Nghiên cứu đặc điểm hình thái, mạch máu tụy ghép ở bệnh nhân ghép tụy bằng siêu âm Doppler màu

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm bước đầu đánh giá hình thái, huyết động của tụy ghép trên người đầu tiên ở Việt Nam bằng siêu âm Doppler màu, giúp điều trị phục hồi chức năng tụy ghép.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm hình thái, mạch máu tụy ghép ở bệnh nhân ghép tụy bằng siêu âm Doppler màu TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI, MẠCH MÁU TỤY GHÉP Ở BỆNH NHÂN SAU GHÉP TỤY BẰNG SIÊU ÂM DOPPLER MÀU Hoàng Đình Anh* và CS TÓM TẮT Mục tiêu: bước đầu đánh giá hình thái, huyết động của tụy ghép trên người đầu tiên ở Việt Nam bằng siêu âm Doppler màu, giúp điều trị phục hồi chức năng tụy ghép. Phương pháp: bệnh nhân (BN) H 43 tuổi, được ghép tụy thận đồng thời tháng 03 - 2014, thực hiện siêu âm Doppler màu theo yêu cầu lâm sàng ngay sau ghép tới tuần thứ 8, đánh giá hình thái, mạch máu và các biến chứng của tụy ghép. Kết quả: kích thước tụy ít thay đổi, nhu mô tụy đồng đều, nhu mô không đều phần đuôi tụy tuần 2 - 4, mạch máu tụy ghép lưu thông tốt, V tâm thu động mạch 23 - 44 cm/s, có biến chứng dịch quanh tụy và rò miệng nối tá tràng tụy ghép - bàng quang tuần thứ 4. Kết luận: đánh giá hình thái và huyết động tụy ghép trên người bằng siêu âm cho thấy cấu trúc và lưu thông mạch máu tụy sau ghép đạt kết quả khá tốt. Siêu âm rất cần thiết để phát hiện sớm các biến chứng của tụy ghép. * Từ khóa: Ghép tụy trên người; Siêu âm Doppler màu. Study of Morphological Characteristics of Vascular on the First Human Pancreatic Transplantation in Vietnam by Doppler Ultrasound Summary Background: To evaluate initially morphological and hemodynamic characteristics of graft pancreas on the first human pancreas tranplantation in Vietnam by Doppler ultrasound, which helps the treatment of functional graft pancreas recover early. Methods: A 43 - year - old patient was transplanted with simultaneous pancreas - kidney and was examined by color Doppler ultrasound, aiming to assess the vascular morphology and complication of graft pancreas. Results: The structure and size of graft pancreas are stable after transplantation. There is no sign of necrotic pancreatitis and vascular anastomosis technique is good during the first 8 weeks. Complications such as leakage of pancreas-bladder anastomosis and peripancreas fluid th collections were reported at 4 week. Conclusion: Evaluation of morphology and vascular of graft pancreas by Doppler ultrasound showed a good vascular circulation after transplantation. The use of Doppler ultrasound in human pancreatic transplantation is necessary to diagnose early complications. * Key words: Human pancreas tranplantation; Doppler ultrasound. * Bệnh viện Quân y 103 Người phản hồi (Corresponding): Hoàng Đình Anh (hoanganhc9@gmail.com) Ngày nhận bài: 23/01/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 09/02/2015 Ngày bài báo được đăng: 26/02/2015 173 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2015 ĐẶT VẤN ĐỀ Theo thống kê đến năm 1999, trên thế giới có khoảng 1.500 BN được ghép tụy, chủ yếu ghép tại Mỹ. Ca ghép tụy đầu tiên được thực hiện năm 1966. Hiện nay, số BN chờ ghép tụy trên thế giới khá nhiều, nếu không được ghép, tỷ lệ tử vong là 40% sau khoảng 4 năm từ khi đăng ký vào danh sách chờ. Mục đích của ghép tụy là cải thiện chất lượng cuộc sống, kéo dài thời gian sống cho BN. não do tai nạn giao thông. Cặp ghép phù hợp nhóm máu, kháng nguyên hòa hợp tổ chức. BN được ghép tụy thận đồng thời ngày 01 - 03 - 2014, ca ghép thành công và được điều trị, theo dõi siêu âm tại Khoa Hồi sức, Bệnh viện Quân y 103. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. BN được ghép tụy thận đồng thời theo phương pháp của Hidehisa Kitada [7], do các bác sỹ Bệnh viện Quân y 103 thực hiện. Ghép tụy và tụy - thận là một tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại và ngày càng phát triển, hoàn thiện. Tuy nhiên, ở Việt Nam, vấn đề này còn rất mới. Sau ghép tụy thực nghiệm thành công, chúng tôi tiến tới ghép trên người bệnh, đây là BN đã được ghép tụy - thận đồng thời đầu tiên tại Việt Nam. - Phương tiện nghiên cứu: máy siêu âm Doppler màu Phillips HD11. Đầu dò tần số 3,5 - 5 MHz, có đủ chương trình phần mềm đánh giá huyết động. Siêu âm Doppler màu là phương pháp đánh giá khá quan trọng, được áp dụng cả trước, trong và sau ghép. Trên siêu âm cho phép đánh giá về hình thể, tưới máu, biến chứng và theo dõi các biến chứng của tụy sau ghép. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: Bước đầu đánh giá hình thái, huyết động của tụy ghép trên người đầu tiên ở Việt Nam bằng siêu âm Doppler màu. - Đặt đầu dò ngay cạnh vết mổ, tiến hành chọn các mặt cắt cơ bản theo trục dọc, ngang, thành bên ổ bụng. Đánh giá các đặc điểm trên siêu âm: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. BN nam Phạm Thái H. 43 tuổi, chẩn đoán đái tháo đường týp 1, suy thận mạn giai đoạn II, đã điều trị nội khoa 13 năm. Người cho thận là BN nam trẻ tuổi chết 174 * Kỹ thuật siêu âm: - Siêu âm đánh giá tụy sau ghép tại các tuần 1, 2, 3, 4, 8. + Hình dạng tụy ghép: kích thước, nhu mô, bờ tụy, ống tụy. + Mạch máu tụy ghép: tưới máu động mạch, đường kính động mạch tụy ghép, vận tốc dòng chảy tâm thu, chỉ số trở kháng, đánh giá huyết khối tĩnh mạch tụy ghép. + Theo dõi các biến chứng tụy ghép: chảy máu, huyết kh ...