Nghiên cứu dịch tễ lâm sàng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở cộng đồng dân cư quận Đống Đa và Thanh Xuân - Hà Nội

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) lμ tình trạng bệnh lý đặc tr−ng bởi rối loạn thông khí tắc nghẽn (RLTKTN) không có khả năng hồi phục hoμn toμn, RLTKTN th−ờng tiến triển từ từ vμ liên quan đến đáp ứng viêm bất th−ờng của phổi với các hạt vμ khí độc hại [9]. Bệnh th−ờng xuất hiện ở tuổi trung niên, tiến triển dẫn tới suy hô hấp. Với tính chất phổ biến, tiến triển kéo dμi, chi phí điều trị cao vμ hậu quả gây tμn phế, BPTNMT đã thực sự trở thμnh vấn nạn về sức khoẻ cho toμn nhân loại. Theo dự đoán của Tổ Chức Y Tế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu dịch tễ lâm sàng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở cộng đồng dân cư quận Đống Đa và Thanh Xuân - Hà Nội TCNCYH 36 (3) - 2005 Nghiªn cøu dÞch tÔ l©m Sµng bÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh ë céng ®ång d©n c− quËn §èng §a vµ Thanh Xu©n - Hµ Néi Ng« Quý Ch©u1, Chu ThÞ H¹nh1, NguyÔn ThÕ C−êng2 1 Khoa H« HÊp - BÖnh viÖn B¹ch Mai. 2 Trung t©m y tÕ Héi An BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh (BPTNMT) lµ mét vÊn n¹n cho s−c khoÎ toµn cÇu víi tÇn xuÊt m¾c bÖnh, hËu qu¶ kinh tÕ, x· héi ngµy mét nghiªm träng. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: ®iÒu tra dÞch tÔ häc BPTNMT qua pháng vÊn 1334 ®èi t−îng d©n c− trªn 35 tuæi t¹i hai quËn §èng §a vµ Thanh Xu©n Hµ Néi víi kh¸m l©m sµng vµ ®o chøc n¨ng th«ng khÝ b»ng m¸y spiro-analyser ST 300 cho nh÷ng ng−êi cã dÊu hiÖu hoÆc yÕu tè nguy c¬. KÕt qu¶: Tû lÖ VPQMT ®¬n thuÇn chung cho c¶ hai giíi lµ 3,2%, ë nam lµ 5,5%, ë n÷ lµ 1,06%. TÇn xuÊt m¾c BPTNMT chung cho 2 giíi lµ 1,7%, ë nam lµ 2,8%, ë n÷ lµ 0,7%. 97,4% BN lÇn ®Çu tiªn ®−îc chÈn ®o¸n BPTNMT. C¸c BN m¾c BPTNMT cã ®é tuæi trung b×nh lµ 62,9. Tuæi thÊp nhÊt lµ 47, tuæi cao nhÊt lµ 81. 21,1% BN ë giai ®o¹n I, 57,9% BN ë giai ®o¹n II, 5,3% BN ë giai ®o¹n III, 15,7% BN ë giai ®o¹n IV. 36,8% BN kh«ng cã biÓu hiÖn l©m sµng. 78,9% c¸c BN hót thuèc l¸ víi tû xuÊt chªnh lµ 6,42 [2,01 – 16,6]. 47,3% BN hót thuèc l¸ h¬n 15 bao - n¨m. Tõ kho¸: dÞch tÔ häc, bÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh (BPTNMT), hót thuèc. I. §Æt vÊn ®Ò T¹i khoa H« hÊp - BÖnh viÖn B¹ch Mai trong 5 n¨m tõ 1996 - 2000, tû lÖ bÖnh BÖnh phæi t¾c nghÏn m¹n tÝnh nh©n chÈn ®o¸n lóc ra viÖn lµ BPTNMT (BPTNMT) lµ t×nh tr¹ng bÖnh lý ®Æc tr−ng chiÕm 25,1% ®øng hµng ®Çu trong c¸c bëi rèi lo¹n th«ng khÝ t¾c nghÏn bÖnh lý vÒ phæi, 15,7% trong sè nµy ®−îc (RLTKTN) kh«ng cã kh¶ n¨ng håi phôc chÈn ®o¸n lµ t©m phÕ m¹n [1]. ë ViÖt hoµn toµn, RLTKTN th−êng tiÕn triÓn tõ Nam cho ®Õn nay míi cã mét nghiªn cøu tõ vµ liªn quan ®Õn ®¸p øng viªm bÊt vÒ tû lÖ m¾c BPTNMT ë mét ph−êng d©n th−êng cña phæi víi c¸c h¹t vµ khÝ ®éc c−. §iÒu nµy ®Æt ra vÊn ®Ò lµ ph¶i cã h¹i [9]. BÖnh th−êng xuÊt hiÖn ë tuæi nghiªn cøu lín h¬n nh»m x¸c ®Þnh ®é l−u trung niªn, tiÕn triÓn dÉn tíi suy h« hÊp. hµnh, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng, còng nh− Víi tÝnh chÊt phæ biÕn, tiÕn triÓn kÐo dµi, ®¸nh gi¸ l©m sµng ®Ó tõ ®ã ho¹ch ®Þnh chi phÝ ®iÒu trÞ cao vµ hËu qu¶ g©y tµn mét chÝnh s¸ch phßng ngõa hiÖu qu¶. V× phÕ, BPTNMT ®· thùc sù trë thµnh vÊn vËy chóng t«i tiÕn hµnh thùc hiÖn ®Ò tµi n¹n vÒ søc khoÎ cho toµn nh©n lo¹i. nh»m c¸c môc tiªu sau: Theo dù ®o¸n cña Tæ Chøc Y TÕ ThÕ Giíi ®Õn n¨m 2020 BPTNMT sÏ ®øng 1. X¸c ®Þnh tû lÖ m¾c, tuæi, giíi cña c¸c hµng thø 5 trong g¸nh nÆng bÖnh tËt toµn ®èi t−îng BPTNMT ë céng ®ång d©n c− hai cÇu. quËn §èng §a vµ Thanh Xu©n, Hµ Néi. 65 TCNCYH 36 (3) - 2005 2. M« t¶ giai ®o¹n bÖnh, c¸c ®Æc ®iÓm sè bé c©u hái dïng trong ®iÒu tra dÞch tÔ l©m sµng cña nhãm ®èi t−îng m¾c bÖnh h« hÊp [3]. BPTNMT ë céng ®ång d©n c− nµy. Kh¸m l©m sµng vµ ®o chøc n¨ng 3. T×m c¸c yÕu tè nguy c¬ g©y th«ng khÝ phæi (CNTKP): BPTNMT ë céng ®ång d©n c− nµy. Chän c¸c ®èi t−îng cã 1 trong nh÷ng tiªu II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p chuÈn sau mêi kh¸m vµ ®o CNTKP: nghiªn cøu - Cã c¸c triÖu chøng l©m sµng: ho, kh¹c ®êm, khã thë 1. §èi t−îng nghiªn cøu - §−îc chÈn ®o¸n lµ hen hoÆc tiÒn sö - §Þa ®iÓm: 2 quËn §èng §a vµ Thanh bÞ hen phÕ qu¶n Xu©n - Hµ Néi - Cã tiÒn sö hót thuèc l¸ - thuèc lµo víi - Cì mÉu: ®−îc tÝnh theo c«ng thøc møc ®é hót trªn 15 bao - n¨m. p(1 − p ) n 1 = Z 1−α / 2 2 - TiÒn sö gia ®×nh ®un bÕp cñi + bÕp ∆ 2 than trªn 20 n¨m. α = 0,05; −íc tÝnh tû lÖ m¾c p = 0,05, - TiÒn sö nghÒ nghiÖp: C«ng nh©n má, lùa chän sai sè tuyÖt ®èi chÊp nhËn ®−îc c«ng nh©n ho¸ chÊt, c«ng nh©n dÖt. d = 0,017 Tæ chøc kh¸m l©m sµng vµ ®o CNTKP §iÒu chØnh cì mÉu theo ph−¬ng ph¸p cho nh÷ng ®èi t−îng ®· chän. §o CNTKP chän mÉu: n = n1 x 2 b»ng phÕ dung kÕ Spiroanalyzer-ST 300 Sö dông tÝnh cì mÉu cña S.K.Lwange (NhËt) víi tiªu chuÈn x¸c ®Þnh cã vµ S. Lemeshow tÝnh ®−îc cì mÉu lµ RLTKTN: chØ sè Tiffeneau FEV1/VC < 1200 ng−êi. 70%. Lµm test håi phôc phÕ qu¶n (HPPQ) ®Ó x¸c ®Þnh RLTKTN cã håi phôc - Ph−¬ng ph¸p chän mÉu: mÉu chïm. vµ kh«ng håi phôc: §o FEV1, FEV1/VC Trong 2 quËn chän ngÉu nhiªn 6 ph−êng tr−íc Test. KhÝ dung Salbutamol 400µg (mçi quËn chän 3 ph−êng). Trong 6 trong 6 phót. Sau khÝ dung 30 phót ®o l¹i ph−êng chän ngÉu nhiªn 12 tæ (mçi FEV1, FEV1/VC. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh ph−êng chän 2 tæ). BPTNMT khi FEV1/VC < 70% sau test 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu HPPQ. Ph©n chia giai ®o¹n vµ møc ®é nÆng cña bÖnh theo GOLD 2003 [9]. ThiÕt kÕ nghiªn cøu: M« t¶ c¾t ngang ...