Một số đề xuất thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam

Bài viết hướng đến mục đích phân tích đánh giá về thực trạng của thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam, chỉ ra các nguyên nhân tồn tại. Các phân tích này sẽ là cơ sở khoa học cho các đề xuất nhằm phát triển hiệu quả thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đề xuất thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh tại Việt Nam MỘT SỐ ĐỀ XUẤT THÖC ĐẨ PHÁT TRIỂN THỊ TRƢỜNG TRÁI PHIẾU XANH TẠI VIỆT NAM Nguyễn Văn Đán(1), Nguyễn Thị Anh Thi(2) TÓM TẮT: Theo Ďuổi mục tiêu phát triển bền vững là xu hướng chung của các quốc giatrên thế giới, Việt Nam một quốc gia Ďang phát triển rất năng Ďộng cũng khôngnằm ngoài xu hướng chung Ďó. Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm MinhChính Ďã Ďưa ra cam kết Ďạt mức phát thải ròng bằng ―0‖ vào năm 2050 tại Hộinghị thượng Ďỉnh COP26. Bằng một loạt các biện pháp ứng phó mạnh mẽ, trongĎó có phát hành trái phiếu xanh (TPX). Bài viết hướng Ďến mục Ďích phân tíchĎánh giá về thực trạng của thị trường TPX tại Việt Nam, chỉ ra các nguyên nhântồn tại. Các phân tích này sẽ là cơ sở khoa học cho các Ďề xuất nhằm phát triểnhiệu quả thị trường TPX tại Việt Nam. Từ khoá: Trái phiếu xanh, phát triển bền vững, thị trường trái phiếu xanhViệt Nam ABSTRACT: Pursuing the goal of sustainable development is a common trend of countriesaround the world. Vietnam, a very dynamic developing country, is no exceptionto that general trend. In 2021, Prime Minister Pham Minh Chinh made acommitment to achieve Net zero emissions by 2050 at the COP26 Summit.Through a series of strong response measures, including issuing green bonds(TPX). The article aims to analyze and evaluate the current situation of the greenbond market in Vietnam, pointing out the causes of existence. These analyzeswill be the scientific basis for proposals to effectively develop the green bondmarket in Vietnam. Keywords: Green bonds, sustainable development, Vietnam green bond market. 1. Đặt vấn đề Hiện nay, các nguy cơ về ô nhiễm môi trường, biến Ďổi khí hậu,... Ďang Ďedoạ trực tiếp tới sự ổn Ďịnh môi trường sống của nhân loại. Yêu cầu quan trọngĎặt ra Ďối với các quốc gia là cần phải có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lí, hài hoà giữaphát triển kinh tế, phát triển xã hội gắn với bảo vệ môi trường. Theo Ďuổi mục tiêu phát1. Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Email: dannv@hub.edu.vn2. Giảng viên Trường Đại học Lao Ďộng - Xã hội (cơ sở II – Thành phố Hồ Chí Minh).Email: thinta@.ldxh.edu.vn 778triển bền vững là xu hướng chung của các quốc gia trên thế giới với mong muốn hạnchế và dần loại bỏ những tác Ďộng xấu của biến Ďổi khí hậu Ďến chất lượng cuộc sống,Ďặc biệt là các thế hệ tương lai của nhân loại. Việt Nam một quốc gia Ďang phát triển rấtnăng Ďộng cũng không nằm ngoài xu hướng chung Ďó. Theo Báo cáo quốc gia về Khíhậu và Phát triển cho Việt Nam (CCDR, 2022) cho biết, nước ta Ďã bị thiệt hại khoảng10 tỉ USD trong năm 2020, tương Ďương với 3,2 GDP do ảnh hưởng