Nghiên cứu đặc điểm tổn thương khớp gối bằng siêu âm ở bệnh nhân Gout

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm khảo sát tổn thương khớp gối ở bệnh nhân (BN) gout bằng siêu âm và tìm hiểu mối liên quan với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng. Đối tượng và phương pháp: 84 BN gout được khám lâm sàng, cận lâm sàng và siêu âm khớp gối để đánh giá tổn thương như dấu hiệu đường đôi, tràn dịch khớp, độ dày màng hoạt dịch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đặc điểm tổn thương khớp gối bằng siêu âm ở bệnh nhân GoutT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM TỔN THƯƠNG KHỚP GỐI BẰNG SIÊU ÂMỞ BỆNH NHÂN GOUTLuy n Anh Dũng*; Nguy n Minh Núi*TÓM TẮTMục đích: khảo sát tổn thương khớp gối ở bệnh nhân (BN) gout bằng siêu âm và tìm hiểumối liên quan với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng. Đối tượng và phương pháp: 84 BNgout được khám lâm sàng, cận lâm sàng và siêu âm khớp gối để đánh giá tổn thương như dấuhiệu đường đôi, tràn dịch khớp, độ dày màng hoạt dịch. Kết quả: tỷ lệ phát hiện được dấu hiệuđường đôi trên siêu âm 44,5%; tràn dịch 41,7%; dày màng hoạt dịch (MHD) 9,5%. Tỷ lệ pháthiện được hình ảnh đường đôi, dày MHD và tràn dịch khớp gối trên siêu âm ở khớp gối viêmcao hơn nhóm khớp gối không viêm. Kết luận: siêu âm khớp gối góp phần chẩn đoán và đánhgiá tổn thương khớp ở BN gout.* Từ khóa: Bệnh gout; Đặc điểm tổn thương; Siêu âm; Đường đôi.Assessment of Knee Lesions using Ultrasound in Gouty PatientsSummaryObjectives: To assess knee lesions in gouty patients by ultrasound and investigate itsrelationship with some clinical, subclinical characteristics. Subjects and methods: 84 goutypatients had clinical examination, subclinical measures and knee ultrasound to assess thelesions such as double contours, joint effusion, synovial membrane thickness. Results: The rateof double contours on ultrasound was 44.5%, effusion was 41.7%, synovial membranethickness was 9.5%. The incidences of double contour, thicken synovial membrane, andeffusion in the knee arthritis were significantly higher than those of non-inflammatory knees.Conclusion: Ultrasonography of knee contributes to the diagnosis and assessment of jointdamage in gouty patients.* Key words: Gout; Features of lesion; Ultrasound; Double contours.ĐẶT VẤN ĐỀGout là một trong những bệnh khớpviêm phổ biến do rối loạn chuyển hóaaxít uric, thường đi kèm một số bệnh nhưtăng huyết áp, thận tiết niệu, đái tháođường, béo phì, rối loạn lipid máu [5].Nguyên nhân của bệnh là do lắng đọngtinh thể monosodium urat (MSU) ở các môcủa cơ thể, bắt nguồn từ tình trạng tăngaxít uric trong máu [6]. Tỷ lệ mắc bệnhgout vào khoảng 1,4% dân số nước Anhvà Đức (2000 - 2005) [7]. Ở Việt Namtrong những năm gần đây, do sự pháttriển của đời sống kinh tế và tiến bộ trongchẩn đoán các bệnh về khớp, tỷ lệ bệnhgout được phát hiện ngày càng tăng.* Bệnh viện Quân y 103Ngư i ph n h i (Corresponding): Nguy n Minh Núi (minhnuinguyen@gmail.com)Ngày nh n bài: 14/09/2016; Ngày ph n bi n đánh giá bài báo: 06/12/2016Ngày bài báo đư c đăng: 26/12/201693T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2017Siêu âm khớp có khả năng phát hiệncác hình ảnh gián tiếp của tình trạng lắngđọng tinh thể MSU tại khớp, biểu hiệnbằng hình ảnh đường đôi, hạt tophi, hìnhkhuyết xương. Từ năm 2007, Rettenbacherđã nhận thấy siêu âm có giá trị chẩn đoánbệnh gout với độ nhạy 96% và độ đặc hiệu73% [8]. Tại Việt Nam, vai trò của siêu âmtrong chẩn đoán bệnh gout đã được mộtsố tác giả tiến hành trên khớp bàn ngónchân cái và khớp cổ chân, bước đầu chothấy những giá trị nhất định [1]. Tuy nhiên,vai trò của siêu âm khớp trong chẩn đoánbệnh gout có tổn thương tại khớp gốicòn chưa được áp dụng rộng rãi. Vì vậy,chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm:- Khảo sát tổn thương khớp gối ở BNgout bằng siêu âm.- Tìm hiểu mối liên quan giữa một sốđặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng vớihình ảnh siêu âm khớp gối ở BN gout.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.84 BN được chẩn đoán gout theo tiêuchuẩn của Bennett và Wood (1968), nằmđiều trị tại Khoa Khớp - Nội tiết, Bệnh việnQuân y 103 từ tháng 9 - 2015 đến 6 - 2016.BN được khám lâm sàng, xét nghiệm cậnlâm sàng để đánh giá tình trạng viêm vànồng độ axít uric máu.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu phân tích mô tả cắt ngang.Thực hiện siêu âm khớp gối cả hai bên(168 khớp). Trên mode 2D, đánh giá cácthông số cụ thể như sau:94- Dấu hiệu đường đôi: là hai đườngtăng âm song song, đường tăng âm phíangoài hình thành do tinh thể urat lắngđọng trên bề mặt sụn khớp và đườngviền của vỏ xương. Giữa hai đường nàylà sụn khớp hyaline biểu hiện bằng mộtđường giảm âm đồng nhất [9].- Khuyết xương: mất liên tục đườngtăng âm của vỏ xương, nhìn thấy ít nhấttrên hai mặt cắt [10].- Dày MHD: một vùng giảm âm khôngthay đổi khi ấn đầu dò, đánh giá dày MHDdựa vào bề dày MHD ≥ 3 mm [10].- Dịch khớp: một vùng trống âm tại vịtrí khe khớp, thay đổi kích thước khi ấnđầu dò [10].* Phân tích và xử lý số liệu: số liệuđược lưu giữ bằng phần mềm Excel 2007,xử lý phân tích bằng phần mềm thống kêSPSS 20.0.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨUQua nghiên cứu 84 BN gout, trong đó54 BN bị đợt cấp gout mạn, 30 BN goutcấp, tuổi trung bình 58,33 ± 13,35(31 - 87 tuổi). Nam giới chiếm phần lớn(82/84 BN = 97,6%).1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàngcủa nhóm nghiên cứu.* Phân bố BN theo thời gian mắc bệnh(n = 84):≤ 1 năm: 22 BN (26,2%); 2 - ...