Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh SPECT Tc-99m-RBCs ở bệnh nhân u mạch máu gan

Bài viết nghiên cứu đặc điểm hình ảnh SPECT Tc-99m gắn hồng cầu (Tc99m-RBCs) ở bệnh nhân (BN) u mạch máu gan (UMMG). Đối tượng và phương pháp: chụp SPECT Tc99m-RBCs ở 130 BN, 168 UMMG được phát hiện và chẩn đoán xác định. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh SPECT Tc-99m-RBCs ở bệnh nhân u mạch máu gan T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH SPECT Tc-99m-RBCs Ở BỆNH NHÂN U MẠCH MÁU GAN Tr n Đình Dư ng*; Ngô Tu n Minh*; Nguy n Danh Thanh*; Lê Ng c Hà** TÓM TẮT Mục tiêu: nghiên cứu đặc điểm hình ảnh SPECT Tc-99m gắn hồng cầu (Tc99m-RBCs) ở bệnh nhân (BN) u mạch máu gan (UMMG). Đối tượng và phương pháp: chụp SPECT Tc99m-RBCs ở 130 BN, 168 UMMG được phát hiện và chẩn đoán xác định. Thống kê đặc điểm hình ảnh SPECT Tc99m-RBCs của 168 UMMG. Kết quả và kết luận: 77,7% BN có 1 UMMG, ≥ 3 UMMG chiếm 6,9%. UMMG trên SPECT 99mTc -RBCs ≥ 3 cm chiếm 63,1%; kích thước trung bình 4,71 ± 2,86 cm; đa số có hình tròn (82,1%). 100% UMMG tăng hoạt tính phóng xạ tại pha sớm và pha muộn trên SPECT Tc99m-RBCs; 89,9% phân bố phóng xạ đồng nhất. 2 BN UMMG (1,2%) có khuyết xạ trung tâm. UMMG ≥ 3 cm có tỷ lệ tăng hoạt tính phóng xạ đồng nhất thấp hơn so với nhóm UMMG < 3 cm, p < 0,001. * Từ khóa: U mạch máu gan; SPECT; Tc-99m gắn hồng cầu tự thân. Study on Morphologic Features of SPECT Tc-99m Labeled Red Blood Cells in Patients with Hepatic Hemangioma Summary Objectives: To study morphologic features of SPECT Tc-99m labeled red blood cells (Tc99m-RBCs) in patients with hepatic hemangioma. Subjects and methods: SPECT Tc99mRBCs was taken in 130 patients, 168 hepatic hemangiomas were detected. We make statistic morphologic features on SPECT Tc99m-RBCs. Results and conclusions: On SPECT Tc99m-RBCs, there were 77.7% of patients with only one hepatic hemangioma, 6.9% of patients with over three hepatic hemangiomas. There were 63.1% of hepatic hemangiomas with size upper 3 cm. The average size of the hepatic hemangiomas was 4.71 ± 2.86 cm; 82.1% of hemangiomas were circle form. 100% of hemangiomas increased radioactivity in the early and late phase. The typical scintigraphic findings represent in 89.9%. There were 2 cases (1.2%) having hypovascular zone in the center. Hepatic hemangiomas with size upper 3 cm having typical scintigraphy were lower than lower 3 cm group, p < 0.001. * Key words: Hepatic hemangioma; Single photon emission computed tomography; Tc99m-RBCs. * Bệnh viện Quân y 103 ** Bệnh viện TWQĐ 108 Ngư i ph n h i (Corresponding): Ngô Tu n Minh (ngotuanminh103hospital@gmail.com) Ngày nh n bài: 30/09/2016; Ngày ph n bi n đánh giá bài báo: 13/12/2016 Ngày bài báo đư c đăng: 20/12/2016 99 T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017 ĐẶT VẤN ĐỀ U mạch máu ở gan (Hepatic hemangioma) là loại khối u lành tính thường gặp nhất ở gan, chiếm tỷ lệ 0,4 - 7,3% dân số [4]. Có nhiều biện pháp chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán u máu gan như siêu âm thường, siêu âm Doppler, chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ, chụp xạ hình SPECT Tc99m-RBCs… Do đặc điểm giải phẫu bệnh phức tạp, nên hình ảnh khối u máu trên các phương pháp chẩn đoán hình ảnh cũng rất đa dạng, từ những tổn thương điển hình cho đến các thể không điển hình, khó chẩn đoán. Trên thực tế, nhiều BN bị chẩn đoán nhầm giữa ung thư gan và UMMG. Điều này cho thấy cần thận trọng khi chỉ dựa vào các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường để chẩn đoán u máu gan, vì chẩn đoán UMMG đồng nghĩa với việc BN thường không cần điều trị mà chỉ cần theo dõi ngoại trú. Chụp xạ hình SPECT Tc99m-RBCs là phương pháp chẩn đoán hiện đại, không chảy máu, có thể thực hiện nhiều lần. Đặc biệt, phương pháp này có độ đặc hiệu và giá trị dự báo dương tính cao (gần 100%) trong chẩn đoán UMMG [6, 7, 8, 9]. Trong thực hành lâm sàng, hình ảnh UMMG được xác nhận chẩn đoán bằng xạ hình SPECT Tc99m-RBCs. Phương pháp này được coi là chỉ định hàng đầu trong chẩn đoán UMMG ở các nước có nền y học hạt nhân phát triển. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh SPECT Tc99m-RBCs ở BN UMMG. 100 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. 130 BN UMMG được chẩn đoán xác định bằng chọc tế bào hoặc mô bệnh học, theo dõi tiến triển ít nhất 12 tháng tại Bệnh viện TWQĐ 108 từ tháng 6 - 2004 đến 1 - 2011. Lựa chọn BN có tổn thương khối choán chỗ trong gan, được chẩn đoán xác định là UMMG. Loại trừ các trường hợp không đồng ý tham gia nghiên cứu. 2. Phương pháp nghiên cứu. Nghiên cứu mô tả cắt ngang, chọn mẫu thuận tiện trong thời gian nghiên cứu. BN được khám lâm sàng, siêu âm, chụp SPECT Tc99m-RBCs, chọc hút tế bào hoặc sinh thiết khối u, theo dõi tiến triển ít nhất 12 tháng. * Chẩn đoán UMMG điển hình trên xạ hình SPECT Tc99m-RBCs: UMMG là hình ảnh mật độ phóng xạ giảm hoặc bình thường tại pha tưới máu, tăng dần ở pha bể máu và tăng cao ở pha SPECT sớm và muộn (2 - 3 giờ sau tiêm Tc99m-RBCs). Hình 1: UMMG trên SPECT Tc99m-RBCs. T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017 * Tiêu chuẩn chọc hút tế bào và mô bệnh học chẩn đoán UMMG: bệnh phẩm có nhiều hồng cầu, có thể xen lẫn bạch cầu và tổ chức hoại tử, không có tế bào lạ. Trên mô bệnh học, có nhiều xoang mạch máu chứa hồng cầu xen kẽ với tế bào gan lành, có thể có huyết k ...