Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh PET/CT của bệnh ung thư thực quản

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá đặc điểm lâm sàng và vai trò của F18-FDG PET/CT trong chẩn đoán giai đoạn bệnh nhân (BN) ung thư thực quản (UTTQ). Đối tượng và phương pháp: 32 BN UTTQ tại Trung tâm Ung bướu và Phóng xạ, Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện TWQĐ 108 được khám lâm sàng và đánh giá giai đoạn bằng CT và PET/CT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh PET/CT của bệnh ung thư thực quản t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG, HÌNH ẢNH PET/CT CỦA BỆNH UNG THƯ THỰC QUẢN Mai Xuân Long*; Trần Việt Tú* Nguyễn Kim Lưu*; Nguyễn Đình Châu** TÓM TẮT Mục tiêu: đánh giá đặc điểm lâm sàng và vai trò của F18-FDG PET/CT trong chẩn đoán giai đoạn bệnh nhân (BN) ung thư thực quản (UTTQ). Đối tượng và phương pháp: 32 BN UTTQ tại Trung tâm Ung bướu và Phóng xạ, Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện TWQĐ 108 được khám lâm sàng và đánh giá giai đoạn bằng CT và PET/CT. So sánh kết quả đánh giá giai đoạn trên PET/CT và CT. Kết quả: triệu chứng cơ năng hay gặp gồm nuốt vướng (90,6%), nuốt nghẹn (56,3%), đau sau xương ức (40,6%); triệu chứng thực thể gồm gày sút cân (43,8%) và thiếu máu (34,4%). PET/CT phát hiện tổn thương di căn hạch trung thất (78,1%), hạch thượng đòn (56,3%), hạch ổ bụng (25%), xương (6,3%), phổi (15,6%) và gan (9,4%). PET/CT đã thay đổi giai đoạn ở 25% BN so với CT. Kết luận: BN UTTQ trong nghiên cứu chủ yếu ở giai đoạn tiến triển. PET/CT giúp phát hiện thêm các tổn thương di căn hạch và di căn xa. Nên chỉ định PET/CT thường quy trong đánh giá giai đoạn trước điều trị đối với những BN này. * Từ khóa: Ung thư thực quản, PET/CT. Assessment of Clinical Chacracteristics and PET/CT Imaging in Esophageal Cancer Summary Objectives: To assess the clinical characteristics and role of PET/CT in staging of esophageal cancer patients. Subjects and methods: The study was carried out on 32 esophagus cancer patients in Radiation and Oncological Center at 103 Hospitals and 108 Hospitals. All patients were examined and performed PET/CT and CT. Staging results were compared between PET/CT and CT. Results: Common subjective symptoms were dysphagia (90.6%), choking swallow (56.3%), pain behind the sternum (40.6%); objective symptoms were weight loss (43.8%) and anemia (34.4%). PET/CT identified lesions metastasizing to mediastinal lymph nodes (78.1%); supraclavicular lymph nodes (56.3%), abdominal lymph nodes (25%), bone (6.3%), lung (15.6%), liver (9.4%). Staging changes were occurred in 25% of patients when compared with PET/CT with CT. Conclusion: Patients in this study were almost in advanced stage. PET/CT improved the detection of lymphnodes and distant metastasis, which should routinely be used in esophagus cancer staging. * Key words: Esophageal cancer; PET/CT. * Học viện Quân y ** Bệnh viện TWQĐ 108 Người phản hồi (Corresponding): Mai Xuân Long (drlong1984@gmail.com) Ngày nhận bài: 12/09/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 11/11/2016 Ngày bài báo được đăng: 23/11/2016 141 t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư là một bệnh lý ngày càng gia tăng và có tỷ lệ tử vong cao. Đây là vấn 2. Phương pháp nghiên cứu. Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang. Nam cũng như trên thế giới quan tâm. * Nghiên cứu đặc điểm chung của BN UTTQ: UTTQ là loại ung thư phổ biến và nằm - Tuổi, giới, thời gian phát hiện bệnh. trong danh sách 10 loại ung thư hàng đầu - Tiền sử bệnh lý thực quản (TQ). đề đang được các nhà khoa học ở Việt ở Việt Nam. Ứng dụng kỹ thuật chụp cắt lớp bức xạ positron (PET/CT) vào chẩn đoán ung thư là một trong những thành tựu khoa học của thế kỷ 21. Chụp PET/CT với 18F- * Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh PET/CT của bệnh UTTQ: - Khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cận lâm sàng khi BN vào viện. và đánh giá đáp ứng sau điều trị cũng - Chụp PET/CT sau khi tiêm F18-FDG 45 - 60 phút. Xử lý hình ảnh và nhận định kết quả: khảo sát hình ảnh PET/CT về tính chất hấp thụ, phân bố hoạt chất phóng xạ F18-FDG. như theo dõi tình trạng tái phát. Mục tiêu * Xác định giai đoạn của UTTQ bằng FDG được sử dụng để đánh giá tình trạng khối u, sự xâm lấn u tới các cơ quan lân cận, di căn hạch vùng, di căn xa nghiên cứu: PET/CT: - Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, hình ảnh PET/CT của bệnh UTTQ. - Xác định giai đoạn của UTTQ bằng PET/CT. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng nghiên cứu. 32 BN, được chẩn đoán xác định UTTQ bằng kết quả giải phẫu bệnh (GPB), chụp PET/CT trước điều trị tại Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, - Phân giai đoạn bệnh trước và sau chụp PET/CT theo bảng phân loại của AJCC (2010). - Trước chụp PET/CT, đánh giá giai đoạn dựa trên hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CLVT) 320 dãy có tiêm thuốc cản quang, hình ảnh nội soi và kết quả GPB. Sau chụp PET/CT, đánh giá lại giai đoạn dựa trên kết quả PET/CT kết hợp với tổn thương được phát hiện trước đó. So sánh đánh giá giai đoạn trước và sau chụp PET/CT. Trung ương Quân đội 108 từ tháng * Xử lý số liệu: bằng phần mềm SPSS 20.0 và phần mềm Radiant DICOM Viewer 1.9.16, phân tích hình ảnh tổn 01 - 2015 đến 06 - 2016. thương trên CT và PET/CT. Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện 142 t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU BÀN LUẬN 1. Đặc điểm chung BN UTTQ. Bảng 1: Tỷ lệ mắc bệnh theo tuổi ...