Nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm của bên mua bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Bài viết Nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm của bên mua bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phân tích nghĩa vụ đóng phí của bên mua bảo hiểm và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm của bên mua bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ NGHĨA VỤ ĐÓNG PHÍ BẢO HIỂM CỦA BÊN MUA BẢO HIỂM TRONG HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM NHÂN THỌ Lê Thanh Long, Trần Ngọc Diễm Kiều, Nguyễn Nhật Đức và Đinh Minh Uy* Khoa Luật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: TS. Nguyễn Xuân Bang TÓM TẮT Hoạt động kinh doanh bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, xã hội ở Việt Nam hiện nay nhằm đáp ứng nhu cầu bảo vệ trước những rủi ro về sức khỏe, thân thể và tính mạng của người tham gia bảo hiểm. Cho đến nay, ở Việt Nam đã có nhiều doanh nghiệp bảo hiểm được thành lập và đi vào hoạt động với nhiều sản phẩm bảo hiểm đa dạng, trong đó có bảo hiểm nhân thọ. Khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Bài viết phân tích nghĩa vụ đóng phí của bên mua bảo hiểm và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam hiện nay. Từ khóa: bảo hiểm nhân thọ, bên mua bảo hiểm, đóng phí, hợp đồng, nghĩa vụ. 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ NGHĨA VỤ ĐÓNG PHÍ BẢO HIỂM CỦA BÊN MUA BẢO HIỂM TRONG HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM NHÂN THỌ Bảo hiểm nhân thọ là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết (khoản 12 Điều 3 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019). Mỗi sản phẩm bảo hiểm bao gồm một hoặc nhiều nghiệp vụ bảo hiểm được thiết kế dựa trên những nhu cầu thực tế của người tham gia bảo hiểm. Người tham gia bảo hiểm cần cân nhắc nhu cầu, mục đích của bản thân chọn sản phẩm thực sự phù hợp với nhu cầu của mình.Trong đó, nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ bao gồm các loại nghiệp vụ sau đây: Bảo hiểm trọn đời, bảo hiểm sinh kỳ, bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm hỗn hợp, bảo hiểm trả tiền định kỳ, bảo hiểm liên kết đầu tư và bảo hiểm hưu trí. Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Quy định thể hiện quyền lợi và trách nhiệm giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Hình thức của hợp đồng bảo hiểm phải được lập thành văn bản, bằng chứng giao kết hợp đồng bảo hiểm là giấy chứng nhận bảo hiểm, đơn bảo hiểm, điện báo, telex, fax và các hình thức khác do pháp luật quy định. Phí bảo hiểm là khoản tiền mà bên mua bảo hiểm phải đóng cho doanh nghiệp bảo hiểm theo thời hạn và phương thức do các bên thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm (khoản 11 Điều 3 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2419 2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019). Như vậy, phí bảo hiểm là một khoản tiền mà bên mua bảo hiểm phải chi trả cho doanh nghiệp bảo hiểm theo thời hạn, phương thức cụ thể trong hợp đồng thỏa thuận giữa các bên. Đối với bên mua bảo hiểm, việc thanh toán phí bảo hiểm đảm bảo hiệu lực pháp lý của hợp đồng, quyền sở hữu gói bảo hiểm và được bảo vệ dựa trên các điều khoản thuộc hợp đồng bảo hiểm. Khoản 10 Điều 3 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2010, 2019) quy định: 'Sự kiện bảo hiểm là sự kiện khách quan do các bên thoả thuận hoặc pháp luật quy định mà khi sự kiện đó xảy ra thì doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm.' Đối với bảo hiểm nhân thọ thì sự kiện bảo hiểm được hiểu là gắn liền với sự sống hoặc cái chết của người được bảo hiểm gồm các trường hợp như người được bảo hiểm gặp rủi ro về thương tật, tai nạn, bệnh hiểm nghèo,... Để trở thành sự kiện bảo hiểm thì phải đáp ứng đó là yếu tố khách quan, xảy ra không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của con người, của người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng và phải là những sự kiện được các bên thống nhất trước trong hợp đồng bảo hiểm hoặc do pháp luật qui định. Vậy nếu bên mua bảo hiểm chết thì có phát sinh sự kiện bảo hiểm hay không? Câu trả lời là có, vì đây là yếu tố khách quan của bên mua bảo hiểm, sự kiện này xảy ra không theo mong muốn, ý thức của họ và phải được thỏa thuận trong hợp đồng. Theo nghiên cứu của nhóm tác giả thì bảo hiểm nhân thọ được chia là 02 nhóm đó là bảo hiểm nhân thọ cá nhân và bảo hiểm nhân thọ nhóm, gia đình. Trong đó, bảo hiểm nhân thọ cá nhân là loại bảo hiểm thựchiện dưới hình thức người tham gia bảo hiểm là cá nhân, theo đó cá nhân tự nguyện tham gia 01 hay nhiều hợp đồng bảo hiểm. Với bảo hiểm này, người được bảo hiểm chính có thể mua thêm các sản phẩm bổ sung cho người thân trong gia đình trên cùng 01 hợp đồng. Bảo hiểm nhân thọ nhóm, gia đình là loại bảo hiểm theo hình thức tập thể có kèm theo danh sách cá nhân là người được bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm có thể đóng phí bảo hiểm một lần hoặc nhiều lần theo thời hạn, phương thức thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Đồng thời kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm. Bên mua bảo hiểm phải thông báo những trường hợp có thể làm tăng rủi ro hoặc làm phát sinh thêm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm. Ngoài ra, bên mua bảo hiểm còn phải thông báocho doanh nghiệp bảo hiểm về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Được áp dụng các biện pháp đề phòng, hạn chế tổn thất theo quy định của Luật kinh doanh bảo hiểm và các quy địnhkhác của pháp luật có liên quan. Các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật mà bên mua bảo hiểm cần phải thực hiện. 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ NGHĨA VỤ ĐÓNG PHÍ BẢO HIỂM CỦA BÊN MUA BẢO HIỂM TRONG HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM NHÂN THỌ Mục đích của việc tham gia bảo hiểm ...