Nghiên cứu chế tạo nano selen oligochitosan bằng phương pháp chiếu xạ và khảo sát độ ổn định

Bài viết Nghiên cứu chế tạo nano selen oligochitosan bằng phương pháp chiếu xạ và khảo sát độ ổn định đặc trưng tính chất của dung dịch SeNPs/ OCS chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ gamma Co-60; Độ ổn định theo thời gian của dung dịch SeNPs/OCS chế tạo bằng phương pháp gamma Co-60; Chế tạo SeNPs/OCS dạng bột bằng phương pháp sấy phun.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu chế tạo nano selen oligochitosan bằng phương pháp chiếu xạ và khảo sát độ ổn định THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO NANO SELEN/OLIGOCHITOSAN BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHIẾU XẠ VÀ KHẢO SÁT ĐỘ ỔN ĐỊNH Nguyễn Ngọc Duy và cộng sự Trung tâm Nghiên cứu và Triển khai công nghệ bức xạ Selen (Se) là chất khoáng, chỉ có trong cơ thể người với hàm lượng rất nhỏ, nhưng vô cùng quan trọng. Nó là một chất giải độc kỳ diệu chuyên “săn bẫy” các kim loại nặng độc hại rồi thải trừ chúng ra khỏi cơ thể. Người ta cũng chứng minh được Se đóng vai trò then chốt trong quá trình ôxy hóa, chống lão hóa cơ thể. Selen chính là coenzym của glutathion peroxydase, là một chất chống ôxy hóa, giữ vai trò chủ chốt bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của các gốc tự do. Ngoài ra, Selen đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch và phòng chống ung thư. Nhiều công trình nghiên cứu Selen với một số loại ung thư ruột, tiền liệt tuyến, da, phổi... đã xác nhận Selen tăng cường miễn dịch, làm chậm sự phát triển của khối u, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân ung thư. Hàm lượng selen cần thiết trong chế độ ăn dinh dưỡng của người lớn là 50 - 200 μg/ngày. So với selen ở dạng ion, nano selen có hoạt tính sinh khả dụng, hoạt tính sinh học cao hơn và độc tính thấp hơn. Nano selen được chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ có những ưu điểm như thân thiện với môi trường, sản phẩm có độ tinh khiết cao, có khả năng sản xuất với khối lượng lớn và có tiềm năng ứng dụng trong lĩnh vực y sinh, mỹ phẩm cũng như các lĩnh vực khác. 1. MỞ ĐẦU hoặc phục hồi các chức năng miễn dịch [2]. Hàm Ung thư hiện nay là nguyên nhân gây tử vong lượng selen cần thiết trong chế độ ăn dinh dưỡng hàng đầu trên toàn thế giới. Theo ước tính của Cơ của người lớn là 50 - 200 μg/ngày [2]. So với selen quan Nghiên cứu Ung thư Thế giới (IARC), trong ở dạng ion, nano selen (SeNPs) có hoạt tính sinh năm 2012 trên thế giới đã có 14,1 triệu ca ung khả dụng, hoạt tính sinh học cao hơn và độc tính thư mới và 8,2 triệu ca tử vong. Xạ trị, hóa trị vẫn thấp hơn [3, 4]. Một số nghiên cứu trước đây đã đang được xem là biện pháp tối ưu nhất nhưng chỉ ra rằng SeNPs có độc tính cấp thấp hơn nhiều bên cạnh đó phương pháp này cũng gây nhiều tác ở chuột với LD50 ~ 91,2 mg Se/kg thể trọng so với dụng phụ không mong muốn như số lượng tế bào methylselenocystein có LD50 ~ 14,6 mg Se/kg thể máu bị giảm trầm trọng dễ gây ra các hiện tượng trọng [5]. Gần đây, Zhai và cộng sự [6] cũng báo thiếu máu và nhiễm các bệnh do vi sinh vật cơ cáo rằng LD50 của SeNPs cho chuột Kunming là hội gây ra do hệ miễn dịch lúc này bị suy yếu [1]. 