Nghề thêu tay ở Huế

Nghề thêu tay ở Huế là một trong những nét văn hóa đặc sắc, phản ánh tinh hoa nghệ thuật truyền thống của miền Trung Việt Nam. Với những đường kim mũi chỉ tinh tế, các nghệ nhân không chỉ tạo ra những sản phẩm đẹp mắt mà còn gửi gắm tâm huyết và câu chuyện văn hóa của dân tộc. Nghề thêu tay ở Huế không chỉ là một nghề thủ công, mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Bài viết này sẽ khám phá lịch sử, kỹ thuật và ý nghĩa của nghề thêu tay ở Huế, đồng thời làm nổi bật những thách thức và triển vọng phát triển của nghề trong bối cảnh hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghề thêu tay ở Huế64 LÊ VĂN KINH N G H Ề TH ÊU TA Y Ở H U E T ư L IỆ U LÊ VĂN kinh” ỉ@ăn hóa Bân gian ài v iết của tôi q u a n tâ m đến hai vấn từ n g có h à n g tră m ng àn thợ th ê u lành đê chính: nghê tạ i th à n h phô H uê và tin h Bình Trị Thiên. Thực trạ n g nghề th êu , n ă n g lực vàh à n h trìn h của nghề tro n g thời gian qua; T ừ năm 1990 trở về sa u các h ã n g N isho Jw a i và S h a n sh in g là h a i tro n g 16 tập Việc tạo sự chuyển động và h ìn h th à n h đoàn k in h t ế lớn n h ấ t củ a N h ậ t đã th u ê gialàng nghê p h ù hợp xu hướng p h á t triể n du công áo kim ono. T rong khi chính họ có tiềmlịch hiện nay. n ă n g khoa học cơ k hí vượt bậc sản xuất Người xưa có câu ... G ái th ì kim chỉ m áy m ay n h ấ t là m áy th ê u tự động đemth êu th ù a vá m ay.... C âu đó h àm chứa rao b án trà n la n k h ắ p th ế giới n h ư n g vẫnnghê th êu tay đã từ lâu đời được to àn giới th u ê ta gia công th êu tay, đủ b iế t trìn h độnữ (không h ạ n chê tuổi tác, giai cấp) đều nghề th ê u ta y của tỉn h n h à đã vững vàngbiết ít nhiều, nhờ đó n ảy sin h m ột nhóm chiếm được ưu th ê tro n g b ìn h diện nào dó.người khéo tay, h ay việc h ìn h th à n h nghê Và nh ữ n g n ăm qua, H à n Quốc và Đài Loanthêu, nốì tiếp từ th ê hệ n ày q u a th ê hệ tiếp nôi th u ê ch ú n g ta gia công th êu áo cổkhác duy trì và p h á t triể n , từ d â n chúng tru y ề n d ân tộc của họ, tiếc th a y chúng tahoá chuyên qua ch uyên nghiệp hoá cũng tôn n h iều tâ m h u y ế t lẫn mồ hôi nước m ắtnhờ công dức của Đức T h á n h Tổ c ẩ m Tú chỉ th u được tiề n công k h iêm tôn.gây dựng. H iện tại H uê có trê n dưới 50 cơ sở sản Từ năm 1956 m iền Bắc dược Đ ảng và x u ấ t h à n g th ê u dưởi n h iêu hộ, nhiêu ng àn hC hính p h ủ p h á t động và h ìn h th à n h các tạm chia th à n h bôn, theo p h â n định tru y ề nhợp tác xã sản x u ấ t h à n g th ê u h à n g loạt thông, gồm có:b án qua Liên Xô và các nưốc Đông Au, thì 1. H àng th êu giao tế, tế tự là nhữ ng câutro n g m iên N am cũng còn m ột nhóm nhỏ đôi, liễn trướng, hoành phi, y môn qu ần bàn,thợ th êu đeo bám theo ng h ề tro n g mọi khốn tà n lọng, cờ ngũ h à n h , cờ đoàn thể, v.v...khó eo hẹp. Đến lúc đ ấ t nưốc th ố n g n h ất,nghề th êu sớm hồi phục n h a n h chóng nhờ 2. N gành th ê u tra n g trí có tra n h danhBộ Ngoại thương k ế t hợp vối L ãn h dạo địa lam th ắ n g cảnh, tra n h điển tích biêuphương ở H u ế tậ p hợp d â n ch ú n g các tượng, tra n h chữ, tra n h ch â n dung, v.v. . .phường tro n g nội thị và các xã ngoại th à n h 3. H àng th ê u n h ậ t d ụ n g chia th à n h 3tạo dựng m ột lực lượng thợ th ê u hùng hệ m à sản p h ẩ m chuyên x u ấ t b á n cho cácm ạnh sá n h ngang với các tỉn h hạn và dã nước T ây Âu gồm: k h ả n b àn ăn, uống, áo(*) N ghệ n h â n d â n g ian , Tp. H uế.Tư LIÊU FOLKLORE 65ngủ, k h ă n p h ủ giường, tra n h trầ n , k h ă n hoàng h ậ u và các công tằ n g tô n nư trongb àn ngủ, m àn treo lò sưởi, v.v... với kĩ th u ậ t hoàng cung.khác biệt là r ú t bớt sợi d ệ t trê n tấ m vải Dù bắc h ay tru n g , nam , dù cơ sở thêutrắ n g và th ê u to àn b ằ n g chỉ trắ n g . lớn hay nhỏ trê n th à n h phô này h ay kh ắp + Hệ th ứ 2: T rê n n ền vải trắ n g th êu cả nước thì đặc tín h kĩ th u ậ t th ê u tay -các họa tiế t b ằn g chỉ các m àu, hoặc một cung cách thự c h iện r a sả n p h ẩm đều góim àu đậm n h ạ t khác sắc độ và độn nổi. gọn tro n g 7 phư ơ ng p h á p căn b ả n không riêng cho đ ấ t nưốc ta , m à h ầ u n h ư kh ắp + Hệ th ứ 3, h à n g re n venise gồm: kh ăn th ế giói cũng ch u n g cung cách, có khác biệttrê n và dưới dĩa trà , k h ă n dưới lọ hoa, chăng chỉ là tiểu dị.chem in de table, k h ă n pochette, v.v... vốicách làm d ù n g n h iều sợi chỉ k ế t nốì vào Từ dễ đến khó xin kế n h ư sau:n h a u tạo th à n h sả n phẩm . 1. T hêu nôi đ ầu, th ê u từ n g m ũi chỉ sau 4. H àng th ê u nội p h ủ phục vụ cho nối vào đ ầ u m ũi chỉ trước tạo th à n h từ nghoàng gia n h à N guyễn và q u a n chức cung h à n g k ế tiếp.đình: áo, mão, h ia h ài, tà n tá n , cò phướn, 2. T hêu c h ă n g ch ặn , gồm h ai kĩ năngv.v... ch ăn g và ch ặ n b ằ n g vào căng th ắ n g sợi chỉ Trước n ăm 1945, nghề th ê u tay chia h ay kim tu y ến rồi d ù n g m ột sợi chỉ nhỏth à n h từ n g vùng từ n g tỉn h sả n x u ấ t ra khác ch ặ n lên giữ đ ú n g vị trí.h à n g th êu gồm n h iề u n g à n h kể trê n . Mỗi 3. P hư ơng p h á p thú ba, tươ ng đối đơnvùng hay tỉn h thư ờ ng làm m ột số m ặ t h à n g giản, d â n gian thư ờ ng gọi là th ê ...