Nghiên cứu đặc điểm hội chứng chuyển hóa theo NCEP-ATP III ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính

Bài viết tiến hành nghiên cứu trên 116 bệnh nhân (BN) bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính (BTTMCBMT), tỷ lệ hội chứng chuyển hóa (HCCH) 58,6%, nữ có HCCH (75%) cao hơn nam (53,4%). Các thành phần trong HCCH thường gặp theo thứ tự là tăng glucose máu, tăng triglycerid, tăng huyết áp, giảm HDL-cholesterol, tăng vòng bụng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm hội chứng chuyển hóa theo NCEP-ATP III ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tínhTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM HỘI CHỨNG CHUYỂN HÓA THEO NCEP-ATP III Ở BỆNHNHÂN BỆNH TIM THIẾU MÁU CỤC BỘ MẠN TÍNHPhạm Văn Cuộc*; Lê Thị Ngọc Hân*; Nguyễn Duy Toàn**Bùi Thùy Dương**; Trần Đức Hùng**; Nguyễn Oanh Oanh**TÓM TẮTNghiên cứu 116 bệnh nhân (BN) bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính (BTTMCBMT), tỷ lệhội chứng chuyển hóa (HCCH) 58,6%, nữ có HCCH (75%) cao hơn nam (53,4%). Các thànhphần trong HCCH thường gặp theo thứ tự là tăng glucose máu, tăng triglycerid, tăng huyết áp,giảm HDL-cholesterol, tăng vòng bụng. Dạng kết hợp 3 thành phần thường gặp (70,6%) hơndạng 4 thành phần, 5 thành phần, trong đó, hay gặp dạng “tăng glucose máu - tăng huyết áp tăng triglycerid”. BN có HCCH tổn thương nhiều nhánh và mức độ hẹp nặng động mạch vành(ĐMV) cao hơn BN không có HCCH.* Từ khóa: Hội chứng chuyển hóa; Bệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính; Bệnh động mạch vành.characteristics of metabolic syndrome according of NCEP-ATP IIIin patients with chronic coronary artery diseaseSUMMARYWe investigated the metabolic syndrome (MS) in 116 patients presenting with stable angina.MS was noted in 58.6% of patients, and was significantly more common in women than in men(75% versus 53.4%). Elevated fasting blood glucose was the most frequently observed marker,followed by increased triglycerides, blood pressure, reduced high-density lipoprotein cholesterol(HDL-cholesterol) and large waist circumference. The coronary artery stenosis score of patientswith MS was significantly higher than for those without MS.* Key words: Metabolic syndrome; Coronary artery disease.ĐẶT VẤN ĐỀBệnh tim thiếu máu cục bộ mạn tính làbệnh thường gặp, nhất là các nước pháttriển và có xu hướng gia tăng nhanh ở cácnước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.Sự gia tăng của bệnh lý tim mạch được lýgiải do tăng nhiều yếu tố nguy cơ như đáitháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipidmáu, béo phì... Các yếu tố này thườngkết hợp với nhau tạo thành một phức hợp* Bệnh viện 121** Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): NguyÔn Oanh Oanh (nguyenoanhoanh@gmail.com)Ngày nhận bài: 28/12/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 16/01/2014Ngày bài báo được đăng: 29/02/201477TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014yếu tố nguy cơ cho bệnh mạch vành, gọilà HCCH. Người ta thấy rõ mối liên quangiữa HCCH và bệnh tim mạch. Đã cónhững nghiên cứu chứng minh BN cóHCCH sẽ có nguy cơ mắc bệnh tim mạchgấp nhiều lần nhóm không có HCCH.Các bệnh lý tim mạch ở BN có HCCHphức tạp và trầm trọng hơn so với BNkhông có HCCH, trong đó, hay gặp nhấtlà BTTMCBMT. Vì vậy, chúng tôi tiến hànhnghiên cứu này nhằm:- Nghiên cứu tỷ lệ, đặc điểm HCCH theoNCEP - ATP III ở BN BTTMCBMT.- Chọn BN BTTMCBMT thống nhất theoyêu cầu nghiên cứu, khai thác tiền sử,bệnh sử, đo huyết áp, đo vòng bụng.- Tiến hành các xét nghiệm sinh hóa:mẫu máu được lấy vào buổi sáng khi đóiít nhất 12 giờ gồm: glucose, triglycerid,HDL-C.- Các xét nghiÖm khác có liên quan:điện tâm đồ, chụp ĐMV.* Các tiêu chuẩn chẩn đoán sử dụng trongnghiên cứu:- Tiêu chuẩn chẩn đoán BTTMCBMT:- Khảo sát mối liên quan giữa HCCHvới đặc điểm tổn thương ĐMV ở BNBTTMCBMT.+ Chẩn đoán cơn đau thắt ngực ổn địnhtheo tiêu chuẩn ACC/AHA.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU+ Tiêu chuẩn điện tim theo quy tắcMinnesota.1. Đối tượng nghiên cứu.Từ tháng 12 - 2009 đến 4 - 2011, nghiêncứu trên 116 BN BTTMCBMT, điều trị tạiKhoa Tim mạch - Bệnh viện Quân y 103.* Tiêu chuẩn chọn BN:BN được xác định có BTTMCBMT dựatrên các tiêu chuẩn lâm sàng, điện tim vàquyết định là kết quả chụp ĐMV hẹp  50%đường kính lòng mạch.* Tiêu chuẩn loại trừ:Hội chứng vành cấp; hẹp < 50% đườngkính; bệnh van tim, bệnh tim bẩm sinh,viêm cơ tim; suy giáp; bệnh nội khoa nặng:nhiễm trùng nặng, suy gan, suy thận…2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu mô tả cắt ngang, bao gồmcác bước sau:- Chẩn đoán và đánh giá tổn thươngĐMV qua chụp mạch: theo ACC/AHA (1999):+ Đánh giá vị trí tổn thương ĐMV dựavào số lượng nhánh chính bị hẹp (ĐMVphải, động mạch mũ, động mạch liên thấttrước, thân chung ĐMV trái).+ Mức độ hẹp ĐMV: hẹp vừa: từ 50 75% đường kính; hẹp nặng: hẹp > 75%đường kính.- Chẩn đoán HCCH: theo NCEP - ATPIII (2004) áp dụng cho người châu Á khicó 3/5 tiêu chuẩn sau [4]:+ Vòng bụng ≥ 90 cm (nam), ≥ 80 cmđối với nữ.+ Huyết áp ≥ 130/85 mmHg.+ Glucose lúc đói ≥ 5,6 mmol/l.79TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 3-2014+ Triglycerid ≥ 1,7 mmol/l.+ HDC-cholesterol < 1,0 mmol/l (nam),< 1,3 mmol/l (nữ).* Xử lý và phân tích số liệu: sử dụngcác thuật toán thống kê y học, phần mềmSPSS for Window 16.0.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀBÀN LUẬN1. Đặc điểm BN BTTMCBMT.Bảng 1: Đặc điểm các yếu tố nguy cơcủa BTTMCBMT.n = 116nTuổi (năm)Giới%65,92 ± 11,05Nam8875,9%Nữ2824,1%Tăng vòng bụng3731,9%Tăng huyết áp6 ...