258,2 mg/kg trong khi đó LD50 của H2SeO3 là 22 mg/kg. Ngoài ra, các nghiên cứu còn chỉ ra rằng Selen là nguyên tố vi lượng quan trọng, nó có ảnh SeNPs có tác dụng trong việc điều trị ung thư. hưởng rộng rãi đến các hệ thống sinh học, bao Sonkusre và cộng sự [7] đã chứng minh rằng gồm các hiệu ứng chống oxy hoá, phòng chống SeNPs có hiệu quả cao và đặc hiệu chống ung thư ung thư và các hoạt động kháng virus [8, 75]. tuyến tiền liệt. Ali và cộng sự đã thử nghiệm và Sự thiếu hụt selen có thể dẫn đến một số bệnh nhận thấy chuột được uống SeNPs có kích thước nghiêm trọng như ung thư, tim mạch và rối loạn hạt trong khoảng 50-80 nm với liều lượng 0,2 miễn dịch hoặc gây ức chế miễn dịch, trong khi mg/kg thể trọng có khả năng chống lại bệnh ung đó việc bổ sung selen với liều thấp có thể làm tăng thư phổi [8]. Faghfuri và cộng sự [9] đã báo cáo Số 70 - Tháng 3/2022 19 THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HẠT NHÂN rằng khối lượng khối u vú ở chuột bổ sung 200 μg 2. MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC SeNPs /ngày trong 60 ngày nhỏ hơn so với nhóm 2.1. Đặc trưng tính chất của dung dịch SeNPs/ đối chứng không sử dụng SeNPs. OCS chế tạo bằng phương pháp chiếu xạ gam- Có nhiều phương pháp đã được áp dụng để tổng ma Co-60 hợp SeNPs từ ion Se như phương pháp khử hóa Nano selen được chế tạo bằng phương pháp chiếu học sử dụng axit ascorbic, glutathione, hydrazine xạ gamma Co-60 với liều xạ 21 kGy, dùng oli- hydrate,.. làm chất khử [4, 5, 10, 11], phương pháp gochitosan 2% làm chất ổn định theo công trình sinh học sử dụng sinh khối vi khuẩn làm chất của tác giả Nguyễn Quốc Hiến và cộng sự [13]. khử [8, 9], phương pháp chiếu xạ gamma Co-60 Kết quả phổ UV-Vis, màu sắc của dung dịch và dùng sodium dodecyl sulfate làm chất ổn định và ảnh TEM được thể hiện trong hình 1 cho thấy có etanol làm chất bắt gốc tự do [12, 13]. Trong đó, sự thay đổi màu của dung dịch trước và sau chiếu phương pháp chiếu xạ được xem là một phương xạ, từ màu vàng cam sang màu đỏ cam. Phổ UV- pháp hiệu quả để tổng hợp SeNPs với những ưu Vis cho thấy quang phổ ở cả 3 mẫu đều là đỉnh điểm như: (1) phản ứng được thực hiện ở nhiệt đơn, hẹp với cường độ yếu và đỉnh hấp thụ dao độ phòng, (2) hiệu suất tạo SeNPs cao, (3) SeNPs động tại λ ~ 265 – 266,5 nm. Các đỉnh đều là max có độ tinh khiết cao do không tồn dư chất khử, đỉnh hấp thụ của OCS còn Selen ion và SeNPs/ (4) dễ dàng điều chỉnh kích thước hạt SeNPs OCS thì không có đỉnh hấp thụ đặc trưng. Kết bằng cách thay đổi liều và suất liều chiếu xạ, (5) quả ảnh TEM của dung dịch SeNPs/OCS cho có khả năng sản xuất với khối lượng lớn [12, 13]. thấy các hạt SeNPs có dạng hình cầu, kích thước Trong nghiên cứu này, SeNPs được ...