Một số đặc điểm địa chất các thành tạo basalt-diabas Cẩm Thủy, Viên Nam mức tuổi Mesozoi muộn Tây Bắc Việt Nam

Bài viết "Một số đặc điểm địa chất các thành tạo basalt-diabas Cẩm Thủy, Viên Nam mức tuổi Mesozoi muộn Tây Bắc Việt Nam" dựa trên kết quả phân tích tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, có cơ sở để các tác giả đề xuất một cách nhìn khác về các thành tạo magma mafic Cẩm Thủy, Viên Nam khu vực Tây bắc Việt Nam. Magma mafic Cẩm Thủy, Viên Nam không phải là phun trào kiểu phân tầng. Chúng là các thể phun trào-xâm nhập nông do phân dị kết tinh từ các khối dung thể ở các độ sâu khác nhau. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc điểm địa chất các thành tạo basalt-diabas Cẩm Thủy, Viên Nam mức tuổi Mesozoi muộn Tây Bắc Việt Nam HỘI NGHỊ TOÀN QUỐCKHOA HỌC TRÁI ĐẤT VÀ TÀI NGUYÊN VỚI PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG (ERSD 2022) Một số đặc điểm địa chất các thành tạo basalt-diabas Cẩm Thủy,Viên Nam mức tuổi Mesozoi muộn Tây Bắc Việt Nam Lê Tiến Dũng1, Nguyễn Hữu Trọng1,3,, Trương Đức Tuấn2, Nguyễn Khắc Giảng1, Trương Xuân Luận3, Tô Xuân Bản1,3, Phạm Trung Hiếu4, Trần Văn Đức1, Hà Thành Như1,3, Nguyễn Thị Ly Ly5, Trần Bá Duy5, Phạm Văn Nam5 1 Trung tâm Triển khai Công nghệ Khoáng chất 2 Liên đoàn Bản đồ Địa chất Miền Bắc 3 Trường Đại học Mỏ - Địa chất 4 Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh 5 Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sảnTÓM TẮTKết quả phân tích tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu, có cơ sở để các tác giả đề xuất một cách nhìn khác vềcác thành tạo magma mafic Cẩm Thủy, Viên Nam khu vực Tây bắc Việt Nam. Magma mafic Cẩm Thủy,Viên Nam không phải là phun trào kiểu phân tầng. Chúng là các thể phun trào-xâm nhập nông do phân dịkết tinh từ các khối dung thể ở các độ sâu khác nhau. Thành phần thạch học bao gồm các đá basalt porphyrit,diabas; khối lượng không nhiều các đá basalt komatit, đá vụn núi lửa (pyroclastic) và các xenolit siêumafic. Thế nằm địa chất là các thể tường (dike), tường vòng, phân nhánh, khối núi dạng vòm, phân bố địnhhướng theo phương tây bắc-đông nam, song song với đường phương đới uốn nếp Mesozoi và rift nội lụcSông Đà. Đặc điểm biến chất không đều các mỏ than hệ tầng Suối Bàng trong mối liên quan với khônggian phân bố của các khối magma Cẩm Thủy, Viên Nam và nhiều dẫn liệu khác là cơ sở xác định tuổi địachất của các thành tạo phun trào basalt-diabas Cẩm Thủy, Viên Nam trong khoảng Mesozoi muộn (Jura-Kreta), trẻ hơn tầng chứa than phong phú các hóa đá định tầng tuổi Nori-Reti. Trên quy mô khu vực, mứctuổi Mesozoi muộn của các thành tạo basalt-diabas Cẩm Thủy, Viên Nam tương đồng với mức tuổi của cácloạt thể tường dolerit Karoo (Nam Phi), khối dolerit Tasmania (Nam Cực) lớn nhất thế giới quy mô đến40.000 km3, liên quan với phá vỡ siêu lục địa Gondvana trong kỷ Jura ở Nam bán cầu.Từ khóa: basalt; diabas; đá vụn núi lửa; Cẩm Thủy; Viên Nam.1. Mở đầu Các đá phun trào basalt Viên Nam, basalt Cẩm Thuỷ có khối lượng lớn trong khu vực Tây Bắc ViệtNam (TBVN). Nhiều kết quả của các đề án, đề tài khoa học công nghệ đã được công bố với rất nhiều sốliệu phân tích thạch học, hoá học, địa hoá, đồng vị, tuổi tuyệt đối .v.v. trong các phòng thí nghiệm quốc tếcó độ chính xác cao, đã mô tả được thành phần thạch học, các đặc điểm thạch địa hoá, tuổi tuyệt đối, luậngiải bối cảnh địa động lực.v.v. Đa số các nhà Địa chất (Nguyễn Xuân Bao, 1970; Bùi Phú Mỹ, Trần ĐăngTuyết, 1973; Phan Trường Thị và nnk, 1974; Trần Đức Lương, Nguyễn Xuân Bao, 1980; Bùi Minh Tâm và nnk2010; Phan Cự Tiến, 1977; Polyakov G.V, Nguyễn Trọng Yên, 1996; Trần Văn Trị và Vũ Khúc, 2009, TrầnTrọng Hòa, 2001; Nguyễn Hoàng và nnk 2004.v.v.): phun trào Cẩm Thuỷ và Viên Nam có mức tuổi Permimuộn (P3ct) và Triat sớm (T1vn); có mối quan hệ chuyển tiếp lên phía trên với các đá trầm tích hệ tầng YênDuyệt (P3yd) hoặc các đá trầm tích màu đỏ hệ tầng Cò Nòi (T1cn); chúng có mối liên quan với giai đoạnsinh khoáng Paleozoi muộn-Mesozoi sớm. Trong các văn liệu địa chất, magma Cẩm Thủy, Viên Nam đượcmô tả như những đá núi lửa phân tầng; chưa chú ý đến sự có mặt các đá xâm nhập nông diabas; chưa pháthiện được các đới biến chất tiếp xúc nhiệt nằm ven rìa các khối magma và do đó chưa làm rõ được thế nằmđịa chất, bản chất mối quan hệ nằm kề giữa các khối đá magma Cẩm Thủy, Viên Nam với các tầng đá trầmtích vây quanh. Việc xem các đá phun trào Cẩm Thủy, Viên Nam TBVN có mức tuổi Permi muộn hoặcTriat sớm, có tính phân tầng, đã gây ra khá nhiều rắc rối khi vẽ các bản đồ địa chất; một số phân vị địa tầngtrên các bản đồ có thành phần thạch học và vị trí địa chất không hợp lý; một số cấu tạo địa chất cũng nhưmột số luận giải khoa học thiếu tính thuyết phục.Tác giả liên hệEmail: nguyenhuutrong@humg.edu.vn 92 Bằng các phương pháp địa chất truyền thống: quan sát mô tả các mặt cắt, thành lập và phân tích các bảnđồ thạch học cấu trúc, xác định và mô tả các tổ hợp cộng sinh khoáng vật, phân tích mối quan hệ giữa cáctổ hợp đá, tham khảo và phân tích các nguồn tài liệu .v.v. các tác giả có một cách nhìn khác về thành phầnthạch học, hình dạng thế nằm, vị trí và tuổi địa chất của các đ ...