Một vài nét về xu hướng vận động phát triển của khoa học - công nghệ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong thế kỷ XXI

Hoạt động khoa học và công nghệ ở Bà Rịa - Vũng Tàu có những bước tiến quan trọng và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận; góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển mạnh mẽ; đưa Bà Rịa - Vũng Tàu từ một tỉnh nghèo nàn, lạc hậu, thành một điểm sáng trong vùng kinh tế động lực ở phía Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một vài nét về xu hướng vận động phát triển của khoa học - công nghệ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong thế kỷ XXISCIENCE & TECHNOLOGY DEVELOPMENT, Vol 17, No.X4-2014Một vài nét về xu hướng vận ñộng phát triểncủa khoa học - công nghệtỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu trong thế kỷ XXI•Hồ Sơn DiệpTrường ðại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ðHQG-HCMTÓM TẮT:Hoạt ñộng khoa học và công nghệ ở BàRịa-Vũng Tàu có những bước tiến quan trọngvà ñạt ñược những thành tựu ñáng ghi nhận;góp phần quan trọng thúc ñẩy kinh tế - xã hộicủa tỉnh phát triển mạnh mẽ; ñưa Bà Rịa-VũngTàu từ một tỉnh nghèo nàn, lạc hậu, thành mộtñiểm sáng trong vùng kinh tế ñộng lực ở phíaNam. Bên cạnh những thành tựu ñó, khoa họcvà công nghệ ở Bà Rịa-Vũng Tàu cũng cònnhiều hạn chế, bất cập, yếu kém, ñó chính lànhững bài học kinh nghiệm quý giá mà các cấplãnh ñạo, ðảng, chính quyền và nhân dân BàRịa-Vũng Tàu cần phải khắc phục, nhằm ñưakhoa học và công nghệ của tỉnh ñi ñúng qũyñạo phát triển của khoa học và công nghệtrong thế kỷ XXI.T khóa: khoa học, công nghệ, Bà Rịa-Vũng TàuTừ năm 1976, thực hiện Nghị quyết ðại hội ñạibiểu toàn quốc lần thứ IV, khoa học và kỹ thuật ñãñược xác ñịnh là cuộc cách mạng then chốt trongñường lối cách mạng XHCN. Tính ñến nay (2014),Bà Rịa-Vũng Tàu ñã trải qua 38 năm, từng bướcñưa khoa học công nghệ vào thực tiễn ñời sống sảnxuất và ñạt ñược những thành công nhất ñịnh. Khoahọc và công nghệ ñã thật sự giúp người dân nắmvững kỹ thuật thăm dò dầu khí, kỹ thuật lọc dầu,hóa dầu; giải quyết tốt các vấn ñề kỹ thuật về trồng,chế biến, bảo quản nông, lâm thủy, hải sản. Từngbước vươn lên làm chủ các vấn ñề khoa học, kỹthuật trong xây dựng cơ bản, giao thông, thông tin,bưu ñiện, phát thanh và vô tuyến truyền hình,1…Tổng sản phẩm (GDP) của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàuliên tục tăng nhanh, giai ñoạn 1992-2010 kể cả dầukhí tăng bình quân 19,85%/năm, không kể dầu khítăng 12,27%/năm. So với năm ñầu tiên sau khi tỉnhñược thành lập (1991), GDP năm 2010 kể cả dầukhí gấp 26 lần, không kể dầu khí gấp 8 lần. GDPbình quân ñầu người năm 1992 không kể dầu khíñạt khoảng 450 USD, ñến năm 2010 ñã tăng lên ñạtkhoảng 5.000 USD, gấp 11 lần so với năm 1992.Bên cạnh mức tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu kinhtế Bà Rịa-Vũng Tàu tiếp tục chuyển dịch theohướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ vàgiảm dần tỷ trọng nông nghiệp. Nếu tính theo chỉtiêu GDP, năm 1991 công nghiệp chiếm 78,54%,dịch vụ 14,42%, nông nghiệp 7,04%; năm 2001,công nghiệp chiếm 82.04%, dịch vụ 12,30%, nôngnghiệp chiếm 4,21%; năm 2012 công nghiệp chiếm85,88%, dịch vụ 9,24%, nông nghiệp 3,94%2.Với hơn 80% ñề tài khoa học ñã ñược ứng dụng ởcác mức ñộ khác nhau, khoa học và công nghệ chắchẳn có vai trò không nhỏ ñối với sự chuyển dịch cơcấu kinh tế và làm thay ñổi căn bản diện mạo ñời1Văn kiện ðảng về phát triển công nghiệp, NXB Chính trị quốcgia, Hà Nội, 2009, tr 607.Trang 482Tổng hợp số liệu từ Niên giám thống kê tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 17, SOÁ X4-2014sống kinh tế, văn hóa xã hội tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàuso với những năm cuối của thế kỷ XX.Bên cạnh những thành công trên, khoa học vàcông nghệ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng còn nhiềubất cập, hạn chế, ñiều này ñược thể hiện rõ nét ở cácmặt sau ñây:Hệ thống tổ chức và cơ chế chính sách khoa họcvà công nghệ chậm ñổi mới, chưa giải phóng ñượcnguồn lực khoa học và công nghệ.Từ khi thành lập (1991) ñến nay, UBND tỉnh ñãban hành trên 40 văn bản chỉ ñạo về hoạt ñộng khoahọc và công nghệ nói chung và từng lĩnh vực quảnlý khoa học và công nghệ nói riêng. Tuy nhiên, cácvăn bản về xây dựng hệ thống tổ chức bộ máy, nhânsự; về quản lý ñội ngũ cán bộ khoa học; về quản lýñối với từng lĩnh vực nghiên cứu - ứng dụng; vềchuyển giao kết quả nghiên cứu; về hợp tác trongnước và quốc tế; về mối liên hệ giữa các ñơn vị, tổchức khoa học và công nghệ trong tỉnh,… hầu nhưrất ít ñược ñề cập tới. ðiều ñó ảnh hưởng ñến hiệuquả lãnh ñạo của ðảng và quản lý Nhà nước ñối vớihoạt ñộng khoa học - công nghệ trên ñịa bàn.Cơ chế chính sách ñối với khoa học và công nghệchậm ñổi mới, chưa ñủ sức thu hút những nhà khoahọc giỏi, các chuyên gia khoa học hàng ñầu. Nguồnchi cho khoa học và công nghệ hạn chế, tỉnh chưacó chính sách hữu hiệu nhằm huy ñộng các nguồnlực từ các doanh nghiệp, từ các tổ chức xã hội và cánhân trong và ngoài nước,...Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ của tỉnhchưa ñược thành lập theo quy ñịnh của Luật khoahọc và công nghệ. Cơ chế sử dụng và quản lý tàichính bộc lộ nhiều bất cập, ngân sách của tỉnh ñầutư cho khoa học và công nghệ không theo một quyñịnh nào, không giải thích ñược lý do tại sao lại chi02%, hay 0,4%,3...3Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/3/1991 của Bộ Chính trị vềKH-CN trong sự nghiệp ñổi mới chủ trương “tăng mạnh ñầu tưcho các hoạt ñộng KH-CN từ nhiều nguồn; dành một tỷ lệ caohơn trong ngân sách nhà nước cho kinh phí sự nghiệp khoa học(ít nhất 2% ngân sách hàng năm); quy ñịnh một tỷ lệ thích ñán ...