Một số nguyên tắc sử dụng vitamin và các chất khoáng

Vitamin và các chất khoáng là những yếu tố rất cần thiết cho sức khoẻ. Đây là những phần không thể thiếu được để duy trì sự sống. So với các loại thực phẩm hay ngũ cốc thì khối lượng các vitamin hay các khoáng chất cần là rất nhỏ nên nó còn được gọi là các yếu tố vi lượng. Tuy nhiên, rất nhiều người đã lạm dụng các vitamin cũng như các chất khoáng mà không thấy hết được hậu quả xấu của việc làm này. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số nguyên tắc sử dụng vitamin và các chất khoáng Một số nguyên tắc sử dụng vitamin và các chất khoáng Vitamin và các chất khoáng là những yếu tố rất cần thiết cho sứckhoẻ. Đây là những phần không thể thiếu được để duy trì sự sống. So với các loại thực phẩm hay ngũ cốc thì khối lượng các vitamin haycác khoáng chất cần là rất nhỏ nên nó còn được gọi là các yếu tố vi lượng.Tuy nhiên, rất nhiều người đã lạm dụng các vitamin cũng như các chấtkhoáng mà không thấy hết được hậu quả xấu của việc làm này. Nguyên nhân của tình trạng trên do các vitamin và các chất khoángthường được bán một cách tự do không cần đơn thuốc kết hợp với việcquảng cáo, tuyên truyền không chính xác về tác dụng nên trong thực tế đãtạo ra sự lạm dụng, gây nên những tai biến, thậm chí rất nghiêm trọng dothừa các chất khoáng. Việc hiểu biết một số nguyên tắc cơ bản trong sử dụngmột số loại vitamin cũng như các khoáng chất sẽ góp phần tăng cường việcsử dụng có hiệu quả và phòng ngừa được các tai biến đáng tiếc do lạm dụngthuốc. Các vitamin và chất khoáng luôn có sẵn trong lương thực và thựcphẩm (như gạo, rau quả, thịt, cá, sữa…), vì vậy những người bình thường(không có các bệnh lý tiêu hóa…), có chế độ ăn bình thường (không phải ănkiêng), với các loại lương thực và thực phẩm đảm bảo chất lượng thì khôngbao giờ thiếu và không cần phải bổ sung. Những nguyên nhân chủ yếu gây thiếu vitamin và các chất khoáng: - Do cung cấp thiếu: chủ yếu do chất lượng của lương thực và thựcphẩm không đảm bảo như: gạo bị mốc, rau quả bị úa, héo hoặc do chế biếnkhông đúng (ví dụ vitamin C bị nhiệt độ phá hủy; vitamin B1 bị chất kiềmphá hủy...), đặc biệt ở những người nghiện rượu (người nghiện rượu thườngăn uống thiếu chất; rượu làm tổn thương cơ quan tiêu hoá làm giảm khảnăng hấp thu các vitamin nhóm B và rượu gây nên xơ gan). - Do rối loạn hấp thu: tiêu chảy kéo dài, nghiện rượu; bệnh lý dạ dày -tá tràng. Đặc biệt ở những người cao tuổi, do sự giảm chức năng của cơ quantiêu hoá như giảm tiết dịch mật, dịch tụy, dịch dạ dày kết hợp với tình trạnggiảm nhu động ruột, táo bón dẫn đến cản trở hấp thu các chất. - Do nhu cầu của cơ thể tăng: phụ nữ có thai, cho con bú; thiếu niêntuổi dậy thì, sau khi bị bệnh nặng. Những trường hợp này có thể bổ sungbằng chế độ ăn uống, chỉ dùng thuốc uống hoặc tiêm khi không ăn được dorối loạn tiêu hoá hoặc ăn không đủ (do mệt mỏi, chán ăn…). Xử trí khi thiếu vitamin và các chất khoáng Trước hết phải xử trí các nguyên nhân dẫn đến thiếu vitamin như đãnêu trên. Thường thì ít có hiện tượng thiếu đơn độc một chất, vì vậy việc bổsung vitamin dưới dạng hỗn hợp sẽ có hiệu quả hơn dùng các loại riêng biệt.Tỷ lệ phối hợp các vitamin và chất khoáng khác nhau trên từng loại sảnphẩm của các hãng khác nhau. Do vậy khi lựa chọn phải căn cứ vào nguyênnhân gây thiếu để bổ sung cho phù hợp. Những nguyên nhân chủ yếu gây thừa vitamin và hậu quả Nguyên nhân: hầu hết thừa là do sự lạm dụng vitamin và các chấtkhoáng dưới dạng thuốc. Cần phải nhắc lại rằng, những người khoẻ mạnh,không có rối loạn tiêu hoá, hấp thu và ăn với chế độ ăn bình thường thìkhông bao giờ phải dùng thêm vitamin cùng các khoáng chất dưới dạngthuốc. Nếu các đối tượng này thường xuyên uống vitamin, đặc biệt vitamintan trong dầu (vitamin A, D) thì dễ gặp các rối loạn do thừa vitamin. Hậu quả của thừa một số vitamin thường gặp: - Trẻ em dưới 1 tuổi khoẻ mạnh, nếu uống thường xuyên lượngvitamin D với liều trtên 400UI/ngày sẽ dẫn đến tăng calci máu, thậm chí dẫnđến suy thận và tử vong. - Nếu trẻ em dưới 4 tuổi thường xuyên uống vitamin A liều ≥5.000đơn vị/ngày sẽ gây nên các triệu chứng ngộ độc mạn tính với các biểu hiệnnhư ban đỏ, viêm da tróc vảy, viêm niêm mạc miệng hay đau các xương.Đối với phụ nữ có thai, dùng như vậy sẽ có nguy cơ thừa vitamin A và gâyquái thai. Với liều vitamin A ≥ 100.000 đơn vị/ngày có thể gây tăng áp lựcsọ não, co giật ở trẻ nhỏ. - Vitamin B (đặc biệt hỗn hợp viên vitamin 3B được dùng khá phổbiến) liều cao sẽ gây nên thừa vitamin B6 làm rối loạn thần kinh cảm giác;thừa vitamin B12 sẽ xuất hiện triệu chứng của thừa coban gây tăng sản tuyếngiáp, tăng hồng cầu quá mức… - Vitamin C khi dùng thường xuyên ở liều cao sẽ dẫn đến các dấu hiệungộ độc như: tiêu chảy, loét đường tiêu hoá, sỏi thận; dạng tiêm tĩnh mạchcó thể gây rối loạn đông máu, giảm sức bền của hồng cầu. - Thừa các yếu tố vi lượng sẽ dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng hơnso với các vitamin. Thừa sắt sẽ dẫn đến ngộ độc sắt có thể dẫn tới tử vong.Thừa iốt (liều trên 6mg/ngày) gây ức chế hoạt động của tuyến giáp, ở ngườimẹ mang thai sẽ dẫn đến thiểu năng giáp sơ sinh, trẻ sẽ bị chứng đần độn. Muốn tránh được các hậu quả do dùng không đúng vitamin và cácchất khoáng, trước hết cần phải hiểu rõ một nguyên tắc: nế ...