Nghiên cứu ảnh hưởng của người mua thuốc đến hiệu quả hoạt động bán lẻ thuốc tại tỉnh Đồng Nai

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định mối liên quan giữa đặc điểm nhân khẩu học với tỷ lệ thực hiện các hành vi khi tiến hành mua thuốc của người mua thuốc. Đánh giá mức độ ảnh hưởng các hành vi của người mua thuốc lên hiệu quả hoạt động của các cơ sở bán lẻ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu ảnh hưởng của người mua thuốc đến hiệu quả hoạt động bán lẻ thuốc tại tỉnh Đồng Nai TẠP CHÍ Y – DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SÔ 6 - 2014 NGHIÊN CỨU ẢNH HƢỞNG CỦA NGƢỜI MUA THUỐC ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG BÁN LẺ THUỐC TẠI TỈNH ĐỒNG NAI Trịnh Hồng Minh*; Phạm Đình Luyến**; Phan Văn Bình*** TÓM TẮT Nghiên cứu mô tả cắt ngang, sử dụng phiếu phỏng vấn trên 785 người mua thuốc sinh sống trên địa bàn tỉnh Đồng Nai từ tháng 03 - 2013 đến 08 - 2013 nhằm thu thập những đặc điểm nhân khẩu học cơ bản, tỷ lệ thực hiện 09 hành vi của người mua thuốc khi tiến hành mua thuốc. Qua đó, đánh giá mức độ ảnh hưởng lên hiệu quả hoạt động của các cơ sở bán lẻ thông qua nhận định của 341 người bán thuốc (với 03 trình độ chuyên môn là 37 dược sỹ đại học, 237 dược sỹ trung cấp và 67 dược sỹ sơ cấp), kết quả: - Người bán thuốc có trình độ đại học: tỷ lệ tăng hiệu quả: 43,3%, giảm: 46,2% và không ảnh hưởng: 10,5%. - Người bán thuốc có trình độ trung cấp: tỷ lệ tăng hiệu quả: 50,6%, giảm: 40,1% và không ảnh hưởng: 9,3%. - Người bán thuốc có trình độ sơ cấp: tỷ lệ tăng hiệu quả: 55,8%, giảm: 24,7% và không ảnh hưởng: 19,5%. * Từ khóa: Hành vi khi mua thuốc; Mức độ ảnh hưởng. RESEARCH OF THE INFLUENCE OF MEDICINE BUYERS ON THE EFFICIENCY OF MEDICATION RETAIL ACTIVITY IN DONGNAI PROVINCE SUMMARY By a cross-sectional descriptive study, using interview cards on over 785 buyers living in the area of Dongnai province from March, 2013 to August, 2013 with the purpose of collecting the characteristics of demographic basis, percentage of 09 actions of the medicine buyers when buying. This result has been evaluated the gradation of influence on the efficiency of medicine shops through the verdict of the sellers (with three professional levels: 37 pharmacists, 237 intermediate and 67 elementary primary). The results were as follows: - The medication sellers with university degree were: percentage of increased efficiency 43.3%, 46.2% decrease and 10.5% ineffectiveness. - The medication sellers with intermediate level were: percentage of increase efficiency 50.6%, 40.1% decrease and 9.3% ineffectiveness. - The medication sellers with primary level were: percentage of increase efficiency 55.8%, 24.7% decrease and 19.5% ineffectiveness. * Key words: Action of medicine buying; Effective level. * Trường Cao đẳng Y tế Đồng Nai ** Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh *** Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Trịnh Hoàng Minh (hongminh@cyd.edu.vn) Ngày nhận bài: 05/05/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 13/05/2014 Ngày bài báo được đăng: 28/07/2014 25 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2014 ĐẶT VẤN ĐỀ Nghiên cứu về thực trạng hoạt động của hệ thống bán lẻ thuốc trên địa bàn tỉnh Đồng Nai từ tháng 11 - 2012 đến 03 - 2013 cho thấy còn nhiều hạn chế như: nhiều cơ sở chưa đạt tiêu chuẩn GPP theo lộ trình, một số cơ sở chưa đạt điều kiện cơ sở vật chất theo tiêu chuẩn GPP, vắng dược sỹ đại học tại nhà thuốc, vi phạm quy chế kê đơn và bán thuốc theo đơn, hoạt động thông tin, tư vấn sử dụng thuốc còn hạn chế... Những tồn tại nêu trên đã làm cho hoạt động của hệ thống bán lẻ thuốc trên địa bàn tỉnh ch-a đạt hiệu quả cao. Trong những nguyên nhân được đề cập, yếu tố hành vi khi tiến hành mua thuốc của người mua thuốc được xem là một trong những yếu tố có ảnh hưởng. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: - Xác định mối liên quan giữa đặc điểm nhân khẩu học với tỷ lệ thực hiện các hành vi khi tiến hành mua thuốc của người mua thuốc. - Đánh giá mức độ ảnh hưởng các hành vi của người mua thuốc lên hiệu quả hoạt động của các cơ sở bán lẻ. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. - Người mua thuốc: + Tuổi từ 18 - 55, có nghề nghiệp hoặc làm việc tại nhà, không phân biệt nam, nữ. + Phỏng vấn theo hộ gia đình, mỗi hộ phỏng vấn một người. 26 - Người bán thuốc: dược sỹ đại học, dược sỹ trung cấp, dược sỹ sơ cấp bán thuốc tại các nhà thuốc, quầy thuốc, đại lý bán thuốc và tủ thuốc trạm y tế. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. * Cỡ mẫu: - Người mua thuốc: áp dụng phương pháp lấy mẫu xác suất, gồm 2 bước: Bước 1: tính số cụm dân cư (phường hoặc xã) cần lấy mẫu. Số cụm chọn để lấy mẫu: Áp dụng công thức thống kê cho quần thể hữu hạn: N. Z21-α/2 P (1-P) n1 = = 45 cụm d2.N + Z21-α/2 P (1-P) Với N = 171 (tổng số phường, xã trên địa bàn tỉnh Đồng Nai). d: sai số cho phép. Trong nghiên cứu này, chọn d = 10% để giảm số mẫu cụm cần nghiên cứu (vì cơ bản dân số trong một phường, xã gần đồng nhất). Bước 2: tính số người cần phỏng vấn tại các cụm trên. Áp dụng công thức thống kê cho quần thể vô hạn: Z21-α/2 P (1-P) n2 = x k = 768 người d2 d: sai số cho phép. Trong nghiên cứu này, chọn d = 4% để tăng mức độ chính xác của nghiên cứu. k: hệ số thiết kế trong trường hợp chọn mẫu cụm (chọn k = 2). p = 0,8 (từ nghiên cứu trước đó) [4]. TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2014 - Người bán thuốc: Áp dụng công thức tính cỡ mẫu với quần thể hữu hạn: N. Z21-α/2 P (1-P) n= = 310 người 2 2 d .N + Z 1-α/2 P (1-P) ...