Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, các yếu tố liên quan tử vong ở bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não

Bài viết nghiên cứu trên 48 bệnh nhân (BN) đột quỵ (ĐQ) nhồi máu não (NMN) tử vong điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108 (2010 - 2012). Kết quả cho thấy: đặc điểm lâm sàng BN NMN tử vong, tuổi trung bình 69, thời gian vào viện sớm trong ngày đầu (trung bình giờ thứ 22 sau ĐQ); rối loạn ý thức khi vào viện sớm với điểm Glasgow trung bình 9 - 10 điểm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, các yếu tố liên quan tử vong ở bệnh nhân đột quỵ nhồi máu nãoTẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4 - 2013NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CÁC YẾU TỐ LIÊN QUANTỬ VONG Ở BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ NHỒI MÁU NÃONguyễn Hoàng Ngọc*; Đào Thị Vân Anh*TÓM TẮTNghiên cứu trên 48 bệnh nhân (BN) đột quỵ (ĐQ) nhồi máu não (NMN) tử vong điều trị tại Bệnhviện TWQĐ 108 (2010 - 2012) chúng tôi nhận thấy: đặc điểm lâm sàng BN NMN tử vong: tuổi trungbình 69, thời gian vào viện sớm trong ngày đầu (trung bình giờ thứ 22 sau ĐQ); rối loạn ý thức khivào viện sớm với điểm Glasgow trung bình 9 - 10 điểm. Rối loạn điện giải, hạ natri máu thường xảy rasớm trong giai đoạn cấp. Các yếu tố nguy cơ ĐQ hay gặp nhất là rung nhĩ (21%), suy tim suy vành,nhồi máu cơ tim cũ (14,6%). Tổn thương khu vực động mạch não giữa diện rộng chiếm 56,3%.Nguyên nhân tử vong chính do tổn thương não gây phù não ác tính 60,5%; 10,5% do nhồi máu cơtim cấp kết hợp; 16,7% bội nhiễm phổi gây suy hô hấp; 12,3% do suy kiệt và các nguyên nhân khác.Các yếu tố liên quan đến tình trạng tử vong của BN là điểm glasgow < 11 điểm khi vào viện vàtiến triển xấu nhanh trong ngày đầu; tổn thương diện rộng động mạch não và một số bệnh lý timmạch kết hợp như rung nhĩ, suy vành nhồi máu cơ tim.* Từ khóa: Đột quỵ; Nhồi máu não; Đặc điểm lâm sàng; Tử vong.clinical characteristics, factors associatedwith mortality in patients suffering fromcerebral infarction strokeSummaryStudy on 48 patients with cerebral infarction stroke who were dead, we found that: their mean agewas 69, average time on admission was 22 hours after stroke; the disorder of sense early onadmission with glasgow of 9 - 10 points on average. Hyponatremia often happens in the acutephase. The common risk factors for stroke was atrial fibrillation (21%), heart failure, coronary heartdisease, myocardial infarction (14.6%). 56.3% of them having massive hemispheric ischemic strokein middle cerebral artery area.Main cause of death due to malignant brain edema accounted for 60.5%; 10.5% was due tocombined myocardial infarction; 16.7% had lung infections leading to respiratory failure; 12.3% wasdue to exhaustion and other causes.The factors related to patients death was glasgow under 11 points on admission and rapidly badprogressed in the first days; extensive damage of the middle cerebral artery and a number ofcardiovascular diseases such as atrial fibrillation, coronary heart disease, myocardial infarction.* Key words: Stroke; Cerebral infarction; Clinical characteristics; Mortality.* Bệnh viện TWQĐ 108Chịu trách nhiệm nội dung khoa học: GS. TS. Nguyễn Văn MùiPGS. TS. Nguyễn Minh Hiện1TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4 - 2013ĐẶT VẤN ĐỀĐột quỵ não (§QN) là một trong nhữngbệnh cấp cứu thần kinh thường gặp. Theothống kê tại Mỹ, ĐQN là nguyên nhân tửvong đứng thứ ba sau các bệnh tim mạch vàung thư, đứng hàng đầu trong các bệnh lývề thần kinh. Ở Việt Nam, theo Lê Văn Thành,Lê Văn Thính, tỷ lệ tử vong dao động từ 19 46%. Trong những năm gần đây, nhờ sự rađời các trung tâm ĐQ não nên việc chẩnđoán sớm, hồi sức tích cực, góp phần làmgiảm tỷ lệ tử vong (dao động 7 - 10%).ĐQN được chia thành hai loại: ĐQ chảymáu não và ĐQ thiếu máu não (NMN)chiếm khoảng 70 - 85%. Hiện nay mặc dùchưa có một liệu pháp chuẩn và hiệu quảtrong điều trị ĐQ thiếu máu não cục bộ cấp,nhưng việc chẩn đoán sớm và phát hiệncác yếu tố nguy cơ, yếu tố tiên lượng xấucủa tiến triển nặng để xử trí tích cực nhằmhạn chế tử vong và di chứng bệnh là chiếnlược hiệu quả nhất. Xuất phát từ lý do trên,chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm:Đánh giá đặc điểm lâm sàng, nguyên nhânvà yếu tố liên quan đến tử vong của BN ĐQNMN cấp.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.250 BN điều trị tại Trung tâm ĐQ não,Bệnh viện TWQĐ 108, thỏa mãn tiêu chuẩnchẩn đoán của ĐQ NMN. Chia BN thành2 nhóm:* Tiêu chuẩn chọn BN:- BN vào viện giai đoạn cấp trong tuầnđầu khởi phát.- Thỏa mãn tiêu chuẩn chẩn đoán củaTổ chức Y tế Thế giới về §Q: khởi phát độtngột với các triệu chứng thần kinh khu trúhoặc toàn thể của não kéo dài > 24 giờhoặc dẫn đến tử vong mà không có nguyênnhân rõ ràng ngoài tổn thương mạch máunão.- Tất cả BN được chụp cắt lớp vi tính sọnão có hình ảnh giảm tỷ trọng khu vực tướimáu não, phù hợp với triệu chứng thần kinhkhu trú. Các trường hợp không rõ ràng trênchụp cắt lớp vi tính sọ não được chụp cộnghưởng từ xác chẩn.- BN vào viện muộn di chứng.2. Phương pháp nghiên cứu.- Mô tả cắt ngang.- Thu thập số liệu: BN nghiên cứu đượclàm bệnh án, thống kê theo mẫu nhất định.Lâm sàng xác định thời gian khởi phát, thờigian nhập viện, khám và khai thác các triệuchứng lâm sàng khi khởi phát, toàn phát.Làm đầy đủ các xét nghiệm máu gồm: địnhlượng glucose, cholesterol, các chỉ số mỡmáu khác như HDL-C; LDL-C; triglicerid,xét nghiệm men tim, làm điện tim, siêu âmtim xác định các yếu tố nguy cơ như: tănghuyết áp, đái thá ...