Nghiên cứu giá trị các yếu tố tiên lượng nặng ở bệnh nhân viêm phổi cấp

Mục tiêu nghiên cứu bài viết nhằm xác định giá trị tiên lượng nặng của một số yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân (BN) viêm phổi cấp (VPC). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu 190 BN VPC điều trị tại Khoa Lao và Bệnh phổi - Bệnh viện Quân y 103 từ 01 - 01 - 2011 đến 01 - 01 - 2014.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu giá trị các yếu tố tiên lượng nặng ở bệnh nhân viêm phổi cấpTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2014NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CÁC YẾU TỐ TIÊN LƢỢNG NẶNGỞ BỆNH NHÂN VIÊM PHỔI CẤPTạ Bá Thắng*; Lê Đức Thọ**; Hồ Văn Thạnh**Nguyễn Phương Dung**; Nguyễn Thị Hồng**TÓM TẮTMục tiêu: xác định giá trị tiên lượng nặng của một số yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnhnhân (BN) viêm phổi cấp (VPC). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu 190 BN VPC điều trịtại Khoa Lao và Bệnh phổi - Bệnh viện Quân y 103 từ 01 - 01 - 2011 đến 01 - 01 - 2014. Đánh giágiá trị tiên lượng các yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng. Kết quả: tỷ lệ thiếu máu, tăng nồng độ ure,creatinin và tràn dịch màng phổi (TDMP) cao hơn ở nhóm BN nặng (p < 0,05). Các yếu tố tiênlượng nặng gồm: bệnh kết hợp; thiếu máu; giảm số lượng bạch cầu; tăng ure, creatinin và CRPhuyết thanh; tổn thương hang và TDMP trên X quang.* Từ khóa: Viêm phổi cấp; Yếu tố tiên lượng nặng.STUDY OF VALUE OF SEVERE PROGNOSTIC FACTORS INPATIENTS WITH ACUTE PNEUMONIASUMMARYAims of study: to determine the severe prognostic value of clinical and paraclinical factors inpatients with acute pneumonia. Subjects and methods: study on 190 patients with acute pneumoniaststtreated at Department of Tuberculosis and Lung Disease, 103 Hospital from 1 Jan 2011 to 1Jan, 2014. Evaluate the value of clinical and paraclinical factors in patients. Results: the rates ofanemia, uremia, creatinemia and plural effusion in severe patients were significantly higher thanin mild patients (p < 0.05). The severe prognostic factors including: combined diseases, anemia,uremia, creatinemia, reduction in amount of white blood cells, increase in serum CRP, pleuraleffusion and leisons cave on chest X-ray.* Key words: Acute pneumonia; The severe prognostic factor.ĐẶT VẤN ĐỀViêm phổi cấp là một trong những bệnhcó tỷ lệ mắc và tử vong cao trong số cácbệnh nhiễm trùng trên thế giới. Tại Hoa Kỳ,ước tính có khoảng 4 triệu trường hợp viêmphổi cộng đồng/năm, 1 triệu BN phải nhậpviện và 45.000 ca tử vong. Tỷ lệ tử vongcủa viêm phổi cộng đồng ở BN nhập việnkhoảng 14%, nhưng tăng tới 20 - 50% ở BNđiều trị t¹i khoa hồi sức tích cực [2, 4, 5, 7].* Bệnh viện Quân y 103** Học viện Quân yNgười phản hồi (Corresponding): Lê Đức Thọ (thovnn@gmail.com)Ngày nhận bài: 14/08/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 18/09/2014Ngày bài báo được đăng: 24/09/201477TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 8-2014Tại Việt Nam, VPC chiếm khoảng 14% BNbệnh phổi nhập viện [1]. Có nhiều tác nhângây VPC như vi khuẩn, virut, vi khuẩn khôngđiển hình. Việc chẩn đoán chính xác cũngnhư xác định đúng mức độ nặng nhẹ củabệnh có vai trò quan trọng để đưa raphương pháp điều trị thích hợp, xử trí cấpcứu kịp thời cũng như dự phòng các biếnchứng nặng của bệnh. Có nhiều yếu tốtiên lượng mức độ nặng nhẹ của VPCnhư: tuổi, mắc các bệnh kết hợp, các dấuhiệu lâm sàng nặng, thay ®æi nồng độdấu ấn sinh học (nồng độ ure, creatinin,CRP, procalcitonin máu…) [3, 4, 5, 9]. Từnăm 2009, Hội Lồng ngực Anh đã nghiêncứu bảng điểm tiên lượng VPC gồm ýthức, tuổi > 65, tần số thở, huyết áp, uremáu (bảng điểm CURB-65) hoặc ý thức,tuổi > 65, tần số thở, huyết áp (bảng điểmCRB-650) [6]. Tuy nhiên, cần phải lượnggiá giá trị của những yếu tố tiên lượngVPC để giúp cho thầy thuốc đánh giá tiênlượng bệnh một cách hợp lý hơn. Do vậy,chúng tôi nghiên cứu đề tài với mục tiêu:Xác định giá trị tiên lượng của một số yếutố lâm sàng, cận lâm sàng ở BN VPC điềutrị tại Khoa Lao và Bệnh phổi, Bệnh việnQuân y 103.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.190 BN được chẩn đoán xác định VPC,điều trị nội trú tại Khoa Lao và Bệnh phổi Bệnh viện Quân y 103 từ 01 - 01 - 2011đến 01 - 01 - 2014.78- Tiêu chuẩn lựa chọn BN: chẩn đoánxác định VPC theo tiêu chuẩn của HộiLồng ngực Hoa Kỳ (2007) [6]: có các triệuchứng hô hấp mới xuất hiện (ho, khạc đờm,và/hoặc khó thở) kết hợp sốt; nghe phổicó ran nổ; trên X quang ngực có hình ảnhthâm nhiễm.- Loại trừ BN lao phổi, áp xe phổi, giãnphế quản và nhiễm trùng khác kết hợp.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu hồi cứu kết hợp với tiếncứu, mô tả, cắt ngang. Hỏi và khám lâmsàng phát hiện các triệu chứng lâm sàngvà lập phiếu đăng ký BN theo một mẫuthống nhất.BN đều được chụp X quang phổi chuẩntại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh, xét nghiệmcông thức máu (số lượng hồng cầu, huyếtsắc tố, số lượng bạch cầu, công thứcbạch cầu), sinh hóa máu (ure, creatinin,bilirubin toàn phần, CRP) tại Khoa Huyếthọc và Sinh hóa, Bệnh viện Quân y 103 ở2 thời điểm: vào nhập viện và sau 1 tuầnđiều trị. Đánh giá diện tổn thương trênX quang phổi theo tiêu chuẩn của Hội Lồngngực Hoa Kỳ (ATS) [6]. Đánh giá các chỉtiêu xét nghiệm sinh hóa theo tiêu chuẩnhằng số sinh hóa người Vệt Nam và giátrị tham chiếu của máy xét nghiệm. Phânloại viên phổi nặng theo tiêu chuẩn củaHội Lồng ngực Hoa Kỳ (2007).Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS2.0. Xác định giá trị của mộ ...