Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh gia nhập TPP

Bài viết phân tích những tác động của TTP tới kinh tế Việt Nam, qua đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao năng lực canh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam khi gia nhập TTP. Để hiểu rõ hơn mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của bài viết này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh gia nhập TPP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH GIA NHẬP TPP ENHANCING COMPETITIVENESS OF VIETNAMESE ENTERPRISES IN THE CONTEXT OF TPP ENTRY Th.S. NCS Đặng Thị Thu Giang Học viện Tài chính Tóm tắt Tham gia Hiệp định đối tác Kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TTP) sẽ mang lại cho doanh nghiệp Việt Nam không chỉ cơ hội mà còn cả những thách thức. Có thể nói, TTP là một thị trường lớn nhưng đồng thời sẽ là một chiến trường lớn, trong đó doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh để có thể tìm được chỗ đứng cho mình với các doanh nghiệp nước ngoài không chỉ ở thị trường trong nước mà cả ở nước ngoài. Bài viết phân tích những tác động của TTP tới kinh tế Việt Nam, qua đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao năng lực canh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam khi gia nhập TTP. Từ khóa: Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương, doanh nghiệp Việt Nam, năng lực cạnh tranh Abstract Participating in Trans-Pacific Partnership (TPP) will not only give Vietnamese enterprises opportunities but also challenges. TTP is considered as a huge market but at the same time it’s also the very big battlefield, in which Vietnamese enterprises should improve competitiveness in order to find their own places with foreign enterprises not only in domestic market but also foreign market. The paper analyzes the impacts of TTP on Vietnam economy, thereby propose a number of solutions to enhance the competitiveness of Vietnam enterprises. Key words: TPP, Vietnam enterprises, competitiveness 1.Xuất xứ TPP khởi nguồn là Hiệp định Đối tác kinh tế chặt chẽ hơn, do nguyên thủ 3 nước Chile, New Zealand, Singapore (P3) phát động đàm phán nhân dịp Hội nghị Cấp cao APEC tổ chức tại Mexico vào năm 2002. Đến năm 2005 có thêm Brunei xin gia nhập với tư cách thành viên sáng lập trước khi vòng đàm phán cuối cùng kết thúc, nên P3 đã biến thành P4, với tên gọi Hiệp định hợp tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương. Năm 2007, các nước thành viên P4 quyết định mở rộng phạm vi đàm phán của Hiệp định này ra các vấn đề dịch vụ tài chính, đầu tư và trao đổi với Mỹ về khả năng nước này tham gia đàm phán mở rộng của P4. Phía Mỹ cũng bắt đầu tiến hành nghiên cứu, tham vấn nội bộ với các nhóm lợi ích và Nghị viện về vấn đề này. Tháng 9/2008, Mỹ quyết định tham gia đàm phán P4 mở rộng; tháng 11 cùng năm, các nước Australia, Peru và Việt Nam cũng bày tỏ quan tâm và tham gia đàm phán TPP, nâng tổng số thành viên tham gia lên 8 359 nước (trừ Việt Nam đến 13/11/2010 mới tuyên bố tham gia đàm phán với tư cách thành viên đầy đủ). Cũng từ thời điểm này, đàm phán mở rộng P4 được đặt tên lại là đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Kể từ sau vòng đàm phán TPP đầu tiên được tiến hành tại Melbourn (Australia) vào tháng 3/2010, đến nay TPP đã có sự tham gia của12 quốc gia. Ngoài các thành viên sáng lập, các nước xin gia nhập tiếp theo là Mỹ, Australia, Việt Nam, Peru, Malaysia và gần đây là Mexico và Canada, Nhật Bản. Ngoài ra, Hàn Quốc và Đài Loan là các nước thành viên tiềm năng đang tiến hành tham vấn các đối tác, xem xét chuẩn bị tham gia đàm phán TPP. Các nước nói trên đã trải qua 19 vòng đàm phán; 04 Hội nghị Bộ trưởng TPP (hội nghị lần thứ 4 diễn ra ở Singapore, từ 22-25/3/2014). 2. Khái quát tiến trình tham gia đàm phán gia nhập tpp của Việt Nam - Sau khi P4 hình thành, Singapore đã gia nhập và thể hiện mong muốn mở rộng TPP và sử dụng TPP như một công cụ để hiện thực hóa ý tưởng về Khu vực Thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương của APEC. Từ năm 2006, quốc đảo Sư tử này tích cực mời Việt Nam tham gia TPP, song vì cân nhắc cảc về khía cạnh kinh tế và chính trị, Việt Nam chưa nhận lời mời này. - Tháng 9/2008, Mỹ tuyên bố tham gia TPP. Tiếp theo đó, tháng 11/2008, Australia và Peru cũng tuyên bố tham gia TPP. Đồng thời, đại diện các bên khẳng định sẽ đàm phán để thiết lập một khuôn khổ mới cho TPP. Kể từ đó, các vòng đàm phán TPP được lên lịch và diễn ra cho đến nay. Trước khi tuyên bố tham gia TPP, Mỹ cũng đã mời Việt Nam cùng tham gia TPP, đầu năm 2009, Việt Nam quyết định tham gia hiệp định này với tư cách thành viên liên kết. - Tháng 11/2010, sau khi tham gia 3 phiên đàm phán TPP với tư cách thành viên liên kết, Việt Nam đã chính thức tham gia đàm phán TPP và tham dự đầy đủ các vòng đàm phán cho đến nay. Ưu tiên đàm phán của Việt Nam trong TPP là mở rộng tiếp cận thị trường đối với sản phẩm may mặc và giày dép, do đây là những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ. 3. Những cơ hội từ TPP 3.1. Cơ hội với kinh tế khu vực Nếu ra đời, TPP sẽ trở thành một trong những khu vực thương mại lớn nhất thế giới với hơn 800 triệu người, đóng góp hơn 40% GDP của thế giới và khoảng 30% kim ngạch thương mại toàn cầu. Theo một nghiên cứu định lượng của Trung tâm Đông - Tây (East- West Center - trung tâm nghiên cứu được Quốc hội Mỹ thành lập) thì tác động của TPP trong thời gian đầu là tương đối nhỏ, song đến năm 2025 TPP có thể đem lại gia tăng thu nhập cho nền kinh tế toàn cầu lên đến 104 tỷ USD. Nghiên cứu này đề cập đến hai con đường hướng tới tự do hóa trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương: thứ nhất là đi từ các hiệp định thương mại tự do của các nước trong khu vực, mà chủ yếu bắt đầu từ các hiệp định của ASEAN, rồi tiến đến một 360 hiệp định thương mại tự do cho cả khu vực; thứ hai là đi từ TPP, mở rộng dần cho các nước trong khu vực, và tiến đến xây dựng hiệp định cho tất cả các quốc gia trong khu vực. Trong nghiên cứu này, các quốc gia TPP được hiểu là bên cạnh 11 quốc gia đã chính thức ...