Nghệ thuật tạo tán cho cây cảnh

Trong tạo dựng nghệ thuật tạo cho cây cảnh có nhiều tán để trưng bày, thưởng ngoạn là cách làm lâu đời của người Việt và truyền lại cho ngày hôm nay.Loại hình cây cảnh cổ của nước ta và loại hình cây Bon sai của thế giới đã được cải biến không ngừng nhằm nâng cao giá trị cây cảnh nghệ thuật.Nếu như cây cảnh cổ lâu đời thường chỉ đơn điệu một kiểu hình thể bông tán thì ngày nay có rất nhiều kiểu khác nhau, cách tạo tán đột phá này tạo cho cây cảnh có cái...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghệ thuật tạo tán cho cây cảnhNghệ thuật tạo tán cho cây cảnhTrong tạo dựng nghệ thuật tạo cho cây cảnh có nhiều tán để trưng bày,thưởng ngoạn là cách làm lâu đời của người Việt và truyền lại cho ngày hômnay. Loại hình cây cảnh cổ của nước ta và loại hình cây Bon sai của thế giớiđã được cải biến không ngừng nhằm nâng cao giá trị cây cảnh nghệ thuật. Nếu như cây cảnh cổ lâu đời thường chỉ đơn điệu một kiểu hình thể bôngtán thì ngày nay có rất nhiều kiểu khác nhau, cách tạo tán đột phá này tạocho cây cảnh có cái đẹp và biểu cảm riêng: *Tạo tán cổ: Từ một cành chính tạo nhiều nhánh được co kéo và épthành một tầng nằm ngang. Mặt bông tán thường là hình tròn, phía dướibằng phẳng, phía trên tạo nhánh dăm cho phát triển lá để có hình mâm xôi;tất cả các bông tán đều phải nằ m ngang đồng thời song song với nhau cũngnhư song song với mặt đất. Chú ý là không được nghiêng ngã; đường kínhcác tán phù hợp với cỡ cây, tán cách nhau đều không loãng và túm tụm, tántrên cùng phải tròn đều không nhọn như chọc lên trời sẽ làm cho cây phântán trở nên thô vụng và sai kỹ thuật của cây có tán cổ. Hình thể cây có tán cổở mỗi vùng mỗi khác, phía Bắc đa số các cây tán cổ cành nhánh gần như ápsát còn phía Nam thì thoáng hơn có vẻ như phản ánh về đất đai và lối sốngthoáng đãng. Tuy nhiên về hình thể kiểu tạo tán cổ đều cho nội dung về sựnề nếp, nét trang nghiêm thích hợp với đình chùa, công sở…Cây tạo tán cổthường là các loại cây có mủ như Sanh, Si, Gừa, Sộp, Bồ đề và những câycho hoa như Bông Giấy, Mai Chiếu thủy, Tùng… *Tạo tán cách tân: -Kiểu tán thưa thoáng: Cành và ngọn giống tán cây cổ nhưng không cầnnhánh dày mà cắt tỉa cho thưa thoáng tạo cho cành, nhánh, lá phô ra nét đẹp. -Kiểu hình tròn: Cành và nhánh uốn lượn uyển chuyển, tầng tán hìnhtròn bè rộng, lá nhỏ và ít tạo nên chi tiết mềm mại dưới mắt người thưởngngoạn. Cách này thường dùng phương pháp quấn dây thép để uốn cành nhưhình dấu ngã trong thời gian dài rồi tháo dây, nẹp cành. -Kiểu tán đa dạng: Dạng cây tán này thường phá cách, không cần phảimột cành nhánh hình tròn hay phân đều theo từng tầng một với tán lẻ từ 3, 5,7 tán tròn theo tên gọi (Ông bà, Cha mẹ, Con cái- Sinh; Lão; Bệnh; Tử;Sinh-…). Loại tán đa dạng chơi cành là chủ yếu, có cành tạo nhánh vươn dài,nhánh buông, nhánh vươn ngắn và không đỉnh ngọn. Loại cây tạo tánthường là Sam, Trắc, Mai, Liễu…Nét cấu tạo tán loại này cần sự tự do, ítdùng dây thép buộc hay nẹp sắt. đường nét tán đa dạng có vẻ đẹp tự do,mang tính nghệ thuật hội họa phù hợp vườn cảnh tư gia, quán cà phê vườn. Có rất nhiều cách tạo tán cây cảnh mà mỗi nghệ nhân làm theo ý tưởngriêng mình, tuy vậy kiểu nào cũng đáng trân trọng và tùy theo nơi cần trưngbày, tùy theo ý thích của người chơi mà chọn hình thể phù hợp cho dù quyvào các kiểu tán trên. Và chắc chắn rằng, mỗi vùng miền, mỗi nghệ nhân sẽcòn tiếp tục sáng tạo nên các hình tán trong nghệ thuật cây cảnh, nhằm pháthuy không ngừng thú chơi sinh vật cảnh của mọi người. Lý Bội Thuyên