của biến Ďổi khíhậu. Cũng theo Báo cáo này ước tính, biến Ďổi khí hậu có thể sẽ làm giảm 3,5 GDPcủa Việt Nam vào năm 2050 nếu không có các biện pháp thích ứng và giảm thiểu phùhợp. Nhận thức Ďược những thách thức Ďó, năm 2021, Thủ tướng Chính phủ PhạmMinh Chính Ďã Ďưa ra cam kết Ďạt mức phát thải ròng bằng ―0‖ (zero carbon) vào năm2050 tại Hội nghị thượng Ďỉnh COP26 về biến Ďổi khí hậu của Liên Hợp Quốc bằngmột loạt các biện pháp ứng phó mạnh mẽ, trong Ďó có phát hành TPX. Thông qua phát hành TPX, nguồn vốn Ďược huy Ďộng cho các dự án Ďầu tưxanh, thúc Ďẩy ngành kinh tế chuyển dịch theo hướng xanh hoá và hướng tới sựphát triển bền vững. Tuy nhiên, phát triển thị trường TPX Ďang gặp phải không ítcác vấn Ďề như năng lực hạn chế của các tổ chức phát hành, nhận thức về tráchnhiệm Ďối với phát triển bền vững của nhà Ďầu tư còn hạn chế, hoặc thiếu nhữngchính sách ưu Ďãi từ phía chính quyền (Kumar & cộng sự, 2016). Hay trongnghiên cứu của Ntsama & công sự (2021) Ďã chỉ ra rằng, các rào cản Ďến từ sựminh bạch về thông tin về TPX của các quốc gia có thu nhập thấp và trung bìnhcũng là tác nhân kìm hãm sự phát triển của thị trường TPX. Từ những phân tích trên và xét bối cảnh của Việt Nam, nhóm tác giả nhậnthấy cần thiết có một nghiên cứu Ďánh giá toàn diện về những vướng mắc, bấtcập còn tồn tại Ďối với thị trường TPX tại Việt Nam. Đây sẽ là những căn cứkhoa học Ďể nhóm tác giả Ďưa ra các Ďề xuất hướng Ďến thúc Ďẩy phát triển hiệuquả thị trường TPX của Việt Nam. 2. Tổng quan về trái phiếu xanh 2.1. Khái niệm trái phiếu xanh Theo Ngân hàng Thế giới (2015), trái phiếu xanh là một loại trái phiếu Ďượcphát hành Ďể huy Ďộng vốn từ các nhà Ďầu tư Ďể tài trợ cho các dự án xanh hoặccác hoạt Ďộng có tính bền vững về môi trường. Điều này Ďược thực hiện nhằm hỗtrợ xây dựng và phát triển các ngành công nghiệp sạch, giảm thiểu khí thải, tăngcường năng lượng tái tạo và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Theo Sổ tay ―Hướng dẫn phát hành cho trái phiếu xanh, trái phiếu xã hội và tráiphiếu bền vững‖ của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (2021), TPX là tráiphiếu thông thường với hai Ďặc Ďiểm phân biệt: nguồn vốn thu Ďược từ phát hànhtrái phiếu Ďược phân bổ riêng cho các dự án có lợi ích về môi trường (Ďược hiểu vềbản chất là gắn liền với Ďồng lợi ích xã hội) và cung cấp sự minh bạch và công khairõ ràng về việc quản lí nguồn vốn thu Ďược từ phát hành trái phiếu. Theo Hiệp hội thị trường vốn quốc tế ICMA (2021), trái phiếu xanh là bất kỳloại công cụ trái phiếu nào mà số tiền thu Ďược hoặc số tiền tương Ďương sẽ Ďược 779sử dụng Ďể tài trợ hoặc tái tài trợ, một phần hoặc toàn bộ, các dự án xanh Ďủ Ďiềukiện mới và/ hoặc hiện có. Tại Việt Nam, theo Luật Bảo vệ môi trường (2020), trái phiếu xanh là tráiphiếu do Chính phủ, chính quyền Ďịa phương, doanh nghiệp phát hành theo quyĎịnh của pháp luật về trái phiếu Ďể huy Ďộng vốn cho hoạt Ďộng bảo vệ môitrường, dự án Ďầu tư mang lại lợi ích về môi trường. Như vậy, xét về mặt cấu trúc, trái phiếu xanh giống như trái phiếu thôngthường, công cụ này có ...