Nâng cao tầm quan trọng của thực hành trong chương trình đào tạo giáo viên sinh học tại Đại học Sài Gòn

Bài viết đề cập đến sự đổi mới giảng dạy thực hành trong chương trình đào tạo giáo viên sinh học tại đại học Sài Gòn. Ngoài việc tiếp cận với các phương pháp dạy học tích hợp, chúng tôi còn hướng tới trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng dạy các bài học thực hành để đáp ứng sự đổi mới giáo dục trong tương lai gần.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao tầm quan trọng của thực hành trong chương trình đào tạo giáo viên sinh học tại Đại học Sài GònBÁO CÁO KHOA HỌC HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 1 NÂNG CAO TẦM QUAN TRỌNG CỦA THỰC HÀNH TRONG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN SINH HỌC TẠI ĐẠI HỌC SÀI GÒN LÊ MINH ĐỨC *, NGUYỄN ĐỨC HƯNG **, NGUYỄN VĂN DUY Khoa Sư phạm Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Sài Gòn * Email: leminhduc2000@gmail.com ** Email: duchung@sgu.edu.vn Tóm tắt: Bài viết đề cập đến sự đổi mới giảng dạy thực hành trong chương trình đào tạo giáo viên sinh học tại đại học Sài Gòn. Ngoài việc tiếp cận với các phương pháp dạy học tích hợp, chúng tôi còn hướng tới trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng dạy các bài học thực hành để đáp ứng sự đổi mới giáo dục trong tương lai gần. Từ khóa: Giáo viên sinh học, giảng dạy sinh học, thực hành thí nghiệm, chương trình đào tạo.1. MỞ ĐẦU1.1. Vai trò giảng dạy Sinh học trong thời kỳ mới Sinh học là một trong những ngành khoa học thực nghiệm. Các thí nghiệm thực hành vàthí nghiệm nghiên cứu có chất lượng cao, phù hợp với các chương trình giảng dạy là chìakhóa để tăng cường khả năng học tập, minh họa và củng cố lý thuyết cơ bản về sinh học chohọc sinh ở bậc trung học. Những năm gần đây, sự phát triển lớn mạnh không chỉ trong lĩnhvực kiến thức sinh học mà còn trong lĩnh vực đào tạo giáo viên dạy sinh học, đã dẫn tới mộtcuộc cách mạng trong việc đào tạo sinh viên sư phạm sinh học. Điều này được thúc đẩy bởinhững lo ngại về khả năng thích ứng với sự đổi mới chương trình dạy và học môn sinh họchiện nay [1]. Ngoài kỹ năng sư phạm, các giáo viên sinh học trong thời đại mới cần phải có khả nănggiúp học sinh thảo luận về đạo đức sinh học và những tác động xã hội của sinh học, ngay cảkhi những điều đó có thể gây tranh cãi [2]. Đặc biệt, với sự phát triển nhanh chóng của lĩnhvực công nghệ sinh học, sinh viên sư phạm sinh học cũng cần được xây dựng kỹ năng đặt câuhỏi và xây dựng các vấn đề về công nghệ sinh học; có tay nghề cao trong việc thực hiện thínghiệm; có kỹ năng trong việc thu thập thông tin liên quan từ nhiều nguồn khác nhau; cũngnhư kỹ năng xử lý, phân tích và diễn giải các dữ liệu [3]. Điều này cho thấy việc tăng cườngtổ chức thực hành thí nghiệm trong chương trình đào tạo giáo viên sinh học cần phải thay đổiđể đáp ứng với yêu cầu đổi mới giáo dục [4]. Các hoạt động thực hành thí nghiệm sinh họckhông chỉ là động lực học tập thú vị mà còn giúp học sinh áp dụng và mở rộng sự hiểu biết vềsinh học trong các tình huống thực tế, ngoài ra có thể kích thích sự quan tâm và duy trì niềmđam mê lâu dài với khoa học tự nhiên.1.2. Những khó khăn trong giảng dạy thực hành thí nghiệm sinh học ở bậc phổ thông Một khó khăn trong thực tế khách quan mà hầu hết các giáo viên sinh học khi dạy thựchành gặp phải là sự phân phối không hiệu quả thời lượng của tiết học, thiếu sự công nhận mộtcách công bằng trong quản lý dạy thực hành thí nghiệm giữa những người giáo viên tăngcường thực hành và giáo viên không tham gia dạy thực hành. Tuy nhiên, nhận thức chủ quan 113 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾvề vai trò của thực hành cũng cần phải được nghiên cứu và bổ sung trong chương trình đàotạo giáo viên sinh học [5]. Sinh viên sư phạm sinh học được đào tạo thực hành trong không gian phòng thí nghiệmchuyên dụng của các trường đại học vốn được thiết kế tốt và phù hợp, nên việc thực hiện cáchoạt động thực hành không gặp nhiều khó khăn ở bậc đại học. Tuy nhiên, khi trở thành giáoviên sinh học ở bậc phổ thông, họ phải tiếp cận với hệ thống phòng thí nghiệm cụ thể tại địaphương, sự chênh lệch về phương tiện, thiết bị, hóa chất là một vấn đề rất quan trọng. Việcthiếu các thiết bị, hóa chất và vật liệu trong phòng thí nghiệm là một trong những yếu tố đượcxác nhận kìm hãm việc tiến hành các hoạt động thực hành theo yêu cầu của chương trình dạyhọc của Việt Nam [6] cũng như trên thế giới [7]. Trong thực tế, việc thiết kế các bài thực hànhthí nghiệm trong đào tạo giáo viên sinh học đã không thực hiện được hoặc thực hiện các bàihọc thực hành nhưng chưa phù hợp với kỳ vọng của chương trình dạy học, yếu tố này đã đượcđề cập trong một số nghiên cứu trong và ngoài nước [8].1.3. Giới thiệu ngành sư phạm Sinh học – Đại học Sài Gòn Trường đại học Sài Gòn là một trong những trường đại học đa ngành, có thế mạnh trongviệc đào tạo giáo viên phổ thông về khoa học tự nhiên và xã hội. Trong tiến trình thúc đẩy đổimới giáo ...