Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập trong dạy học Ngữ văn ở Trường trung học cơ sở Nguyễn Trực, Hà Nội

Bài viết này sẽ đánh giá lại toàn diện các mặt sau một năm thực hiện nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập trong dạy học Ngữ văn ở Trường THCS Nguyễn Trực, đồng thời đề xuất các biện pháp để mô hình đổi mới này ngày càng phát triển bền vững. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập trong dạy học Ngữ văn ở Trường trung học cơ sở Nguyễn Trực, Hà Nội 113 NGHIÊN CỨU BÀI HỌC VÌ CỘNG ĐỒNG HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC NGỮ VĂN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN TRỰC, HÀ NỘI TS. Phạm Thị Thanh Phượng1 TS. Lã Phương Thúy Tóm tắt: “Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập” là một cách tiếp cận đổi mới nhà trường do giáo sư Manabu Sato (Đại học Gakushuin, Nhật Bản) khởi xướng, dựa trên ba tầm nhìn, ba nguyên lí và ba hệ thống hoạt động. Ứng dụng mô hình đổi mới này, từ tháng 9/2017, Trường THCS Nguyễn Trực (Thanh Oai, Hà Nội) đã bước đầu thử nghiệm ở một số môn học, trong đó có môn Ngữ văn. Bài viết này sẽ đánh giá lại toàn diện các mặt sau một năm thực hiện nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập trong dạy học Ngữ văn ở Trường THCS Nguyễn Trực, đồng thời đề xuất các biện pháp để mô hình đổi mới này ngày càng phát triển bền vững. Từ khóa: Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập; dạy học Ngữ văn; đổi mới giáo dục. 1. Đặt vấn đề Xuất phát từ khát vọng mang lại những thay đổi có có giá trị sâu sắc, bền vững cho trường học, giáo viên (GV), học sinh (HS) và cộng đồng thông qua “Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập” (NCBHVCĐHT), các nhà giáo dục Nhật Bản đã đưa phong trào này vượt ra ngoài biên giới nước Nhật để đến với nhiều nước như Hàn Quốc, Mexico, Mỹ, Trung Quốc, Indonesia, Singapore, Đài Loan, v.v. Ở Việt Nam, mô hình đổi mới nhà trường này đã được các chuyên gia Nhật Bản giới thiệu từ tháng 6/2006. Từ đó đến nay, nó đã được nuôi dưỡng và nhân rộng mô hình ở nhiều trường học trên đất nước Việt Nam. Bên cạnh việc tạo ra những chuyển biến tích cực, việc thực hiện NCBHVCĐHT ở bất cứ trường học nào cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Bài viết này sẽ đưa ra một góc nhìn đánh giá toàn diện các 1 Khoa Công nghệ Giáo dục, Trường ĐH Giáo dục, ĐHQGHN; ĐT: 0904660889; Email: phamthanhphuong8383@gmail.com. KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ: GIÁO DỤC CHO MỌI NGƯỜI 114 PROCEEDINGS OF INTERNATIONAL CONFERENCE EDUCATION FOR ALL mặt của việc ứng dụng mô hình này ở trường học Việt Nam, qua một trường hợp cụ thể: NCBHVCĐHT trong dạy học (DH) Ngữ văn ở trường THCS Nguyễn Trực (Thanh Oai, Hà Nội). 2. Mô hình đổi mới nhà trường “Nghiên cứu bài học vì cộng đồng học tập” Ra đời trong một hoàn cảnh lịch sử cụ thể ở Nhật Bản (những năm đầu thập kỉ 90 của thế kỉ XX), được khởi xướng bởi giáo sư Manabu Sato (Đại học Gakushuin, Nhật Bản), từ ba trường tiểu học thí điểm đầu tiên vào năm 1998, đến nay, mô hình NCBHVCĐHT đã lan rộng ra khắp nước Nhật và nhiều nước trên thế giới, ở tất cả các cấp học, tạo ra một sự biến chuyển tích cực trong các trường học. NCBHVCĐHT là một cách tiếp cận đổi mới nhà trường dựa trên ba tầm nhìn, ba triết lí và ba hệ thống hoạt động. Vận dụng nghiên cứu bài học, với những chỉ dẫn cụ thể về cách thức thực hiện, nó đã xây dựng nên một hệ thống những khả năng học tập của một tập hợp các “cộng đồng” có liên quan mật thiết với nhau. 2.1. Tầm nhìn, triết lí và hệ thống hoạt động của NCBHVCĐHT 2.1.1. Tầm nhìn Tầm nhìn có ý nghĩa quyết định sự thành bại của bất cứ công cuộc đổi mới nào. Đó chính là mục đích sâu xa cần hướng tới để đáp ứng những đòi hỏi, yêu cầu của tương lai. Với sứ mệnh “hiện thực hóa quyền học tập của mỗi HS, cải thiện chất lượng học tập” và “chuẩn bị cho xã hội dân chủ”, NCBHVCĐHT xác định ba tầm nhìn: - Đảm bảo việc tiếp cận các cơ hội học tập chất lượng cao hơn cho mọi HS: GV phải chấp nhận mọi đối tượng HS và phải nhìn nhận, tôn trọng HS như những công dân. Họ cần tạo ra một môi trường nơi mọi HS có thể cảm thấy dễ dàng nói bất cứ điều gì, tìm kiếm sự giúp đỡ và học tập cộng tác cùng nhau để đạt tới chất lượng cao. Muốn thế, GV cần cung cấp cho HS những thách thức trí tuệ và cơ hội cộng tác với các bạn trong lớp cũng như là sự suy ngẫm cá nhân; - Đảm bảo cơ hội học tập chất lượng cho mọi GV có thể phát triển: GV luôn suy ngẫm về việc DH của mình như một thói quen và sửa lại chúng hàng ngày trong một quá trình cải thiện liên tục để cung cấp cho HS nền giáo dục tốt hơn. Để đạt được điều đó, GV luôn cần phải học tập liên tục. Việc học có thể diễn ra trong sự tự suy ngẫm, nghiên cứu, hay trao đổi với các đồng nghiệp khác. Con đường trở thành GV chuyên nghiệp thực sự đòi hỏi một sê-ri các thảo luận chính thức với các đồng nghiệp và các hoạt động dự giờ lẫn nhau; - Đảm bảo sự hiện diện các cơ hội cho phụ huynh và cộng đồng địa phương tham gia vào việc học: lôi cuốn phụ huynh và cộng đồng lớn hơn, biến họ thành NGHIÊN CỨU BÀI HỌC VÌ CỘNG ĐỒNG HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC NGỮ VĂN... 115 các nguồn lực trong quá trình học tập ...