), hä Tái rõng (Haemodoraceae), hä L¸ dong (Marantaceae), häTh«i ba (Alangiaceae), hä Sau sau (Altingiaceae), hä Tr©m bïi (Aquifoliaceae), hä Ngò gia b×(Araliaceae)... (b¶ng 2).B¶ng 2: Sè hä, chi, loµi ë th¶m c©y bôi cao sau n−¬ng rÉyTT123NgµnhNgµnh Ngäc lan (Magnoliophyta)Líp 1 l¸ mÇm (Liliopsida)Líp 2 l¸ mÇm (Magnoliopsida)Ngµnh Th«ng (Pinophyta)Ngµnh D−¬ng xØ (Polypodiophyta)Tæng sèHäSè hä439341448TØ lÖ %89,618,870,82,18,3100Sè chi6714531472ChiTØ lÖ(%)93,019,473,61,45,6100Sè loµi7415591681LoµiTØ lÖ (%)91,318,572,81,27,51001.3. Rõng nonTh¶m thùc vËt rõng non cã thêi gian phôc håi 10 - 11 n¨m. T¹i ®©y thèng kª ®−îc cã 54loµi (chiÕm 51,4%) thuéc 49 chi (chiÕm 55,7%) cña 33 hä (chiÕm 62,3%). Nh− vËy, sè loµi, sèchi, sè hä ë ®©y thÊp h¬n so víi kiÓu th¶m c©y bôi cao sau n−¬ng rÉy. Hä cã sè loµi nhiÒu nhÊt(6 loµi) lµ hä Hßa th¶o (Poaceae), tiÕp theo lµ hä ThÇu dÇu (Euphorbia ...