Nghiên cứu biến đổi hình dạng tiểu cầu trong bệnh giảm áp cấp tính

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định sự biến đổi hình dạng tiểu cầu (TC) trong bệnh giảm áp (BGA) cấp tính. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu trên thỏ, so sánh hình ảnh TC giữa, trước và sau khi gây bệnh, quan sát hình ảnh TC dưới kính hiển vi điện tử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu biến đổi hình dạng tiểu cầu trong bệnh giảm áp cấp tínhT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017NGHIÊN CỨU BIẾN ĐỔI HÌNH DẠNG TIỂU CẦUTRONG BỆNH GIẢM ÁP CẤP TÍNHNguy n Tùng Linh*; Đ ng Qu c B o*; Cao H ng Phúc*TÓM TẮTMục tiêu: xác định sự biến đổi hình dạng tiểu cầu (TC) trong bệnh giảm áp (BGA) cấp tính.Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu trên thỏ, so sánh hình ảnh TC giữa, trước vàsau khi gây bệnh, quan sát hình ảnh TC dưới kính hiển vi điện tử. Kết quả: trước thí nghiệm,TC có dạng hình cầu, kích thước 0,5 - 2 µm, đứng riêng lẻ, không có xu hướng dính vào nhau,bề mặt tròn đều, hơi xù xì và không có chân giả; sau thí nghiệm, TC biến đổi hình dạng từthuôn dài, dẹt đến thoái hóa, các tế bào có xu hướng tụ tập, dính kết vào nhau, hòa trộn vớinhau không phân biệt rõ ranh giới từng tế bào, xuất hiện chân giả với kích thước 100 - 200 nm.Kết luận: có sự biến đổi hình dạng TC trong BGA cấp tính, chứng tỏ TC đã bị hoạt hóa.* Từ khóa: Bệnh giảm áp; Tiểu cầu; Biến đổi hình dạng.Study on the Shape Changes of Platelet in Decompression SicknessSummaryObjectives: To discribe the shape changes of platelet in decompression sickness. Subjectsand methods: The study was performed on rabbit, used the experimental study, comparing theplatelet shapes between pre- and post-experiment, the platelet was observed using scanningelectron microscopy. Results: Pre-experiment, platelet shape was spheroid, diameter from 0.5 2 µm, independant, not intense to stick to each other, surface was round, rugose and not havepseudopodia; post-experiment, platelet shape was transformed, from spheroid to rod, flat shapeand degeneration, the platelet intensed to aggregate, sticked to each other, could not determinethe border of them, pseudopodia was appeared with diameter 100 - 200 nm. Conclusion: Therewere shape changes of platelet in decompression sickness. It confirmed that platelet wasactivated at various degrees in decompression sickness.* Key words: Decompression sickness; Platelet; The changes of shape.ĐẶT VẤN ĐỀBệnh giảm áp cấp tính là một bệnhnghề nghiệp đặc thù của những ngườilàm việc với áp suất cao, trong đó có thợlặn. Cơ chế gây ra BGA cấp tính đượccho là do hình thành các bóng khí tronglòng mạch máu và tổ chức [1]. Biện phápđiều trị chủ yếu là tái tăng áp nhằm làmgiảm số lượng, kích thước và tiến tới mấtcác bóng khí này [1, 8]. Một vấn đề đặt ra,ngoài cơ chế gây tắc mạch do bóng khícòn cơ chế sinh lý bệnh nào khác gópphần làm bệnh tiến triển?. Trong điều trịBGA cấp tính, ngoài biện pháp tái tăng áp,việc sử dụng thuốc kèm theo có ý nghĩakhông? Điều đó còn chưa được nghiêncứu nhiều [8].* Học viện Quân yNg i ph n h i (Corresponding): Cao H ng Phúc (yenlamphuc@vmmu.edu.vn)Ngày nh n bài: 27/09/2016; Ngày ph n bi n đánh giá bài báo: 19/12/2016Ngày bài báo đ34c đăng: 26/12/2016T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017Một số nghiên cứu cho thấy số lượngTC giảm trong BGA cấp tính. Một sốnghiên cứu khác cũng thử thăm dò hiệuquả của các thuốc kháng TC trong BGAnhưng kết quả thu được chưa rõ ràng [8].Vậy TC có biến đổi thực sự trong BGAcấp tính hay không và vai trò của nó có ýnghĩa gì trong cơ chế sinh lý bệnh củabệnh nhân này?. Chúng tôi tiến hànhnghiên cứu này nhằm: Xác định sự hoạthóa TC trong BGA cấp tính thông quathay đổi hình dạng TC.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.08 thỏ trắng, giống New Zealand White,không phân biệt đực, cái, mỗi con có trọnglượng từ 2 - 2,5 kg.Điều kiện tuyển chọn: thỏ khỏe mạnh,không bị mắc bệnh rối loạn vận động, hôhấp và rối loạn về máu.2. Phương pháp nghiên cứu.* Chỉ tiêu nghiên cứu:- Sự tập trung TC: các tế bào tập trunghay đứng rời rạc.- Hình dạng bên ngoài của TC: hình cầu,hình dẹt hay hình dạng khác.- Sự xuất hiện của các chân giả TC: cóhay không có, nhiều hay ít, kích thướcbao nhiêu nanomet.- Thoái hóa TC: có hay không có, mứcđộ nặng hay nhẹ.- Tỷ lệ thoái hóa TC và tỷ lệ mức độbệnh.* Phương pháp gây BGA:Gây BGA tại Labo Áp suất, Bộ môn Yhọc Quân binh chủng, Học viện Quân y.Sau một số thử nghiệm, chúng tôi lựachọn mô hình nén thỏ trong buồng tăngáp bằng không khí: 50 m x 5 giờ x 10m/phút x 2 lần. Trong đó, 50 m là độ sâuđáy, 5 giờ là thời gian thỏ ở độ sâu đáy(50 m), 10 m/phút là tốc độ xả khí, 2 là sốlần nén liên tiếp, khoảng cách giữa 2 lầnlà 24 giờ.* Phương pháp lấy mẫu máu:Máu được lấy từ động mạch trung tâmtai thỏ, sử dụng kim bướm 21G, chốngđông bằng trinatri citrat 3,8% với tỷ lệmáu:chất chống đông là 9:1. Lấy mẫu2 lần: lần 1 vào ngày hôm trước thí nghiệm,lần 2 vào thời điểm 30 phút tính từ khixả khí.* Phương pháp chuẩn bị tiêu bản máuquan sát TC trên kính hiển vi điện tử:Máu được ly tâm nhẹ ở tốc độ 100 G x5 phút. Hút 15 µl huyết tương giàu TCnhỏ vào lamen được phủ màng polylysin0,01%. Để khô trong tủ sấy 370C, 15 phút.Cố định TC bằng cách ngâm lamen trongdung dịch glutaraldehyt 2,5% có cacodylat0,1 M, pH = 7 ...