Một số yếu tố liên quan đến tổn thương nội soi dạ dày - tá tràng ở người cao tuổi sử dụng thuốc chống viêm giảm đau non-steroid

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định các yếu tố liên quan đến tổn thương niêm mạc dạ dày - tá tràng (DD-TT) cấp ở bệnh nhân (BN) cao tuổi dùng thuốc chống viêm giảm đau non-steroid (NSAIDs). Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số yếu tố liên quan đến tổn thương nội soi dạ dày - tá tràng ở người cao tuổi sử dụng thuốc chống viêm giảm đau non-steroidT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TỔN THƯƠNG NỘI SOIDẠ DÀY - TÁ TRÀNG Ở NGƯỜI CAO TUỔI SỬ DỤNG THUỐCCHỐNG VIÊM GIẢM ĐAU NON-STEROIDĐoàn Văn Sang*; Lê Đình Tùng**; Nguyễn Xuân Thanh**Nguyễn Thị Vân Hồng**; Vũ Thị Thanh Huyền***TÓM TẮTMục tiêu: xác định các yếu tố liên quan đến tổn thương niêm mạc dạ dày - tá tràng (DD-TT)cấp ở bệnh nhân (BN) cao tuổi dùng thuốc chống viêm giảm đau non-steroid (NSAIDs). Đốitượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 82 BN cao tuổi có tổn thương niêmmạc dạ dày do dùng thuốc NSAIDs. BN được làm xét nghiệm nội soi và đánh giá tổn thươngDD-TT theo phân loại nội soi Lanza. Kết quả: tuổi trung bình của BN: 72,48 ± 8,2. Tỷ lệ nữ/nam:2,73. Có mối liên quan giữa thời gian sử dụng thuốc NSAIDs, bệnh lý cơ xương khớp và tổnthương niêm mạc DD-TT (p < 0,05). Không tìm thấy mối liên quan giữa tuổi, giới, nhiễm HP vớitổn thương niêm mạc DD-TT. Kết luận: nên hạn chế dùng thuốc NSAIDs kéo dài nhằm làm giảmnguy cơ tổn thương niêm mạc DD-TT trên người cao tuổi (NCT).* Từ khóa: Tổn thương niêm mạc dạ dày - tá tràng cấp; NSAIDs; Thang điểm Lanza; Ngườicao tuổi.Factors Related to the Gastro-Duoental Mucosal Lesions in ElderlyPatients Treated with Non-steroid Anti-Inflammatory DrugsSummaryObjectives: To determine the factors related to the gastric-duodenal mucosal lesion in elderlypatients treated with non-steroid anti-inflammatory drugs (NSAIDs). Subjects and methods: Adescriptive, cross-sectional study included 82 gastric-duodenal mucosal injury elderly patientstaking NSAIDs. Patients were performed endoscopy to assess the gastric-duodenal mucosallesions according to Lanza classification. Results: Mean age was 72.48 ± 8.2. Female/maleratio was 2.73. There was a relationship between the duration of NSAID use, musculoskeletaldiseases and the gastric-duodenal mucosal lesion (p < 0.05). There was no associationbetween age, sex, HP and the gastric-duodenal mucosal lesion. Conclusion: NSAID should beused less to reduce the risk of gastric-duodenal mucosal lesion in elderly.* Key words: Acute gastric-duodenal mucosal injury; NSAIDs; Lanza score; Elderly.ĐẶT VẤN ĐỀTổn thương DD-TT do thuốc chốngviêm non-steroid (NSAIDs) là do mất cânbằng giữa các yếu tố tấn công và yếu tốbảo vệ tại chỗ niêm mạc dạ dày. Các thuốcNSAIDs, một mặt, do tác động tại chỗ,tác dụng trực tiếp lên niêm mạc dạ dày;mặt khác, tác động toàn thể thông qua* Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn** Trường Đại học Y Hà Nội*** Bệnh viện Lão khoa TWNgười phản hồi (Corresponding): Đoàn Văn Sang (doansang1979@gmail.com)Ngày nhận bài: 09/12/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 14/02/2017Ngày bài báo được đăng: 27/02/201762T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 3-2017ức chế COX-1 và ảnh hưởng đến vi tuầnhoàn dạ dày. Tỷ lệ tổn thương DD-TT dothuốc NSAIDs trên NCT tăng gấp 5 lần sovới nhóm chứng, trong khi nguy cơ gặptác dụng phụ ở những BN trẻ sử dụngNSAIDs chỉ bằng một nửa [1]. Số BN tửvong vì DD-TT do tác dụng phụ trênđường tiêu hóa của thuốc NSAIDs năm1998 ở Mỹ là 16.500 trường hợp [2].Xét nghiệm nội soi là một xét nghiệmquan trọng để chẩn đoán tổn thương DDTT do dùng thuốc NSAIDs. Do có sự khácbiệt với bệnh lý DD-TT, để đánh giá tổnthương do thuốc NSAIDs phải sử dụngtiêu chuẩn đánh giá tổn thương nội soiriêng biệt. Tiêu chuẩn nội soi Lanza(1975) là một hệ thống thang điểm đánhgiá lâm sàng các mức độ nghiêm trọngtổn thương đường tiêu hóa do NSAIDsgây ra [3].Các nghiên cứu trên thế giới về tổnthương DD-TT do sử dụng thuốc NSAIDcó mối liên quan với tuổi, thời gian dùngthuốc và nhiễm HP [4]. Kết quả từ nhữngnghiên cứu này giúp phòng tránh cácbiến chứng bất lợi xảy ra đối BN sử dụngthuốc NSAID. Tại Việt Nam, chưa cónhiều số liệu nghiên cứu về những yếu tốliên quan đến tổn thương DD-TT do sửdụng thuốc NSAID, đặc biệt trên đốitượng NCT. Do vậy, chúng tôi tiến hànhnghiên cứu nhằm: Xác định một số yếu tốliên quan đến tổn thương nội soi DD-TTtrên NCT sử dụng thuốc NSAIDs.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.Nghiên cứu thực hiện trên 82 BN caotuổi có dùng thuốc NSAIDs, được nội soitại Phòng Nội soi - Khoa Khám bệnh,Bệnh viện Lão Khoa TW và Phòng KhámTiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 2đến tháng 8 - 2016.* Tiêu chuẩn lựa chọn:Đối tượng nghiên cứu là những BNđược xác định có tổn thương niêm mạcDD-TT do dùng thuốc NSAIDs; ≥ 60 tuổi;được xác định có dùng thuốc giảm đauchống viêm, có triệu chứng hoặc nghibệnh lý của DD-TT. BN chưa điều trịthuốc bảo vệ niêm mạc DD-TT, trung hòaaxít hoặc các loại thuốc khác điều trị bệnhlý DD-TT.* Tiêu chuẩn loại trừ:BN ung thư DD-TT và đã dùng thuốcđiều trị DD-TT, BN không đồng ý tham gianghiên cứu.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu mô tả cắt ngang, chọnmẫu thuận tiện. Quá trình thăm khám ...