Nghiên cứu đề xuất phương pháp tính lũ thiết kế công trình giao thông vùng Đông Bắc Việt Nam

Bài viết này phân tích một số bất cập trong tính lũ thiết kế hiện nay làm cơ sở cho việc đề xuất phương pháp tính toán lũ thiết kế cho các công trình giao thông ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đề xuất phương pháp tính lũ thiết kế công trình giao thông vùng Đông Bắc Việt Nam BÀI BÁO KHOA HỌC NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT PHƯƠNG PHÁP TÍNH LŨ THIẾT KẾ CÔNG TRÌNH GIAO THÔNG VÙNG ĐÔNG BẮC VIỆT NAM Doãn Thị Nội1, Ngô Lê Long2, Hoàng Thanh Tùng2 Tóm tắt: Các phương pháp tính lũ thiết kế cho công trình giao thông ở Việt Nam chủ yếu dựa trên các tiêu chuẩn, quy chuẩn ứng dụng các nghiên cứu của Liên Xô cũ và và được xây dựng từ số liệu rất hạn chế ở Việt Nam nên kết quả không tránh khỏi những sai số không mong muốn và phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm người tính. Bài báo sẽ phân tích một số bất cập trong tính lũ thiết kế hiện nay làm cơ sở cho việc đề xuất phương pháp tính toán lũ thiết kế cho các công trình giao thông ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam. Các từ khóa: Đông Bắc, Giao thông, Lũ thiết kế, Phương pháp. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ chuẩn cũ (Bộ Thủy lợi, 1977), (Bộ GTVT, Khu vực Đông Bắc Việt Nam có địa hình bị TCVN 9845:2013, 2013) ứng dụng các nghiên chia cắt mạnh mẽ bởi các dãy núi cao, vực sâu, cứu của Liên Xô và được xây dựng từ số liệu rất lại nằm trong vùng mưa lớn, nên tình trạng sạt hạn chế ở Việt Nam nên kết quả có những sai số trượt núi, cắt đứt đường giao thông, làm trôi không mong muốn và phụ thuộc nhiều vào kinh cầu, cống xảy ra trong mùa mưa lũ khá nghiêm nghiệm người tính. Bài báo sẽ đi sâu phân tích trọng. Hàng năm, Nhà nước đã phải đầu tư rất một số bất cập trong tính lũ thiết kế hiện nay nhiều kinh phí cho việc sửa chữa, nâng cấp các làm cơ sở cho việc đề xuất phương pháp tính công trình giao thông trong khu vực. Tuy nhiên, toán lũ thiết kế cho các công trình giao thông ở theo TCVN hầu hết các tuyến đường ở đây là vùng núi Đông Bắc Việt Nam. cấp V, chỉ một số km là cấp III và IV nên các 2. NHỮNG HẠN CHẾ TRONG TÍNH LŨ công trình thoát nước như cầu, cống chưa được THIẾT KẾ CHO CÔNG TRÌNH GIAO chú trọng trong thiết kế và xây dựng. THÔNG Ở VIỆT NAM Tính toán lũ thiết kế là một nội dung quan Tính lũ thiết kế ở Việt Nam phụ thuộc vào trọng trong thiết kế và thi công các công trình diện tích, tình trạng số liệu thủy văn và mức độ giao thông. Kết quả tính toán lũ thiết kế sẽ quyết quan trọng của công trình (cấp công trình), có định quy mô công trình. Hiện nay việc tính toán thể phân thành hai nhóm: i) nhóm phương pháp lũ thiết kế cho các công trình giao thông ở Việt phân tích thống kê và ii) nhóm phân tích nguyên Nam chủ yếu dựa trên cơ sở các tiêu chuẩn, quy nhân hình thành (hình 1) Hình 1. Các phương pháp tính lũ thiết cho giao thông ở Việt Nam 1 Trường Đại học Giao thông vận tải Qua nghiên cứu, phân tích và đánh giá cho 2 Trường Đại học Thủy lợi thấy tính toán lũ thiết kế cho công trình giao 80 KHOA HỌC KỸ THUẬT THỦY LỢI VÀ MÔI TRƯỜNG - SỐ 53 (6/2016) thông ở Việt Nam còn một số hạn chế sau: hệ số này cũng rất khó xác định. 1) Việc chọn tần suất lũ mới chỉ dựa vào cấp 3. PHƯƠNG PHÁP TÍNH LŨ THIẾT KẾ đường mà chưa xét đến các điều kiện bất lợi KHU VỰC NGHIÊN CỨU khác như điều kiện tự nhiên và khí tượng thủy 3.1 Đề xuất hướng tiếp cận tính lũ thiết kế văn của vùng xây dựng công trình dẫn đến tình Từ những hạn chế trong các phương pháp trạng công trình không đủ năng lực và gặp nhiều tính lũ cho ngành giao thông ở Việt Nam, cùng sự cố. với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tính 2) Việc tính lũ thiết kế mới chú trọng xác toán, kỹ thuật viễn thám và hệ thống thông tin định đỉnh lũ mà chưa xét đến tổng lượng lũ (W) địa lý (GIS), nghiên cứu lựa chọn hướng tiếp dẫn đến tổng lượng nước đổ dồn vào công trình, cận tính toán lũ thiết kế khu vực nghiên cứu không thoát kịp (khẩu độ nhỏ), tạo hiện tượng theo các phương pháp đang được sử dụng rộng tích nước ở thượng lưu, phá hủy mặt đường và rãi ở các nước phương Tây và Mỹ (V.T. Chow, các công trình tiêu thoát nước. 1964), (V.T. Chow, et al 1988), (Richard H. 3) Tiêu chuẩn 22TCN-220-95 được xây dựng McCuen, 2002) đó là: i) Phương pháp SCS-CN; chủ yếu dựa trên cơ sở các công thức từ Liên Xô ii) Phương pháp mô hình quan hệ; iii) Phương cũ với phương pháp và các bảng tra chưa được pháp phương trình hồi quy dạng Q=f(A) (Các cập nhật dẫn đến sai số trong tính toán: phương pháp này đều đòi hỏi tính toán lượng - Việc tra hệ số dòng chảy phụ thuộc vào cấp mưa hiệu quả từ đó tính chuyển ra dòng chảy đất, diện tích lưu vực và lượng mưa. Các bản đồ trên lưu vực). Để thuận tiện cho việc tính toán, loại đất và thảm phủ thực ...